Obecnie w badaniach ukierunkowanych na zastąpienie śruty sojowej przez inne rośliny strączkowe powinno się uwzględniać nie tylko zawartość i jakość białka, ale także zawartość i jakość tłuszczu (oleju). Celem pracy była ocena zróżnicowania pod względem zawartości oleju (tłuszczu surowego) i profilu kwasów tłuszczowych polskich rodów i odmian łubinów ‒ żółtego, wąskolistnego i białego, bobiku oraz wyki kosmatej i jarej. W badaniach uwzględniono 9 rodów i odmian łubinu żółtego i 8 łubinu wąskolistnego, 2 odmiany łubinu białego, 2 odmiany bobiku, 1 odmianę wyki kosmatej i 1 odmianę wyki siewnej. Zawartość oleju w nasionach rodów i odmian łubinu żółtego mieściła się w zakresie 5.1-6.6%, łubinu wąskolistnego 6.2-6.9%, łubinu białego 9.3-10.6%, bobiku 1.7-1.8%, wyki kosmatej 1.2% i wyki siewnej 1.1%. Kwas linolowy przeważał w oleju z bobiku, wyki kosmatej i siewnej oraz w większości genotypów łubinu żółtego. Kwas oleinowy dominował w oleju z łubinu białego, a w oleju z łubinu wąskolistnego kwasy linolowy i oleinowy występowały często z podobnych ilościach. Najwięcej kwasu α-linolenowego zawierał olej z obu gatunków wyk (8.4-8.5%), a następnie z łubinu białego (6.8-7.6%) i łubinu żółtego (5.4-9.0%), a najmniej z bobiku (3.2-5.8%) i łubinu wąskolistnego (3.2-5.2%). Odmiany łubinu żółtego były bardziej zróżnicowane pod względem zawartości oleju, kwasu α-linolenowego oraz wartości stosunku kwasów n-6/n-3 niż odmiany łubinu wąskolistnego.

Celem badań było określenie wpływu zróżnicowanego udziału Medicago media Pers. w mieszance z Dactylis glomerata L. na plon biomasy nadziemnej, plon białka oraz względną zawartość chlorofilu w liściach kupkówki pospolitej. Badania przeprowadzono w latach 2011-2013. Doświadczenie polowe zlokalizowano w Stacji Dydaktyczno-Badawczej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (53o72' N; 20o42' E), na glebie mineralnej, klasy bonitacyjnej IVa, kompleksu żytniego bardzo dobrego. Badaniami objęto kupkówkę pospolitą uprawianą w siewie czystym oraz w mieszance z lucerną mieszańcową. Czynnikiem doświadczalnym był zróżnicowany udział nasion lucerny w mieszance: 30, 50, 70%. Uzyskane wyniki wykazały, że udział lucerny w mieszankach systematycznie wzrastał w kolejnych latach badań, przy czym jej udział w biomasie nadziemnej był nieproporcjonalny do ilości wysianych nasion. Wprowadzenie lucerny jako komponentu mieszanki spowodowało wzrost względnej zawartości chlorofilu w liściach kupkówki pospolitej, jednak między obiektami z 30% i 70% udziałem lucerny nie stwierdzono istotnych różnic. Mieszanki plonowały istotnie wyżej w stosunku do siewu czystego kupkówki pospolitej. W zależności od udziału lucerny w mieszance plonowanie było o ok. 18 do 27% wyższe i wierniejsze w latach badań. Wprowadzenie lucerny do mieszanki istotnie zwiększyło plon białka z jednostki powierzchni. W porównaniu z siewem czystym kupkówki pospolitej plon białka wzrósł o ok. 56%. Wysoko istotny współczynnik korelacji dowodzi, że indeks zieloności liści można uznać za ważny wskaźnik prognozowania wielkości plonowania roślin.

Jednoczynnikowe doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2009-2011 na glebie lekkiej, w celu określenia produkcyjności wielogatunkowych mieszanek jęczmienia, owsa, pszenicy oraz pszenżyta. Zboża uprawiano w 3i 4-gatunkowych mieszankach. Celem badań było stwierdzenie, czy tak różnorodne mieszanki są bardziej produktywne oraz stabilniejsze w plonowaniu niż zasiewy czyste zbóż. Mieszanki nie różniły się plonem ziarna, a ich plony mieściły się pomiędzy najwyższym a najniższym plonem ich komponentów z zasiewów czystych. Wszystkie mieszanki plonowały stabilniej niż zasiewy czyste jęczmienia, owsa i pszenżyta. Mieszanka owsa, pszenicy i pszenżyta odznaczała się większym plonem białka w ziarnie niż zasiewy czyste zbóż i pozostałe mieszanki z wyjątkiem mieszanki jęczmienia, pszenicy i pszenżyta. W porównaniu z zasiewami czystymi uprawa zbóż w mieszankach powodowała ograniczenie krzewienia produkcyjnego jęczmienia i MTZ owsa oraz zwiększenie liczby i masy ziarn z kłosa pszenżyta.

W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 2009-2011 na glebie lekkiej uprawiano 3i 4-gatunkowe mieszanki zbożowe z udziałem jęczmienia, owsa, pszenicy i pszenżyta oraz zasiewy czyste tych zbóż. Celem badań była ocena konkurencji między gatunkami w mieszankach i określenie nadprodukcyjności mieszanek. Hierarchia konkurencyjna stwierdzona w okresie dojrzałości pełnej zbóż w mieszance 4-składnikowej odzwierciedlała hierarchie obserwowane w mieszankach 3-składnikowych, w których najbardziej konkurencyjne było pszenżyto, a mniej kolejno: pszenica, owies i jęczmień. Pięć tygodni po wschodach roślin wszystkie mieszanki były bardziej produktywne niż zasiewy czyste (LER > 1), podczas gdy w okresie dojrzałości pełnej nie stwierdzono nadprodukcyjności mieszanek w odniesieniu do plonu biomasy i ziarna.

Oddziaływanie biostymulatorów na rośliny wpływa na podwyższenie poziomu, naturalnie występującej u roślin, odporności na czynniki stresowe, a w warunkach bezstresowych na lepsze wykorzystanie genetycznie uwarunkowanego potencjału. Na podstawie badań polowych przeprowadzonych w latach 2011-2013 w Zakładzie Dydaktyczno-Doświadczalnym w Tomaszkowie określono wpływ nawożenia mineralnego i organicznego stymulatora wzrostu roślin NANO-GRO® na wysokość plonów ziarna i jego składowych, zawartość makroi mikroelementów oraz jakość technologiczną (białko i jego skład frakcyjny, skrobia, gluten, wskaźnik Zeleny’ego, twardość i gęstość usypowa) ziarna pszenicy zwyczajnej i pszenicy orkisz. Łączne zastosowanie podstawowego nawożenia mineralnego (NPK) z organicznym stymulatorem wzrostu – NANO-GRO® nie miało wpływu na plon ziarna i jego składowe pszenicy zwyczajnej i orkiszu ozimego, z wyjątkiem zwiększenia masy tysiąca ziaren orkiszu. Dodatkowe zastosowanie opryskiwania roślin preparatem NANO-GRO® przyczyniło się do zwiększenia zawartości P, Ca, Cu, Mn, Zn, obniżenia zawartości Mg w ziarnie orkiszu, zwiększenia ilości Cu, Fe i zmniejszenia Mg, Ca, Mn w ziarnie pszenicy. Spowodowało także zwiększenie zawartości białka, glutenu oraz wskaźnika Zeleny’go, a zmniejszenie gęstości objętościowej w ziarnie pszenicy zwyczajnej. W ziarnie orkiszu wzrosła zawartość skrobi, a zmniejszyła się zawartość białka, glutenu i twardość ziarna. Zwiększyła się ilość białek enzymatycznych (albumin i globulin) w obu zbożach oraz ilość glutenin (jako efekt spadku frakcji niskocząsteczkowych – LMW) w ziarnie orkiszu. Stwierdzono zwiększenie gliadyn (ω, α/β, γ) oraz zmniejszenie sumy glutenin (jako efekt spadku frakcji LMW) w ziarnie pszenicy zwyczajnej. Użycie stymulatora wzrostu NANO-GRO® korzystnie wpłynęło na stosunek gliadyn do glutenin w ziarnie orkiszu.

Dwuczynnikowe doświadczenie założono w latach 2011-2014 metodą losowanych podbloków. Celem badań była ocena wpływu wsiewek koniczyny białej oraz seradeli, uprawianych w życie jednoodmianowym lub mieszaninie trójodmianowej, na wybrane właściwości fizyczne gleby. W warunkach normalnego rozkładu opadów, ale przy bardzo wysokiej temperaturze mierzonej na przestrzeni lat, wsiewki wyraźnie zmniejszyły wilgotność gleby oraz zwiększyły jej zwięzłość. W pozostałych latach, o bardziej optymalnym rozkładzie opadów i temperatury powietrza, wprowadzenie do łanu żyta roślin bobowatych nie różnicowało stanu uwilgotnienia gleby, jak również znacząco zmniejszyło jej zwięzłość. Obecność wsiewek w łanie żyta nie wpłynęła na gęstość objętościową, choć obserwowano jej nieznaczne zwiększenie. Koniczyna biała oraz seradela w życie istotnie zwiększyły ogólną i kapilarną porowatość gleby w warstwie 5-10 cm. Ta tendencja utrzymała się także w warstwie 15-20 cm.

W praktyce rolniczej nawozy dolistne stosuje się do pozakorzeniowego dokarmiania roślin. Poprzez dolistne dokarmianie dostarcza się roślinom składniki pokarmowe, w małych dawkach, które są natychmiast uruchamiane i pobierane przez liście. W pracy przedstawiono wyniki ścisłego doświadczenia polowego prowadzonego w latach 2009-2011 w Stacji Dydaktyczno-Badawczej w Krasnem k. Rzeszowa. Badano reakcje owsa nieoplewionego (odmiany Cacko) i oplewionego (odmiany Bingo) uprawianego na glebie średniej, kompleksu pszennego dobrego, na nawożenie dolistne preparatami Bio-algeen S 90, Basfoliar 12-4-6+S i Basfoliar 36 Extra. Określono plon i skład chemiczny ziarna oraz wskaźniki architektury łanu. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że nawozy dolistne powodowały wzrost plonu ziarna owsa. Najwyższy plon otrzymano po zastosowaniu Basfoliaru 36 Extra i Basfoliaru 12-4-6+S. Stwierdzono także dodatni wpływ dolistnego dokarmiania na kształtowanie takich elementów składowych plonu, jak: masa 1000 ziaren, masa i liczba ziarna z wiechy. Wykazano, że aplikowane nawozy dolistne decydowały o spadku zawartości białka, a zwiększały zawartość tłuszczu w ziarnie. Najintensywniej reakcja ta wystąpiła po zastosowaniu preparatu Bioalgeen S 90. Nawozy dolistne różnicowały także wskaźniki architektury łanu. Po ich zastosowaniu wykazano wzrost wskaźnika LAI i spadek MTA. Największy wzrost LAI i spadek MTA u obydwu odmian owsa wykazano po zastosowaniu Basfoliaru 36 Extra.