W pracy zamieszczono analizy przestrzenne związane z postępującym zarastaniem położonej w Małopolsce Pustyni Błędowskiej, w wyniku wprowadzenia tam przed 50 laty roślin wydmowych oraz przeprowadzanego zalesienia. Badania przeprowadzono na podstawie ortofotomap satelitarnych z lat 1968 i 2006 oraz unikalnej fotomapy wykonanej na podstawie zdjęć lotniczych z roku 1926. Na materiałach tych wyraźnie zauważalne są zmiany obszarów zalesionych oraz porośniętych inną roślinnością. Obszar pustyni w całości położony jest na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, który przed trzema latami został objęty europejskim programem ramowym sieci obszarów ochrony krajobrazu NATURA 2000 – Kod Obszaru-PLH-120014. Pustynia Błędowska została zakwalifikowana jako obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu wspólnotowym. Obecnie największym zagrożeniem dla obszaru Pustyni Błędowskiej jest natural- na sukcesja lasów otaczających pustynię (samosiejki) oraz sztuczne zalesienia. Aktualnie opracowuje się projekty celem podjęcia prac renaturalizacyjnych zarośniętych terenów pustyni.

Niwelacja satelitarna jest procedurą wykorzystywaną do wyznaczania wysokości ortometrycznych (normalnych), na podstawie wysokości elipsoidalnych uzyskanych z pomiarów GNSS oraz dodatkowych informacji, które umożliwiają wyznaczenie przebiegu geoidy (quasi-geoidy). Odstęp między geoidą a elipsoidą może być określony z modeli geoidy, których dokładność w ostatnich latach znacząco wzrosła. Jednak dla dokładnego wyznaczenia wysokości ortometrycznych (normalnych) istotne jest również właściwe wyznaczenie wysokości elipsoidalnych z pomiarów GNSS, których dokładność degraduje szereg czynników. Jednym z istotniejszych przy wyznaczaniu wysokości jest problem zmienności położenia centrum fazowego anteny. Powszechnie wiadomo, że wartość zmian położenia centrum fazowego anteny (Phase Center Variations – PCV) może osiągać kilka centymetrów. Niestety, część tzw. programów firmowych nie zawiera modeli służących do korekty PCV anten. W pracy zaprezentowano wyniki rozwiązania tego problemu z pomocą autorskiego programu, który wprowadza poprawki PCV do obserwacji kodowych i fazowych. Podejście to zostało sprawdzone przy wykorzystaniu obserwacji GPS wykonanych na czterech punktach. Trzy różne typy anten zostały użyte w trakcie pomiarów. Opracowania obserwacji dokonano z użyciem programów: Ashtech Solutions i Topcon Tools. Wysokości uzyskane z niwelacji satelitarnej zostały porównane z wysokościami uzyskanymi z niwelacji precyzyjnej. Wyniki analiz z jednej strony potwierdzają istotny wpływ PCV anteny na dokładność wyznaczenia wysokości oraz z drugiej – przydatność zaproponowanej procedury do wprowadzania poprawek ze względu na PCV do obserwacji GNSS.

W artykule przedstawiono analizę możliwości wykorzystania wolnego oprogramowania geomatycznego w pracy samorządów gminnych, na przykładzie dwóch popularnych programów. Analiza obejmowała m.in. dostępność polskich wersji językowych, implementację niezbędnych standardów i funkcji, prostotę obsługi oraz dostępność wsparcia technicznego. Na przykładzie wybranych zadań przeanalizowano i szczegółowo opisano procedury ich realizacji. Wolne oprogramowanie dostępne jest bezpłatnie, toteż jedyne ponoszone koszty dotyczą wdrożenia oraz szkoleń. W wyniku analiz stwierdzono, że program QGIS jest wartą rozważenia alternatywą wobec stosowanych obecnie w Polsce narzędzi, zaś program gvSIG w swojej obecnej formie może być stosowany jedynie do przeglądania danych, polskich znaków diakrytycznych. Obydwa programy są proste w obsłudze i zawierają wszystkie podstawowe funkcje, niezbędne pracownikom gmin.