Jedną z cech charakteryzujących prace leśne jest ich sezonowość. Większość prac leśnych to czynności proste, niewymagające szczególnego przygotowania wykonujących je robotników. Obecny stan techniki leśnej pozwala jednak na wykonanie wielu operacji z użyciem maszyn i urządzeń technicznych. W Polsce najczęściej korzysta się z pracy ręcznej. Jest ona jeszcze stosunkowo tania i dostępna. Większość zakładów świadczących usługi na rzecz nadleśnictw korzysta właśnie z tej najprostszej formy wykonania zadań, przy czym do ich realizacji wynajmuje tak zwanych pracowników sezonowych. Dzięki temu rozwiązaniu eliminuje się koszty utrzymywania robotników w czasie sezonowego zmniejszenia na usługi. Głównym celem podjętych badań jest zaproponowanie rozwiązań technologiczno-organizacyjnych zmniejszających wpływ naturalnej sezonowości prac leśnych na poziom i strukturę zatrudnienia w zakładach usług leśnych. Ze wstępnych analiz wynika, że zwiększenie stopnia mechanizacji prac może skutkować zmniejszeniem zapotrzebowania na pracowników realizujących zadania w nadleśnictwie nawet o kilkadziesiąt osób w miesiącu.

Celem pracy była analiza częstotliwości i rozmiaru uszkodzeń mechanicznych pni drzew w górskich drzewostanach świerkowych, o różnym wskaźniku zadrzwienia i spadku terenu, bez uwzględniania technologii wykorzystywanych przy pozyskaniu drewna. Badania prowadzono w 17 drzewostanach świerkowych zlokalizowanych na terenie Sudetów i Karpat. W drzewostanach zakładano powierzchnie badawcze o wielkości 1 ha. Pomiarowi poddano uszkodzenia występujące na drzewach o pierśnicy ≥ 18 cm. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że najwięcej uszkodzonych drzew powstało w drzewostanach o wskaźniku zadrzewienia 0,7 i 1,0, natomiast z uwzględnieniem spadku terenu najwięcej uszkodzeń powstało w drzewostanach o nachyleniu od 16 do 25°. Przeprowadzone badania nie wykazały jednak wyraźnych zależności między wielkością i wysokością położenia martwic na pniach drzew a wskaźnikiem zadrzewienia drzewostanu i spadkiem terenu.

Maszynowe pozyskiwanie drewna sprawia, że w dużym stopniu likwidacji podlegają negatywne dla zdrowia człowieka czynniki występujące przy ręczno-maszynowym pozyskiwaniu drewna dominującym aktualnie w Polsce. Jako zasadnicze uwarunkowania pracy maszynami wielooperacyjnymi można wyróżnić ergonomiczne czynniki ujmowane w czterech grupach: obciążenie fizyczne – niewielki wydatek energii, bardzo duża wartość monotypii i wysiłku statycznego; obciążenie psychiczne – wysoki poziom monotonii, przeciążenie narządu wzroku, duży stres; środowiskowe – istotne ograniczenie zagrożeń dla słuchu operatora, praca w komforcie termicznym, zmniejszone zagrożenie związane z wibracją; organizacyjne – relatywnie małe ryzyko wypadków przy pracy, umożliwienie realizacji operacji roboczych w ciągu całego roku, ciągłość pracy, duża autonomia pracy, samodzielność w podejmowaniu decyzji, możliwość organizowania się i dobierania w grupy robocze. W pracy przedstawiono subiektywne odczucia i opinie pięćdziesięciu operatorów specjalistycznych maszyn na temat ich obciążenia pracą. Blisko połowa badanych poświęcała na pracę w tygodniu powyżej 50 godzin. Jedna trzecia badanych określa warunki pracy jako trudne. Jako szczególnie dokuczliwe dla dobrostanu operatora odbierane jest tempo pracy, które jedynie przez 6% badanych jest odbierane jako względnie małe. Jednocześnie w pracy omówiono wybrane elementy oceny ergonomicznej badanych stanowisk pracy z punktu widzenia kosztu energetycznego, obciążenia słuchu hałasem. Maksymalny wydatek energii operatora maszyny dotyczy prac wykonywanych poza kabiną: regulacja, obsługa codzienna, naprawy. Praca w kabinie wiąże się z wydatkiem energii nieprzekraczającym 14 kJ/min. Poziom hałasu w prawidłowo wyciszonej kabinie maszyny nie przewyższa wartości sześćdziesięciu dB (A). Stosowanie maszyn likwiduje w dużym stopniu istotne, negatywne dla zdrowia człowieka czynniki występujące przy ręczno-maszynowym pozyskiwaniu drewna, kreuje jednak równocześnie warunki sprzyjające powstawaniu nowych dolegliwości i chorób całkowicie odmiennych od dotychczas występujących w leśnictwie.

W ostatnim dwudziestoleciu pozyskanie drewna w Polsce wzrosło prawie dwukrotnie, jednocześnie w niektórych regionach kraju daje się zauważyć zmniejszenie chętnych do pracy w lasach. W tej sytuacji w pracach pozyskaniowo-zrywkowych coraz częściej są wykorzystywane maszyny wielooperacyjne (harwestery i forwardery). Pracują one przede wszystkim w systemie drewna krótkiego (short wood system), w którym z odziomkowych części drzew wyrabia się drewno wielko- i średniowymiarowe w postaci kłód, a z części wierzchołkowej – w postaci wyrzynków. Nabywcy niezbyt chętnie kupują drewno kłodowane ze względu na powszechne przekonanie, że drewno wyrobione w postaci kłód ma większą miąższość w porównaniu z drewnem dłużycowym. W artykule przedstawiono wstępne wyniki badań nad kłodowaniem wielkowymiarowego sosnowego drewna dłużycowego. Porównano miąższość oraz wartość drewna wyrobionego w postaci dłużyc oraz po jego skłodowaniu. Badania prowadzono w Leśnym Kompleksie Promocyjnym Lasy Mazurskie. Analiza wykazała, że miąższość drewna po skłodowaniu jest zazwyczaj mniejsza w porównaniu z drewnem dłużycowym o kilka procent, natomiast wartość większa o kilkanaście procent.

Grzyby pełnią ważną funkcję. Rozkładając martwą materię organiczną, przyczyniają się w ten sposób do obiegu węgla w przyrodzie. W ekosystemie leśnym, oprócz wspomnianej pozytywnej roli, powodują choroby roślin drzewiastych. Pniaki będące pozostałością po ściętym drzewie są bazą pokarmową dla rozmaitych organizmów, w tym grzybów powodujących najgroźniejsze choroby drzew leśnych, np. opieńkową zgniliznę korzeni drzew czy hubę korzeni. Zasiedlenie pniaków jest determinowane przez trzy główne czynniki: mikrosiedlisko, dostępność bazy pokarmowej oraz występowanie innych organizmów konkurencyjnych. Głównym celem pracy była inwentaryzacja owocników gatunków grzybów na pniakach w wybranych wydzieleniach Nadleśnictwa Doświadczalnego Zielonka, zobrazowanie różnorodności gatunkowej grzybów na badanym obszarze, określenie czynników decydujących o intensywności zasiedlenia pniaków przez grzyby. Uzyskane wyniki badań wskazują, że na pniakach sosnowych owocniki znajdowały się rzadziej niż na pniakach gatunków liściastych. Najbardziej licznymi pod względem liczebności gatunkami grzybów występującymi na pniach na badanych powierzchniach okazały się: wroślak różnobarwny (191 stanowisk), rozszczepka różnobarwna (136 stanowisk) oraz skórnik szorstki (130 stanowisk). Zdecydowana większość gatunków występujących na badanych powierzchniach ma pozytywny wpływ na ekosystem leśny.

Zrywka jest ważnym elementem procesu pozyskania drewna. Jej modelowe opracowanie daje możliwość porównania różnych scenariuszy jeszcze przed rozpoczęciem pracy i może być pomocne w planowaniu przyszłych operacji. Stworzono program komputerowy, który kompleksowo obejmuje podstawowe czynniki wpływające na wydajność nasiębiernej zrywki drewna ciągnikiem typu forwarder: parametry maszyny, drzewostanu oraz sortymentów. Wyniki działania programu potwierdzają zależności uzyskane przez innych autorów opisujących relacje między poszczególnymi parametrami a wydajnością zrywki. Obliczone wartości bezwzględne mogą być większe niż rzeczywiste. Względne porównanie różnych kombinacji daje większą dokładność.

W pracy przedstawiono analizę porównawczą wartości ciepła spalania drewna jodły olbrzymiej (Abies grandis Lindl.) pochodzącej z czterech drzewostanów Polski południowej. Materiałem badawczym były próbki pobierane w każdym drzewostanie z pni 30 drzew. Próbki dzielono na sekcje zawierające po pięć przyrostów rocznych. Następnie każdej sekcji zmierzono szerokości przyrostów rocznych oraz względną gęstość drewna, którą następnie przeliczono na gęstość bezwzględną, przyjmując całkowity skurcz objętościowy 11%. Założono następnie, że ciepło spalania 1 kg absolutnie suchego drewna jodły olbrzymiej wynosi 20,15 MJ. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że średnia wartość ciepła spalania 1 m³ drewna jodły olbrzymiej wynosi 8021 MJ. Wykazano, że istotnie większą wartość ciepła spalania uzyskano by z 1 m³ drewna jodły olbrzymiej wzrastającej na glebie uboższej w porównaniu z glebami żyź-niejszymi. Analizy statystyczne wykazały również, że wartość ciepła spalania 1 m³ drewna jodły olbrzymiej istotnie zwiększa się wraz z wiekiem drzew.