Polowa uprawa warzyw jest w Polsce uzależniona od warunków atmosferycznych. Niskie temperatury panujące od listopada do marca ograniczają uprawę roślin w polu w tym okresie, jednak wprowadzenie zabiegu osłaniania bezpośredniego umożliwia uprawę niektórych, odpornych na niskie temperatury odmian warzyw. Dzięki temu zabiegowi rośliny zimują w polu i na wiosnę kolejnego roku szybko wznawiają wegetację. Ponadto prawidłowo użyte płaskie osłony powodują przyspieszenie we wzroście wielu gatunków roślin oraz zwiększają plony. Doświadczenia wykonano w latach 2008–2010 na polu doświadczalnym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wykorzystując do okrywania bezpośredniego na zimę włókniny biodegradowalne typu melt-blown wykonane przez Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych i CENARO w Łodzi. Cebulę mrozoodpornej odmiany ‘Glacier’ wysiano w drugiej dekadzie sierpnia, a w drugiej połowie listopada całe rośliny przykryto włókninami biodegradowalnymi Bionolle 59 g m^-2 i 100 g m^-2 oraz IBWCH 50 g m^-2 i 75 g m^-2 , a także standardową włókniną polipropylenową o masie powierzchniowej 50 g m^-2. Jako kontrolę przyjęto poletka nieosłonięte przez zimę. Osłony utrzymywano do wiosny i zdjęto 40 (2009) oraz 60 (2010) dni przed zbiorem. Podczas zbioru wykonano pomiary fitometryczne roślin cebuli oraz oznaczano wielkość plonu handlowego. W ocenie jakości plonu uwzględniono zawartość kwasu askorbinowego, suchej masy, cukrów rozpuszczalnych i jonów azotanowych. Stwierdzono, że osłanianie cebuli włókninami biodegradowalnymi w pierwszym roku doświadczeń wpłynęło korzystnie na plonowanie. W drugim roku nie wykazano istotnych różnic w wielkości plonu. Zawartości analizowanych składników organicznych nie wykazały regularnych prawidłowości w obydwu latach doświadczeń. W 2009 r. poziom witaminy C, suchej masy i azotanów był większy niż w roku 2010. W drugim roku doświadczeń najwięcej cukrów rozpuszczalnych było w cebulach pochodzących z obiektu kontrolnego.

Uprawa bezorkowa z użyciem roślin okrywowych jest ważnym elementem ogrodnictwa zrównoważonego, lecz jak dotąd niewiele informacji z tego zakresu odnosi się do pietruszki korzeniowej. W dwuletnim doświadczeniu polowym, uprawa bezorkowa z użyciem gorczycy białej jako rośliny okrywowej nie miała wpływu na wschody pietruszki korzeniowej ‘Alba’, natomiast dalszy wzrost roślin uprawianych tą metodą był wolniejszy. W uprawie bezorkowej plon całkowity roślin pietruszki z liśćmi był mniejszy, a udział liści w tym plonie był większy w porównaniu z plonem zebranym w uprawie tradycyjnej. Rośliny uprawiane metodą bezorkową miały korzenie krótsze i o mniejszej masie. Wytworzony przez nie plon korzeni był również mniejszy, ale charakteryzował się lepszą zdrowotnością. Uprawa bezorkowa nie miała ujemnego wpływu na zawartość azotu całkowitego, fosforu, potasu, wapnia i magnezu w liściach pietruszki. Korzenie uprawiane tą metodą zawierały więcej suchej masy, cukrów ogółem i olejków eterycznych, zaś zawartość kwasu L-askorbinowego i cukrów prostych była niezależna od metody uprawy. Gleba nieuprawiana i okryta mulczem wytworzonym przez gorczycę białą była bardziej wilgotna, mniej porowata i miała większą gęstość objętościową. Mulcz chronił skutecznie międzyrzędzia przed wzrostem chwastów rocznych, natomiast nie miał wpływu na ich wschody w rzędach, w których były posiane nasiona pietruszki. Wpływ mulczu na chwasty trwałe był uzależniony od masy wytworzonej przez rośliny gorczycy.

Cichorium intybus jest rośliną jadalną, leczniczą i pastewną. Surowce lecznicze były do niedawna uzyskiwane z roślin cykorii dzikiej (var. silvestre). Obecnie rolnicy coraz częściej zakładają plantacje „dzikiej cykorii”, a hodowcy podejmują próby wytwarzania odmian uprawnych przeznaczonych do celów leczniczych. W nowoczesnej hodowli cykorii ważną cechą jest zdolność do klonalnego rozmnażania w kulturach in vitro. Celem naszych badań była ocena naturalnej populacji dzikiej cykorii pod względem zdolności do regeneracji roślin z eksplantatów liściowych. Oceniono wpływ 16 kombinacji różnych stężeń IAA i 2iP na indukcję kalusa i regenerację pędów z eksplantatów liściowych (0,5 cm^-2). Następnie, na pożywce uznanej za optymalną, porównano 25 roślin cykorii pod względem zdolności do tworzenia kalusa i regeneracji pędów. Potem badano wpływ różnych stężeń IAA na ukorzenianie pędów. Regeneracja pędów odbywała się głównie z udziałem kalusa, ale obserwowano też organogenezę bezpośrednią (8%). Największą efektywność regeneracji pędów stwierdzono na pożywce MS zawierającej 0,5 mg dm^-3 IAA i 4 mg dm^-3 2iP – 97% eksplantatów wytworzyło pędy, ze średnią liczbą 15,5. Cechą wysoko odziedziczalną była ilość kalusa (h² = 0,83). Niższe współczynniki odziedziczalności otrzymano dla liczby pędów na eksplantacie (0,55) i masy średniego pędu (0,40). Pędy dzikiej cykorii łatwo się ukorzeniały. Liczba korzeni i ich masa rosły wraz ze wzrostem stężeń IAA.

W ostatnich latach w produkcji ogrodniczej coraz częściej stosuje się nawozy mineralne wzbogacone w substancje pochodzące z wyciągów z alg morskich, którym przypisuje się liczne właściwości, m.in. o charakterze biostymulującym (korzystny wpływ na wzrost i jakość plonu oraz zwiększanie odporności na niekorzystne czynniki środowiska). Dzięki opracowanym technologiom przetwarzania alg morskich udało się wyekstrahować ważne dla upraw roślinnych związki, które stymulują wiele procesów fizjologicznych w roślinach. Związki te mogą być dodawane zarówno do nawozów doglebowych, jak i dolistnych. Celem przeprowadzonego doświadczenia była ocena wpływu technologii N Pro i kompleksu Seactiv bazujących na wyciągach z alg morskich na wzrost, wielkość i jakość plonu jabłoni odmiany ‘Szampion’. Materiałem doświadczalnym były drzewa odmiany ‘Szampion’ okulizowane na podkładce M.26 w wieku 10 lat w momencie rozpoczęcia doświadczenia. W doświadczeniu oceniano wzrost, wielkość i jakość plonu drzew jabłoni odmiany ‘Szampion’ nawożonych dwoma programami. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów wykazano, że zastosowanie programu nawozowego opartego na wyciągach z alg morskich nie miało istotnego wpływu na plon ogólny, masę jednego owocu, jędrność oraz zawartość ekstraktu cukrowego owoców jabłoni odmiany ‘Szampion’. Wykazano, że technologia N Pro i kompleks Seactiv miały istotnie korzystny wpływ na procentową liczbę owoców dużych, tj. o średnicy powyżej 7,5 cm, oraz plon handlowy w poszczególnych latach badań. Współczynnik intensywności owocowania drzew jabłoni odmiany ‘Szampion’ nawożonych technologią N Pro i kompleksem Seactiv był istotnie większy niż w kontroli tylko w 2008 r., w pozostałych latach różnice te były nieistotne. Program nawozowy oparty na ekstraktach z wodorostów wpływał korzystnie na długość jednorocznych przyrostów jabłoni odmiany ‘Szampion’, corocznie drzewa nawożone technologią N Pro i kompleksem Seactiv tworzyły dłuższe przyrosty niż kontrolne, w ostatnim roku badań różnice te były istotne. Technologia N Pro i kompleks Seactiv wpłynęły korzystnie na pole powierzchni liści drzew jabłoni odmiany ‘Szampion’, w drugim i trzecim roku badań wpływ ten był istotny.

Dotychczasowa produkcja szalotki na skalę towarową była ograniczona z powodu małej podaży materiału siewnego i braku odmian hodowlanych wytwarzających nasiona. Miejscowe populacje uprawiane powszechnie w różnych krajach rozmnażane są przede wszystkim wegetatywnie, gdyż przeważnie nie wytwarzają pędów generatywnych i nasion lub pojawiają się one w znikomej liczbie. Badania przeprowadzone w latach 2009–2012 miały na celu ocenę rozwoju generatywnego i wytwarzania nasion u szalotki uprawianej z letnich terminów sadzenia rozsady z pominięciem produkcji cebul wysadkowych. W badaniach uwzględniono 4 odmiany szalotki: ‘Toto’, ‘Ambition F₁’, ‘Bonilla F₁’, ‘Matador F_`1’. Rozsadę (wiek 4 tygodnie) sadzono w polu w trzech terminach: 3. dekadzie lipca, 1. dekadzie sierpnia i 3. dekadzie sierpnia. W drugim roku uprawy, po przezimowaniu roślin, określono ich straty oraz udział roślin wytwarzających pędy nasienne i niektóre cechy tych pędów, a także plon nasion u ustalonej odmiany ‘Toto’. Do wytworzenia nasion nie dopuszczono roślin pozostałych odmian (ogławiano baldachy kwiatostanowe przed otwarciem kwiatów), gdyż były to mieszańce i mogło dojść do niepożądanego przekrzyżowania. Wykazano, że straty po przezimowaniu roślin wynosiły średnio 26,3%, lecz najmniejsze były u odmiany ‘Toto’, zwłaszcza wśród roślin z pierwszego terminu sadzenia rozsady. Niezależnie od odmiany, najwięcej roślin z wytworzonymi pędami nasiennymi i o największej ich liczbie u jednej rośliny zarejestrowano w obiektach pierwszego terminu sadzenia rozsady. Opóźnienie sadzenia rozsady latem w pierwszym roku uprawy o 2–4 tygodnie istotnie wpływało na zmniejszenie udziału roślin wytwarzających pędy nasienne w drugim roku, a u odmiany ‘Toto’ na bardzo dużą obniżkę plonu nasion.

W czasie produkcji w szklarniach warunki rozmnażania roślin rabatowych mogą eliminować lub zmniejszać możliwość inokulacji korzeni przez grzyby wywołujące mikoryzę arbuskularną (AMF). Ponieważ mikoryzacja może wpływać korzystnie na wzrost roślin, badano wpływ inokulacji AMF i dokarmiania CO₂ na ukorzenianie i niektóre cechy fizjologiczne sadzonek pelargonii rabatowej i osteospermum. Inokulacja AMF i dokarmianie CO₂ powodowały wzrost liczby liści oraz świeżej i suchej masy części nadziemnej sadzonek. Mikoryzacja wpływała znacząco na długość oraz świeżą i suchą masę systemu korzeniowego osteospermum w warunkach podwyższonego stężenia CO₂ w atmosferze, ale nie wpływała na wzrost systemu korzeniowego sadzonek niedokarmianych CO₂. Mikoryzacja wpływała także korzystnie na długość i świeżą masę systemu korzeniowego pelargonii rabatowej niezależnie od stężenia CO₂ oraz na suchą masę korzeni pelargonii w warunkach podwyższonego stężenia CO₂. Transpiracja i przewodnictwo szparkowe były większe u inokulowanych sadzonek osteospermum niż u nieinokulowanych w większym stężeniu CO₂. Mikoryzacja i dokarmianie CO₂ powodowały wzrost intensywności fotosyntezy u pelargonii, co było związane ze wzrostem stosunku zmiennej do maksymalnej fluorescencji chlorofilu (F_v/F_m).

Phoma negriana jest mało znanym patogenem pędów winorośli, aczkolwiek coraz częściej notowanym w krajach południowej Europy i Azji. Praca dotyczy możliwości wzrostu i rozwoju grzyba w różnej temperaturze, testów patogeniczności i oddziaływania preparatów biotechnicznych na wzrost i rozwój grzyba in vitro. Badania wykazały, że wzrost grzybni P. negriana jest możliwy w zakresie temperatury od 5 do 32ºC, przy optimum termicznym od 20 do 24ºC. Za optymalną temperaturę dla intensywnego zarodnikowania uznano 20, 24 i 28ºC. Pozytywne wyniki testów infekcyjnych oraz reizolacja grzyba z inokulowanych pędów wskazały na możliwość porażania łozy winorośli przez P. negriana. Czynnikiem istotnie ułatwiającym infekcję były zranienia pędów, co wskazuje, że grzyb jest fakultatywnym patogenem winorośli. Biosept Active istotnie silniej ograniczał wzrost i rozwój P. negriana aniżeli Beta-Chikol. Zastosowany w stężeniu 0,3% powodował destrukcję i utratę żywotności strzępek grzyba.

Stosowanie materiału siewnego wysokiej jakości jest podstawowym warunkiem dobrego plonowania roślin uprawnych. Jedną z nowych, niekonwencjonalnych metod uszlachetniania nasion jest zmienne pole magnetyczne niskiej częstotliwości. Stwierdzono korzystny wpływ tego czynnika fizycznego na kiełkowanie nasion, wschody i wzrost wielu roślin uprawnych. Celem badań było określenie wpływu pola magnetycznego niskiej częstotliwości na kiełkowanie nasion rzodkiewki, ze szczególnym uwzględnieniem nasion starych. Materiałem do badań były nasiona 7 partii rzodkiewki odmiany ‘Mila’ o zdolności kiełkowania 66,5–92,5%. Wiek nasion wynosił 1–8 lat. Nasiona wszystkich partii traktowano zmiennym polem magnetycznym o częstości 50 Hz w 3 dawkach indukcji magnetycznej: 0 (kontrola), 30 i 60 mT przez 30 s. Następnie określono energię i zdolność kiełkowania nasion, długość hypokotylu i korzenia siewki, suchą masę siewki oraz wschody i średni czas wschodów. Traktowanie nasion polem magnetycznym o indukcji 30 i 60 mT poprawiło energię i zdolności kiełkowania nasion starych. Wzrost energii i zdolności kiełkowania tych nasion wynosił odpowiednio 12,3–19,2% i 5,8–10%. Stymulacja nasion polem magnetycznym spowodowała wzrost energii kiełkowania 3 z 4 badanych partii nasion wysokiej jakości, ale nie wpłynęła na poprawę ich zdolności kiełkowania. Istotny wpływ traktowania nasion polem magnetycznym na wydłużenie hypokotylu i korzenia siewki stwierdzono jedynie w 1 spośród 7 badanych partii. W przypadku 2 na 3 partie nasion starych traktowanie ich polem magnetycznym spowodowało poprawę wschodów siewek o 4,4–13%.

Niesamopłonność jest powszechna u odmian moreli (Prunus armeniaca L.) w środkowo-azjatyckich i irańsko-kaukaskich grupach eko-geograficznych, natomiast odmiany grupy europejskiej są tradycyjnie uważane za samopłonne. Jednak liczba znanych samopłonnych odmian grupy europejskiej gwałtownie wzrosła podczas ostatnich dwóch dziesięcioleci. Można to wyjaśnić, używając azjatyckich i północno-amerykańskich samopłonnych odmian w programach hodowlanych, które mają na celu stworzenie nowych genotypów o cechach obejmujących odporność na Plum Pox Virus, tolerancję na mróz, wyższą zawartość cukru czy przedłużony okres zbiorów. W niniejszej pracy testowano samo(nie)płonność u 38 odmian moreli. Przy użyciu mikroskopu fluorescencyjnego przeanalizowano wzrost łagiewki pyłkowej na słupkach zapylonych w laboratorium. Odmiany uważano za samopłonne, jeśli przynajmniej jedna łagiewka pyłkowa docierała do zalążni na większości słupków. U odmian niesamopłonnych wzrost łagiewki pyłkowej na szyjce słupka zatrzymał się wraz z wytworzeniem się charakterystycznych zgrubień. Spośród badanych odmian, 17 było samopłonne, natomiast 21 odmian było niesamopłonnych.

Oceniono reakcję zawartości kwasów organicznych w czterech odmianach winogron przeznaczonych do bezpośredniego spożycia na zabiegi obrączkowania i przycinania w okresie dwóch okresów wegetacyjnych. Poza tym określono pH, kwasowość miareczkowaną, zawartość substancji rozpuszczalnych sałych oraz indeks dojrzałości. Analizy statystyczne pokazały, że na indywidualną zawartość kwasów organicznych czterech odmian wymienione zabiegi wpływały istotnie . Zabieg przycinania gron najbardziej wpłynął na zawartość kwasu winowego i kwasu jabłkowego odmiany ‘Red Globe’. Odmiana ‘Alphonse Lavalleé’ gromadziła najwięcej kwasu winowego i kwasu jabłkowego odpowiednio w winoroślach opaskowanych/przycinanych i w winoroślach z przycinanymi gronami. Winorośle ‘Trakya Ilkeren’ kontrolne i przycinane miały największą zawartość kwasu winowego. Winorośle kontrolne również zawierały dużą ilość kwasu octowego. Natomiast odmiana ‘Buca Razakısı’ miała najbardziej wyróżniającą się zawartość kwasu winowego i octowego odpowienio w opaskowanych/przycinanych oraz przycinanych winoroślach. Paramentry jakościowe także wykazywały istotne różnice między odmianami w reakcji na zabiegi.

W pracy przedstawiono różne aspekty zastosowania żywych ściółek w warzywnictwie polowym na podstawie dotychczasowych wyników badań. Żywe ściółki, konkurując o światło, wodę i składniki pokarmowe, są w większości przypadków przyczyną obniżki plonu warzyw. Jednak po przyoraniu na zakończenie wegetacji, jako zielony nawóz, przyczyniają do zwiększenia zawartości substancji organicznej w glebie oraz poprawy jej właściwości fizycznych i chemicznych, co wpływa korzystnie na wzrost roślin następczych w ogniwie zmianowania. Najbardziej odpowiednie do uprawy współrzędnej z żywymi ściółkami są warzywa wieloletnie (np. rabarbar), bądź rośliny o długim okresie wegetacji uprawiane z rozsady (por, kapusta, kukurydza cukrowa, pomidor przy palikach, papryka). Najważniejsze cechy, którymi powinny się odznaczać gatunki wykorzystywane jako żywe ściółki to krótki okres wschodów, dobre okrycie powierzchni gleby, niski wzrost oraz małe zapotrzebowanie na wodę i składniki pokarmowe. Są to z reguły rośliny bobowate (koniczyna biała, koniczyna czerwona, wyka ozima, seradela), trawy (życica trwała) bądź zboża, szczególnie żyto. Konkurencyjność tych roślin w stosunku do warzyw można ograniczyć poprzez opóźnienie terminu ich siewu przeprowadzanego tylko w międzyrzędziach roślin, koszenie wytworzonej biomasy oraz stosowanie dawek subletalnych herbicydów. Korzyści ze stosowania żywych ściółek to ograniczenie zachwaszczenia, szkodników i chorób, a także degradacji gleby. Żywe ściółki wpływają ponadto na zmniejszenie zwięzłości gleby i poprawę jej struktury, zapobiegają erozji wietrznej i wodnej, ograniczają spływ wody powierzchniowej oraz wypłukiwanie składników mineralnych. Podkreśla się również korzystny wpływ żywych ściółek na aktywność biologiczną gleby i zawartość dostępnych form składników po ich mineralizacji w glebie. Aby wprowadzić ten przyjazny dla środowiska naturalnego system uprawy warzyw do szerokiej praktyki warzywniczej, niezbędne są intensywne prace badawcze, które powinny być prowadzone szczególnie w zakresie ograniczenia konkurencyjności żywych ściółek w stosunku do roślin uprawnych.

Zawartość nieenzymatycznych antyoksydantów takich jak kwas askorbinowy oraz glutation w roślinach jest jedną z głównych form odpowiedzi roślin na biotyczne i abiotyczne czynniki stresowe, w tym na metale ciężkie. Dlatego też niezbędne jest rozwijanie efektywnych metod jednoczesnego ilościowego oznaczania tych antyoksydantów. Elektroforeza kapilarna pozwala na takie relatywnie szybkie i efektywne analizy. Celem pracy było zastosowanie oraz optymalizacja metody jednoczesnego pomiaru zawartości glutationu, disiarczku glutationu, kwasu askorbinowego oraz kwasu dehydroaskorbinowego w małych próbkach roślinnych z użyciem elektroforezy kapilarnej. Opracowana metoda zapewnia dobrą liniowość i powtarzalność ze współczynnikami korelacji na poziomie 0,988 dla kwasu askorbinowego oraz 0,999 dla glutationu i disiarczku glutationu, z limitem detekcji odpowiednio 2,50; 0,65 oraz 0,50 ppm. Stwierdzono, że stres indukowany nadmiarem Cu powodował wzrost zawartości kwasu askorbinowego i glutationu w liściach, podczas gdy po zastosowaniu Cd obserwowano wzrost zawartości glutationu w starszej części liścia i korzeniu.

Jakość materiału szkółkarskiego użytego do zakładania sadów decyduje w dużej mierze o porze wejścia drzew w okres owocowania i wielkości plonów owoców. Na jakość drzewek wpływają różne czynniki, wśród których metody ich rozmnażania odgrywają ważną rolę. Testowane w tych badaniach drzewka typu „knip-boom” produkowano w 3-letnim cyklu produkcyjnym ze śpiącego pąka (B – sleeping bud) oraz ze szczepienia w ręku (G – bench grafting). Oba rodzaje drzewek (B vs. G) porównywano pod względem parametrów jakości. Drzewka B w porównaniu z drzewkami G charakteryzowały się większymi wartościami takich cech jak średnica pnia, sumaryczna długość pędów oraz liczba pędów syleptycznych > 10 cm. Porównanie wartości wysokości drzewa, dominacji wierzchołkowej i procentowej liczby pędów przydatnych do formowania korony nie wykazało istotnych różnic między oboma rodzajami drzewek (B vs. G). Nie stwierdzono zasadniczych różnic między kształtem koron drzew B i G ocenianych przestrzennym położeniem pędów w koronach i ich długością. Jednakże porównanie długości pędów na analogicznych poziomach korony wykazało, że pędy drzew B były istotnie dłuższe niż drzew G. Drzewa G w porównaniu z B charakteryzowały się silniejszymi związkami między badanymi cechami, które oceniono za pomocą korelacji liniowych (pozytywne i negatywne). Przeprowadzone badania nie wykazały zasadniczych różnic produkcyjnych między drzewkami B i G. Całkowita ocena drzewek B i G powinna być oparta na analizie ekonomicznej produkcji szkółkarskiej i zdolności produkcyjnych drzewek po posadzeniu w sadzie.

Celem niniejszego badania było stwierdzenie, w jaki sposób zabieg dolistnego stosowania selenu (Se) w otwartych warunkach polowych wpływa na odżywianie roślin, plon oraz bioaktywne cechy cebul. 10, 50 lub 100 µg·mL^-1 Se, co określano jako zabieg Se10, Se50 i Se100, i zastosowano w uprawie cebuli ‘Hercules’ w latach 2008 oraz 2009. Określono masę cebul, plon całkowity, całkowitą zawartość Se oraz wolnej selenometioniny i selenometyloselenocysteiny, całkowitą zawartość S, N, P, K, Ca i Mg, fenoli, ostrość oraz całkowitą zdolność antyoksydacyjną. Wszystkie zabiegi z użyciem Se znacznie ograniczały zawartość S w cebulach. Zabieg Se 100 wykazywał tendencję do zmniejszania wielkości bulw i plonu. Zabieg Se50 zwiększał całkowitą zawartość Se, całkowitą zawartość fenoli i całkowitą zdolność antyoksydacyjną oraz powodował tendencję do zwiększania plonu. Więcej całkowitego Se przetwarzało się na związki organiczne w Se50 niż w Se100. W zabiegu Se10 całkowita zdolność antyoksydacyjna w cebulach była największa ze wszystkich zabiegów w roku 2009. Biorąc pod uwagę korzyści zarówno agronomiczne, jak i dla ludzkiego zdrowia, roztwór Na₂SeO₄ w ilości 50 μg·mL^-1 Se można zarekomendować dla cebuli.

Przydatność farmakologiczną i kulinarną owoców papryki ostrej warunkuje m.in. zawartość kapsaicynoidów, które nadają jej specyficzny, ostry i piekący smak. Zawartość tych związków w papryce ostrej determinowana jest przede wszystkim cechami genetycznymi odmiany oraz modyfikowana różnymi czynnikami: warunkami pogodowymi w okresie wegetacji, stosowanym nawożeniem, terminem zbioru i fazą dojrzałości owoców. W niniejszej pracy oceniono wpływ fazy dojrzałości owoców: owoce zielone, przebarwiające się i dojrzałe fizjologicznie (czerwone) i terminu zbioru owoców: 1. i 3. dekada września na zawartość kapsaicynoidów (kapsaicyny i dihydrokapsaicyny) czterech odmian papryki ostrej: ‘Cyklon’, ‘Orkan’, ‘Rokita’, ‘Bronowicka Ostra’. W badaniach przeprowadzonych w latach 2005 i 2006 zawartość kapsaicynoidów (kapsaicyny i dihydrokapsaicyny) oznaczono metodą HPLC. Najwięcej kapsaicynoidów (kapsaicyny i dihydrokapsaicyny) oznaczono w owocach papryki ostrej, które były zbierane w początkowej fazie dojrzałości – zielone (średnio 309) w porównaniu z przebarwiającymi się (258) oraz czerwonymi (250 mg∙kg^-1). Więcej kapsaicynoidów zawierały owoce, które zebrano w 3. dekadzie września (średnio 301) niż w 1. dekadzie tego miesiąca (243 mg∙kg^-1). Owoce ocenianych odmian różniły się pod względem zasobności kapsaicynoidów średnio od 212 (‘Cyklon’) do 326 mg∙kg^-1 (‘Bronowicka Ostra’). W owocach wszystkich ocenianych odmian relacje ilościowe kapsaicyny do dihydrokapsaicyny były bardzo wyrównane i kształtowały się średnio w zakresie od 11,9 do 12,9. Zwartość kapsaicynoidów w owocach badanych odmian była zróżnicowana w latach badań: 2005 (302) i 2006 (243 mg∙kg^-1).

Allium aflatunense i Allium karataviense to cenne rośliny cebulowe do uprawy w ogrodach. Ponadto Allium aflatunense jest jednym z najbardziej dekoracyjnych gatunków uprawianym na kwiat cięty. Rośliny te charakteryzują się niskim współczynnikiem rozmnażania. Źródłem materiału do zapoczątkowania kultur były fragmenty młodych pędów kwiatostanowych i nasady liści izolowane w październiku z Allium aflatunense ‘Purple Sensation’ i Allium karataviense ‘Ivory Queen’. Zastosowanie sterylizacji dwukrotnej (2% Cl^- – 30 min i 1% Cl^- –15 min) dało lepsze rezultaty niż sterylizacja pojedyncza. Eksplantaty z pędów kwiatostanowych wykładano w pozycji odwrotnej do naturalnej i kultywowano na pożywce Murashige i Skooga [1962] zawierającej BA 2 mg·dm^-3 i NAA 1 mg·dm^-3. Podstawy liści układano w pozycji naturalnej i odwróconej i inkubowano na pożywce MS z dodatkiem: BA 2 mg·dm^-3 + NAA 1 mg·dm^-3, BA 5 mg·dm^-3 + NAA 1 mg·dm^-3 i TDZ 1 mg·dm^-3 + NAA 1 mg·dm^-3. W kolejnym doświadczeniu zespoły pędów zawierające 2 pędy namnażano na pożywkach MS uzupełnionych: BA 0,5; 1; 2 mg·dm^-3 oraz NAA 0,1 mg·dm^-3 i BA 2 mg·dm^-3 oraz IAA 0,1 mg·dm^-3 podczas 6 tygodni. Oceniono również współczynnik namnażania pędów podczas 4 pasaży na pożywce z dodatkiem BA 0,5 mg·dm^-3 i NAA 0,1 mg·dm^-3. Fragmenty młodych pędów kwiatostanowych i podstawa liści wykazywały duże zdolności regeneracyjne pędów. Sposób ułożenia eksplantatów nie wywierał istotnego wpływu na liczbę regenerujących pędów. Na badanych pożywkach uzyskano od 5,7 do 7,5 pędów Allium aflatunense ‘Purple Sensation’ i od 3,5 do 5,1 pędów Allium karataviense ‘Ivory Queen’ podczas 6 tygodni namnażania. Podczas 32 tygodni namnażania pędów na pożywce zawierającej BA 0,5 mg·dm^-3 i NAA 0,1 mg·dm^-3 uzyskano 31,3 pędów Allium aflatunense ‘Purple Sensation’ i 26,6 pędów of Allium karataviense ‘Ivory Queen’.

Scorzonera hispanica jest bogatym źródłem inuliny – glikozydu, który ma pozytywny wpływ na organizm człowieka i zwierząt. Praca przedstawia badania dotyczące grzybów zagrażających uprawie skorzonery. Mulczowanie gleby międzyplonowymi roślinami okrywowymi, takimi jak owies, facelia i wyka siewna, wpłynęło korzystnie na liczebność i zdrowotność siewek oraz korzeni badanej rośliny. Z porażonych organów podziemnych skorzonery najczęściej izolowano takie grzyby jak: Alternaria alternata, A. scorzonerae, Botrytis cinerea, Cylindrocarpon didymum, Fusarium culmorum, F. oxysporum, F. solani, Rhizoctonia solani, Phytophthora sp. i Sclerotinia sclerotiorum. Spośród zastosowanych roślin mulczujących owies okazał się najskuteczniejszy w ograniczeniu występowania wymienionych gatunków grzybów.

Seler listkowy Apium graveolens L. var. secalinum Alef. jest warzywem przyprawowym o właściwościach leczniczych. W latach 2009–2010 w Gospodarstwie Doświadczalnym Felin Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie przeprowadzono badania nad wpływem normy siewu i nawadniania na plonowanie dwóch odmian selera listkowego: Gewone Snij i Green Cuttnig. Nasiona wysiano na polu rzędowo, co 25 cm, w ostatniej dekadzie kwietnia. Zastosowano dwie normy siewu: 15 i 25 kg·ha-1. W krytycznych okresach niedoboru wody w glebie stosowano nawadnianie roślin. Zbiór surowca przeprowadzono dwukrotnie: w II dekadzie sierpnia i II dekadzie października. Wykazano, że badane czynniki, tj. norma siewu, odmiana i nawadnianie miały istotny wpływ na wielkość plonu selera listkowego. Termin zbioru ziela miał istotny wpływ na zawartość olejku eterycznego. Największy plon olejku eterycznego uzyskano z nawadnianych roślin odmiany Green Cutting, zbieranych w II dekadzie sierpnia. Głównymi składnikami olejku były limonen i mircen.