Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Hortorum Cultus
(Ogrodnictwo) 15 (3) 2016
Streszczenia
Wybierz numer

TytułWPŁYW BIOFORTYFIKACJI W JOD NA WYBRANE PARAMETRY BIOLOGICZNEJ JAKOŚCI SIEWEK SAŁATY I RZODKIEWKI
AutorAnna Krzepiłko, Iwona Zych-Wężyk, Jolanta Molas, Barbara Skwaryło-Bednarz, Agata Święciło, Monika Skowrońska
Strony3–16
Słowa kluczowewarzywa wzbogacone w jod, jodek potasu, siewki
StreszczeniePokaż streszczenie
Zaburzenia spowodowane niedoborem jodu są ważnym problem zdrowotnym na świecie. Poszukiwanie alternatywnych metod suplementacji żywności w jod wynika z zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia i ma na celu zmniejszenie niedoborów jodu w żywieniu człowieka. Jod nie jest zaliczany do podstawowych składników odżywczych dla roślin, ale rośliny mogą go akumulować. Siewki biofortikowane w jod mogą stać się dla ludzi źródła tego składnika. Celem przeprowadzonych badań była próba uzyskania siewek sałaty i rzodkiewki wzbogaconych w jod i ustalenie wpływu dawki jodu stosowanego w formie jodku potasu na ich jakość biologiczną. Zastosowano następujące dawki KI: 0; 0,075; 0,15; 0,75 i 1,5 mg na szalkę Petriego. Wpływ jodku potasu na oznaczane parametry jakości biologicznej zależał od dawki KI i gatunku testowanej rośliny. Siewki rosnące w obecności KI charakteryzowały się zwiększoną zawartością jodu. W warunkach doświadczenia najbardziej odpowiednie do biofortyfikacji dawki to 0,075 i 0,15 mg, przy których parametry jakości biologicznej siewek są zbliżone do kontroli. Stwierdzono, że statystycznie istotne różnice wartości parametrów charakteryzujące jakość biologiczną siewek obu gatunków występują najczęściej w przypadku najwyższych dawek KI (0.375–1.5 mg). Zastosowanie KI w tych dawkach spowodowało zmniejszenie długości siewek sałaty i rzodkiewki, ale tylko w przypadku siewek sałaty zwiększenie suchej masy. Tylko w siewkach sałaty stwierdzono znaczący wzrost zawartości kwasu askorbinowego. W porównaniu z kontrolą nie odnotowano znaczących różnic biomasy i zawartości chlorofilu w biofortyfikowanych siewkach. Stężenie grup tiolowych uległo zmniejszeniu zarówno w siewkach rzodkiewki, jak i sałaty, ale całkowita zdolność antyoksydacyjna mierzona metodą DPPH zmniejszyła się tylko w siewkach sałaty.
Pokaż

TytułWPŁYW SIATEK PRZECIWGRADOWYCH NA MIKROKLIMAT ŚWIETLNY SADU, WZROST DRZEW ORAZ PLONOWANIE I JAKOŚĆ OWOCÓW JABŁONI
AutorWaldemar Treder, Augustyn Mika, Zbigniew Buler, Krzysztof Klamkowski
Strony17–27
Słowa kluczowejędrność owoców, zawartość cukru, uszkodzenia gradowe, siła wzrostu drzew
StreszczeniePokaż streszczenie
W niektórych regionach sadowniczych siatki przeciwgradowe są niezbędną ochroną dla rozwijających się owoców. Badania naukowe wykazały, że kolor siatek przeciwgradowych może wpływać na wzrost drzew i ich owocowanie. W latach 2004–2010 badano wpływ siatek przeciwgradowych na mikroklimat świetlny sadu, wzrost, kwitnienie, owocowanie oraz jakość owoców jabłoni. Wiosną 2004 r. posadzono dwie odmiany jabłoni: ‘Šampion’ i ‘Rubinstar’ na podkładce M.9. Po posadzeniu drzew połowę poletka doświadczalnego przykryto siatkami przeciwgradowymi w trzech kolorach: białym, szarym i czarnym. Druga połowa poletka traktowana była jako kontrola. Wykonano pomiar nasłonecznienia nad siatkami i pod siatkami oraz wewnątrz koron drzew. Czarne i szare siatki poprawiały wzrost i plonowanie drzew odmiany ‘Šampion’, ale nie wpływały dodatnio na drzewa odmiany ‘Rubinstar’. Drzewa obu odmian rosnące pod szarą i czarną siatką miały słabiej wybarwione owoce, które zawierały mniej cukru. Jędrność owoców nie zależała od rodzaju siatki.
Pokaż

TytułPRZERZEDZANIE KWIATÓW JABŁONI W UPRAWIE EKOLOGICZNEJ ZA POMOCĄ WODOROWĘGLANU POTASU
AutorIwona Szot, Alina Basak, Tomasz Lipa, Paweł Krawiec
Strony29–43
Słowa kluczoweregulowanie plonowania, jakość owoców, przerzedzanie kwiatów
StreszczeniePokaż streszczenie
Przerzedzanie kwiatów lub owoców jest jedną z ważniejszych metod stosowanych w uprawie jabłoni dla poprawy jakości owoców. W uprawie ekologicznej zabrania się stosowania syntetycznych preparatów chemicznych oraz hormonów roślinnych w celu przerzedzania. W Polsce Armicarb® jest zarejestrowany jako fungicyd. Stosowany na kwiaty ma właściwości parzące – niszczy płatki, słupek i pręciki, tym samym zapobiegając ich zapyleniu. W latach 2013 i 2014 wodorowęglanu potasu użyto dwukrotnie w dawkach 10 i 15 kg·ha-1 na jabłonie odmiany ‘Braeburn Mariri Red’/M.9 T337. Pierwsza aplikacja została wykonana na początku kwitnienia (BBCH 61), a druga w pełni kwitnienia (BBCH 65). Drzewa odmiany ‘Šampion’ były opryskiwane dwukrotnie w roku 2014 w stadium BBCH 61 i 65, natomiast w roku 2015 zastosowano jednokrotną aplikację preparatu. W latach 2014 i 2015 jabłonie odmiany ‘Gala Must’ traktowano wodorowęglanem potasu jednokrotnie, na początku kwitnienia, w dawkach: 10, 15 i 20 kg·ha-1. Przerzedzanie kwiatów za pomocą Armicarbu® obniżyło plon jabłoni, zwłaszcza odmian ‘Gala Must’ i ‘Šampion’. Jednakże w przypadku każdej z odmian zanotowano wyraźną poprawę w rozmieszczeniu owoców w poszczególnych klasach wielkości w stosunku do kontroli. Każda z odmian zareagowała znacznym zwiększeniem rozmiaru owoców. Średnia masa pojedynczego owocu, średnica i długość jabłek po zastosowaniu Armicarbu® były znacznie większe niż w kontroli. Skórka owoców z drzew, gdzie zastosowano Armicarb®, była silniej ordzawiona. Zaobserwowano, że pogoda miała wpływ na stopień ordzawienia. W 2014 r.u, gdy w okresie intensywnego wzrostu zawiązków panowały niskie temperatury powietrza i było dużo opadów, skórka jabłek była bardziej ordzawiona niż skórka owoców uzyskanych w pozostałych sezonach.
Pokaż

TytułFENOLOGIA KWITNIENIA Weigela florida Bunge I WPŁYW ZMIANY BARWY JEJ KWIATÓW NA BEHAWIORYZM OWADÓW WIZYTUJĄCYCH
AutorErnest Stawiarz, Anna Wróblewska
Strony45–57
Słowa kluczoweWeigela, kwitnienie, zmiana barwy kwiatów, behawioryzm owadów
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2007–2009 prowadzono badania nad biologią i obfitością kwitnienia Weigela florida Bunge oraz nad wpływem zmiany barwy jej kwiatów na behawioryzm owadów zapylających. W warunkach klimatycznych południowo-wschodniej Polski kwitnienie badanego taksonu rozpoczynało się na początku drugiej dekady maja i trwało od 4,5 do 7 tygodni. Pojedyncze kwiaty W. florida żyły średnio 6,5 dnia. Wśród owadów wizytujących kwiaty Weigela florida dominowały trzmiele, mniej licznie odwiedzały je pszczoły miodne. Stwierdzono zróżnicowane zainteresowanie owadów oblotem kwiatów w różnym wieku. Zapylacze częściej odwiedzały kwiaty młode o jasnoróżowej barwie płatków korony z żółtą lub pomarańczową plamką w gardzieli, omijały zaś kwiaty starsze, ciemnoróżowego koloru z czerwoną lub czerwono-karminową plamką wskaźnikową.
Pokaż

TytułPATOGENICZNOŚĆ Fusarium oxysporum, Fusarium avenaceum I Sclerotinia sclerotiorum I ICH WPŁYW NA AKTYWNOŚĆ FOTOSYNTETYCZNĄ ROŚLIN CHRYZANTEM
AutorMarek Kopacki, Anna Wagner, Władysław Michałek
Strony59–70
Słowa kluczowegrzyby patogeniczne, podatność odmian, fluorescencja chlorofilu
StreszczeniePokaż streszczenie
W przeprowadzonych eksperymentach określano grzyby zasiedlające korzenie, podstawę pędu oraz liście trzech odmian chryzantem w uprawie pod osłonami. Następnie badano patogeniczność Fusarium oxysporum, Fusarium avenaceum i Sclerotinia sclerotiorum względem chryzantemy odmiany Snowdon. Określano także indeks chorobowy na porażonych roślinach i porównywano do parametrów fotosyntezy. Dla większości izolatów indeks chorobowy był skorelowany ze spadkiem fotosyntezy roślin, jednak w pewnych przypadkach ograniczenia wydajności fotosyntezy były silniejsze niż wynikało to z zewnętrznych objawów chorobowych. Sugeruje to, że pomiary fluorescencji chlorofilu mogą być pomocne dla szybkiej oceny rozwoju choroby.
Pokaż

TytułNUTRACEUTYCZNA WARTOŚĆ NOWYCH ODMIAN TRUSKAWKI
AutorJadwiga Żebrowska, Jacek Gawroński, Elżbieta Kaczmarska, Magdalena Dyduch-Siemińska, Izabella Jackowska, Marzena Pabich
Strony71–82
Słowa kluczoweaktywność antyoksydacyjna, DPPH, jakość owoców, polifenole, cukry, witamina C
StreszczeniePokaż streszczenie
Biorąc pod uwagę wzrastające zainteresowanie konsumentów spożyciem owoców jagodowych ze względu na ich udowodniony korzystny wpływ na ludzkie zdrowie, w obecnych badaniach oceniano nutraceutyczne właściwości owoców siedmiu odmian truskawki: ‘Felina’, ‘Feltar’, ‘Hulta’, ‘Jota’, ‘Pastel’, ‘Plena’ i ‘Teresa’ wyselekcjonowanych na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, w Katedrze Genetyki i Hodowli Roślin Ogrodniczych. W owocach zebranych w fazie pełnej dojrzałości oznaczono zawartość związków fitochemicznych, takich jak cukry, witamina C i polifenole ogółem oraz oszacowano aktywność antyoksydacyjną (z DPPH). Spośród badanych odmian, owoce odmiany ‘Jota’ charakteryzowały się największą zawartością glukozy i fruktozy, a także sacharozy – całkowita zawartość cukrów przekroczyła 12 g∙100 g-1 świeżej masy (f.w.). Podobne wartości pod względem całkowitej zawartości cukrów i ich poszczególnych frakcji zawierały owoce odmiany ‘Pastel’. W owocach odmian ‘Feltar’ i ‘Teresa’ stwierdzono najmniejszą zawartość sacharozy, natomiast w owocach odmian ‘Pleny’ i ‘Feliny’ – najmniejszą ilość cukrów prostych. Zawartość witaminy C w owocach badanych odmianach była bardzo zróżnicowana i wynosiła od 64.5 mg·100 g-1 f.w. (‘Jota’) do 104.33 mg·100 g-1 f.w. (‘Plena’). Odmiany ‘Jota’, ‘Teresa’ i ‘Feltar’ wykazywały najwyższą zdolność do znoszenia wolnych rodników (odpowiednio 90.1, 87.1 i 86.3% DPPH). Wszystkie analizowane odmiany były uprawiane w tych samych warunkach klimatyczno-glebowych i poddawane takim samym zabiegom agrotechnicznym, stąd też na podstawie uzyskanych wyników wnioskuje się, że skład chemiczny owoców truskawki wyraźnie zależy od zróżnicowania genetycznego badanych genotypów.
Pokaż

TytułWPŁYW NAWOŻENIA GEOKOMPOZYTEM NA ODŻYWIENIE FUNKII ‘HALCYON’ UPRAWIANEJ W POJEMNIKACH
AutorAgnieszka Cabała, Katarzyna Wróblewska, Piotr Chohura, Regina Dębicz
Strony83–93
Słowa kluczowepolimery hydrofilowe, żywienie roślin, byliny ozdobne, produkcja szkółkarska
StreszczeniePokaż streszczenie
Geokompozyt (GC) z hydrofilowym polimerem jest innowacyjnym sposobem aplikacji supersorbentów. Celem prowadzonych badań było określenie przydatności geokompozytu do nawożenia funkii płynnym nawozem w porównaniu z nawozami rozpuszczalnymi (SF) i o kontrolowanym uwalnianiu składników (CRF). Rośliny uprawiano w pojemnikach na podłożu torfowym w tunelu foliowym. Funkia była nawożona dwiema dawkami nawozów (na podstawie zawartości N: 0,36 lub 0,72 g·roślina-1). Rośliny pozytywnie zareagowały na zastosowanie nawożenia w formie GC: były wyższe, miały większą średnicę oraz większą świeżą masę odpowiednio o 15 i 22% w porównaniu z roślinami nawożonymi SF i CRF. Plon suchej masy w tej kombinacji był również większy. Stan odżywienia roślin uprawianych z geokompozytem był lepszy w przypadku P, K, Mg, natomiast zawartość N w liściach była mniejsza. Niższe zasolenie podłoża z GC po uprawie, w połączeniu z intensywnym wzrostem roślin, dowodzi dobrego wykorzystania składników pokarmowych przez rośliny. Badania potwierdziły przydatność GC do nawożenia roślin ozdobnych.
Pokaż

TytułDŁUGOOKRESOWE TENDENCJE W PRODUKCJI I KONSUMPCJI JABŁEK W POLSCE, EUROPIE I NA ŚWIECIE
AutorEugenia Czernyszewicz
Strony95–104
Słowa kluczowejabłka, produkcja, konsumpcja, tendencje
StreszczeniePokaż streszczenie
Jabłka są w wielu krajach dominującym gatunkiem owoców zarówno w produkcji, jak i w konsumpcji. Tendencje w konsumpcji tych owoców są ważną wskazówką dla producentów. Celem pracy było określenie zmian w produkcji i konsumpcji jabłek w długim okresie w Polsce, Europie i różnych regionach świata. Podstawą do przeprowadzenia analiz były dane wtórne FAO. Określono dynamikę zmian tych wielkości, trend oraz współzależności pomiędzy produkcją a konsumpcją jabłek w różnych regionach świata. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że produkcja i konsumpcja jabłek w UE w długim okresie są dość stabilne. W skali świata w analizowanym okresie produkcja i konsumpcja jabłek najbardziej wzrosła w Azji i Afryce. W Polsce w latach 1961–2010 produkcja jabłek wzrosła o 559%, a w kolejnych latach zanotowano bardzo gwałtowny wzrost produkcji do poziomu 3,1 mln ton w 2013 r., natomiast spożycie jabłek wzrosło tylko o ponad 133%.
Pokaż

TytułWPŁYW DOLISTNEGO ZASTOSOWANIA AZOTANU WAPNIA, KWASU BOROWEGO I KWASU GIBERELINOWEGO NA PLON I JAKOŚĆ GRANATU
AutorNazan Korkmaz, Mehmet Atilla Askin, Sezai Ercisli, Volkan Okatan
Strony105–112
Słowa kluczowepękanie owoców, oparzenie słoneczne, witamina C
StreszczeniePokaż streszczenie
W komercyjnym sadzie badano wpływ dwóch dawek azotanu wapnia (2 i 4%), kwasu borowego (1,5 i 3%) i kwasu giberelinowego (50 i 75 ppm) na plon, cechy owoców, pękanie i poparzenia słoneczne granatu odmiany Hicaznar. Azotan wapnia, kwas borowego oraz GA3 zastosowano podczas kwitnienia i miesiąc po kwitnieniu. Plon owoców wzrósł przy obydwu dawkach azotanu wapnia i kwasu borowego w pierwszym roku, a dawka GA3 50 ppm miała pozytywny wpływ w drugim roku. W pierwszym roku wszystkie zabiegi podnosiły średnią masę owoców, natomiast w drugim roku tylko 2% azotan wapnia i 3% kwas borowy okazały się skuteczne. Zabiegi 3% kwasem borowym zmniejszały pękanie owoców w pierwszym roku, a w drugim roku wszystkie zabiegi zmniejszały pękanie, natomiast najlepsze rezultaty osiągnięto po zastosowaniu GA3 i azotanu wapnia. Zastosowanie 4% azotanu wapnia zmniejszało poparzenie słoneczne owoców granatu, a zastosowanie 2% azotanu wapnia zwiększało całkowitą ilość rozpuszczalnych związków stałych.
Pokaż

TytułWPŁYW KWASU NAFTENOWEGO (NAs) NA REAKCJĘ JABŁONI ‘GOLDEN DELICIOUS’ I ‘FUJI’ NA CHEMICZNE PRZERZEDZANIE ZA POMOCĄ NAA
AutorZoran Keserović, Biserka Milić, Slavko Kevrešan, Nenad Magazin, Marko Dorić
Strony113–125
Słowa kluczowekwas naftylooctowy, zawiązek, plon, masa owoców, jakość owoców
StreszczeniePokaż streszczenie
NAA (kwas naftylooctowy) nierównomiernie przerzedza owoce jabłoni jeśli chodzi o zawiązki i masę oraz może spowodować małe i źle uformowane owoce. Odnosząc się do działania hormonalnego, właściwości substancji powierzchniowo czynnych oraz wpływu kwasu naftenowego (Nas) na metabolizm auksyn w tkance roślinnej, to zakłada się, że reakcję na przerzedzanie oraz rozmiar można polepszyć poprzez dodanie NAs do NAA do chemicznego przerzedzania jabłek. Celem badania była ocena skuteczności przerzedzania mieszaniny NAA i NAs u dwóch komercyjnie hodowanych odmian jabłoni: ‘Golden Delicious’ oraz ‘Fuji’, o których wiadomo, że reagują różnie na zastosowanie NAA. Zastosowano następujące zabiegi podczas 3-letniego okresu badań (2010–2012): 10 mg∙L-1 NAA, 10 mg∙L-1 NAA + 1,56 mg∙L-1 NAs, 20 mg∙L-1 NAA, 20 mg∙L-1 NAA + 3,12 mg∙L-1 NAs oraz kontrola bez zabiegów. Dodatek NAs do NAA nie zmienił skuteczności NAA w zmniejszaniu zawiązków, natomiast istotnie zwiększył masę owoców w porównaniu z zastosowaniem samego NAA w dwóch z trzech lat doświadczenia. NAs regulował wpływ NAA na masę owoców odmiany ‘Fuji’ poprzez opóźnianie wzrostu owoców i podwyższenie liczby małych owoców w porównaniu z zastosowaniem samego NAA.
Pokaż

TytułFIZYCZNE, CHEMICZNE, SENSORYCZNE I BIOAKTYWNE CECHY LOKALNYCH I STANDARDOWYCH ODMIAN GRUSZY W TURCJI
AutorYasin Ozdemir, Mehmet Emin Akcay, Sezai Ercisli, Mehmet Ozkan, Ugur Ozyurt
Strony127–139
Słowa kluczowegrusza, roślinne związki chemiczne, pestka, aktywność antyoksydacyjna
StreszczeniePokaż streszczenie
Badano niektóre ważne cechy fizyczne (barwa zewnetrzna owoców, zwartość miąższu, masa owoców, rozmiar owoców, pestka), chemiczne (popiół, pH, zawartość rozpuszczalnych substancji stałych, cukry, kwasowość oznaczona), sensoryczne (wygląd, zwartość, słodkość, chropowatość, soczystość i ogólna jakość) oraz bioaktywne (zdolność antyoksydacyjna, związki fenolowe, całkowita zawartość związków fenolowych, witamina C) jedenastu lokalnych i jednej standardowej odmiany gruszy. Wszystkie odmiany pochodziły z  krajowego repozytorium w Centralnym Ogrodniczym Instytucie Badawczym w Ataturk w Turcji. Masa owoców wynosiła od 56,80 g (‘Kirmizi Biber’) do 128,94 g (‘Erkenci Uzun Sap’). Na podstawie wyników badań wnioskuje się, że odmiana ‘Bağ’ miała najwyższe noty sensoryczne (ogólna jakość 8,4) i zdolność antyoksydacyjną (21,44 mg ekwiwalent kwasu askorbinowego∙g-1). Sucha masa pestki wynosiła 63,65 (‘Gümüşhane’) i 81.65 mg∙g-1 (‘Maslovka’). Odmiana ‘Orak’ wykazała największą zawartość kwasu chlorogenowego (185,98 mg∙kg-1) i epikatechiny (108,26 mg∙kg-1).
Pokaż

TytułZRÓŻNICOWANIE AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ I CECH FITOCHEMICZNYCH WYDZIELINY GUMY TRAGAKANTOWEJ Z Astragalus gossypinus I A. parrowianus
AutorAbdollah Ghasemi Pirbalouti, Malihe Imaniyan-Fard
Strony141–152
Słowa kluczoweirańska guma tragakantowa, działanie antyoksydacyjne, działanie antybakteryjne, całkowita zawartość fenoli, białko
StreszczeniePokaż streszczenie
Badano działanie antybakteryjne i antyoksydacyjne, całkowitą zawartość fenoli i zawartość gumy trragakantowej w różnych populacjach Astragalus gossypinusAstaragalus parrowianus (Fabaceae) z trzech prowincji w środkowym i południowo-zachodnim Iranie. Określono całkowitą zawartość fenoli wodnego roztworu gumy tragakantowej przy użyciu metody Folin-Ciocalteu. Antyoksydacyjne działanie wodnego roztworu gumy tragakantowej oceniono, mierząc DPPH. Antybakteryjne działanie wodnego roztworu gumy tragakantowej w odniesieniu do czterech bakterii ustalono za pomocą testu seryjnych rozcieńczeń. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że istnieją istotne różnice w całkowitej ilości związków fenolowych oraz działaniu antybakteryjnym i antyoksydacyjnym w różnych populacjach obydwu gatunków. Największą całkowitą zawartość związków fenolowych gumy tragakantowej otrzymano z populacji Shahrekord i Khomeyn dla A. parrowianus (odpowiednio, 237 i 235 mg GAE∙g-1 gumy tragakantowej). Największą zawartość białka otrzymano z populacji Shahrekord dla A. gossypinus. Największą aktywność antyoksydacyjną uzyskano dla populacji Shahrekord dla obydwu gatunków (IC50 = 0,345 i 0,419 mg∙ml-1) oraz Khomeyn dla A. gossypinus (IC50 = 0,511 mg∙ml-1). Wodny roztwór gumy tragakantowej wskazywał umiarkowane do dobrego działanie inhibicyjne (MICs = 0,125 do 0,250 mg∙ml-1) względem czterech bakterii, zwłaszcza Listeria monocytogenes. Podsumowując, guma tragakantowa z niektórych populacji A. gossypinus i A. parrowianus może być ważnym żywieniowym źródłem białka i związków fenolowych o zdolnościach antyoksydacyjnych i antybakteryjnych.
Pokaż

TytułHISTOCHEMIA I MIKROMORFOLOGICZNE ZRÓŻNICOWANIE WŁOSKÓW GRUCZOŁOWYCH W EPIDERMIE LIŚCI Melissa officinalis L.
AutorMirosława Chwil, Renata Nurzyńska-Wierdak, Stanisław Chwil, Renata Matraszek, Jarmila Neugebauerová
Strony153–172
Słowa kluczoweLamiaceae, mikromorfologia epidermy, anatomia, histochemiczne testy, SEM
StreszczeniePokaż streszczenie
Rośliny z rodziny Lamiaceae, w tym (Melissa officinalis L.), ze względu na obecność w epidermie włosków gruczołowych i produkcję olejków eterycznych są powszechnie uprawiane w większości krajów Europy i na terenie całej Polski. Surowiec zielarski melisy o zróżnicowanym składzie chemicznym olejku i szerokim zakresie działania farmakologicznego znajduje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach przemysłu. W literaturze brak danych dotyczących histochemicznych testów włosków gruczołowych melisy lekarskiej, dlatego celem badań było określenie wybranych substancji przy użyciu wybranych barwników oraz określenie mikromorfologii włosków. Badania przeprowadzono przy użyciu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego i skaningowego elektronowego. W testach histochemicznych zastosowano: Sudan czerwony 7B, Sudan czarny B, błękit Nilu, odczynnik Nadi, chlorek żelaza, dichromian potasu, octan magnezu, czerwień rutenową i odczynnik Schiffa. W epidermie liści wyróżniono włoski gruczołowe: palcowate i zróżnicowane morfologicznie głowiaste oraz tarczowate. Histochemiczne testy wykazały heterogenny charakter olejku melisowego. Przy ich użyciu wyznakowano w badanych włoskach gruczołowych lipidy, kwasy tłuszczowe, tłuszcze obojętne, związki terpenowe, polifenole, flawonoidy i związki polisacharydowe. Doskonalenie histochemicznych metod badań włosków gruczołowych umożliwi poznanie metabolizmu komórek wydzielniczych, a w przyszłości być może pozwoli na modyfikację produktów sekrecji włosków.
Pokaż

TytułMOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW CHEMICZNYCH W OCHRONIE CYPRYSIKA LAWSONA (Chamaecyparis lawsoniana) PRZED Phytophthora cinnamomi
AutorMirosław Korzeniowski, Anna Chmielowiec-Korzeniowska, Magdalena Ptaszek, Tomasz Lipa, Piotr Baryła
Strony173–185
Słowa kluczowechemiczna ochrona roślin, iglak rośliny ozdobne, patogeny roślin
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań była ocena przydatności siedmiu fungicydów w ochronie cyprysika Lawsona przed Phytophthora cinnamomi. W warunkach laboratoryjnych aktywność testowanych środków oceniono na podstawie wzrostu Phytophthora cinnamomi na pożywce zawierającej fungicydy oraz wielkości nekrozy indukowanych pędów cyprysika. W badaniach polowych oceniono stopień porażenia roślin posadzonych w zakażonym podłożu. Z badań laboratoryjnych wynika, że najwyższą skutecznością w ograniczaniu rozwoju Phytophthora cinnamomi odznaczał się Acrobat MZ 69 WG i Infinito 687,5 S.C. W badaniach polowych całkowite ograniczenie porażenia cyprysika przez P. cinnamomi uzyskano po zastosowaniu dwuskładnikowych, zawierających chlorowodorek propamokarbu (Infinito 687,5 SC i Previcur Energy 840 SL), fos etyl glinowy (Mildex 711,9 WG i Previcur Energy 840 SL) lub mankozeb połączony z metalaksylem (Ridomil Gold 68 WG) środków ochrony. Wykazano różnice w skuteczności badanych środków w zależności od metody aplikacji. Większą skuteczność uzyskano przez podlewanie niż przez wykonanie opryskiwań nalistnych tymi samymi środkami.
Pokaż