W pracy przedstawiono zagadnienie niwelacji satelitarnej realizowanej dla obiektów liniowych z wykorzystaniem sieciowych pomiarów kinematycznych w czasie rzeczywistym RTN (Real Time Networks) nawiązanych do systemu ASG-EUPOS. Teoretyczne aspekty ujmujące możliwość praktycznego wykorzystania niwelacji satelitarnej oparto na wynikach pomiaru testowego trzech odcinków linii kolejowej o łącznej długości ponad 8 km. Do wyznaczania wysokości normalnych wykorzystano model quasi-geoidy „Geoida Niwelacyjna 2001” oraz uproszczoną interpolację liniową. W przypadku niwelacji satelitarnej RTN metoda obliczania wysokości normalnych ma znaczenie drugorzędne. Najistotniejszym czynnikiem jest zbyt mała dokładność wyznaczania wysokości elipsoidalnych z pomiarów RTN oraz ich losowy charakter o rozrzucie na poziomie 9 cm.

Założenie ewidencji gruntów w latach 60. XX wieku było procesem niezależnym od funkcjonowania ksiąg wieczystych. Księgi hipoteczne, zbiory dokumentów oraz księgi wieczyste stanowiły wiarygodne zbiory danych o nieruchomościach. Wpisy dotyczące oznaczeń parcel i działek ewidencyjnych pochodziły z różnych okresów, czasem odwoływały się do map sporządzonych przed 1939 r., niekiedy był to tylko opis granic nieruchomości, w wielu przypadkach był to rejestr pomiarowy i mapa regulacji gruntów zgodnie z Dekretem o reformie rolnej. Nowoczesne techniki komputerowej budowy warstw map wektorowych i rastrowych ułatwiają pracę dochodzeniową granic nieruchomości. Dokumentacja pomiarowa sporządzona w latach 40. jest obecnie nieaktualna w treści podmiotu, jak i granic przedmiotu władania.

Kopalnia „Turów”, której historia rozpoczęła się praktycznie od 1904 roku i gdzie obecnie odkrywkową eksploatację złoża węgla brunatnego prowadzi się na rozległym obszarze ponad 25 km² i na głębokościach nawet ok. 300 m, przemieszczając corocznie ok.65 mln m³ mas ziemnych, wielokrotnie narażona była na poważne zagrożenia deformacji zboczy. Wdrożenie w latach 90. autorskiego Górniczego Systemu Informatycznego na bazie nowoczesnych technik geodezyjnych i informatycznych (w tym zastosowanej po raz pierwszy w Polsce techniki GPS) pozwoliło między innymi skutecznie opanować te problemy. Jednym z podstawowych użytkowników GSI jest służba miernicza kopalni, która realizuje swoje zadania w sposób zintegrowany z działaniami innych służb – współużytkowników systemu w zakresie: geodezji, geologii, geotechniki i technologii górniczej. Ce- lem tych zintegrowanych działań jest zapewnienie właściwych efektywności i bezpieczeństwa procesu eksploatacji odkrywkowej na tak dużą skalę. Niezwykle ważną rolę w tym procesie odgrywają pomiary: sieci przestrzennej terenu górniczego, w sieciach lokalnych, deformacji zboczy oraz stale aktualizowana i dostępna dla wszystkich zainteresowanych służb mapa cyfrowa obszaru górniczego (w tym wyrobiska odkrywkowego i zwałowisk).

Tereny objęte eksploatacją górniczą wymagają specyficznego traktowania w budowlanym procesie inwestycyjnym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dane i opracowania geodezyjno-kartograficzne stanowią integralny i ważny zbiór danych wykorzystywany do celów projektowych. Muszą one spełniać określone wymagania, przede wszystkim dokładnościowe. Dotyczy to zarówno mapy zasadniczej, jak i punktów osnów geodezyjnych, które powinny być ustawicznie aktualizowane. Z tego względu autorka proponuje narzędzie w postaci programu Explon ver. 5.1., który umożliwia prognozowanie zmian współrzędnych punktów osnów geodezyjnych wynikających z eksploatacji górniczej. Badania przeprowadzone zostały na obszarze części Pola Marklowice, która jest lub była pod wpływem eksploatacji górniczej. Na podstawie prognoz uzyskanych za pomocą programu Explon ver. 5.1 autorka zaproponowała wzbogacenie danych zawartych na kartach informacyjnych punktów o wartości współrzędnych uzyskanych z prognozy, wykres zmian położenia punktu pod wpływem eksploatacji górniczej oraz zapis słowny informujący o tym, czy punkt nadaje się do wy- korzystania. Weryfikacji danych uzyskanych z prognoz dokonano poprzez pomiar wartości współrzędnych metodą bezpośrednią, wykonując pomiary analizowanych w pracy punktów geodezyjnych za pomocą techniki GPS.