Porównanie wpływu uprawy konwencjonalnej i ekologicznej na właściwości soków z jabłek, gruszek i porzeczki czarnej prowadzone było w roku 2009. Analizami objęto 33 plantacje zlokalizowane w czterech województwach: małopolskim, podkarpackim, mazowieckim oraz lubelskim. Wszystkie gospodarstwa prowadzące uprawy ekologiczne posiadały ważne certyfikaty zgodne z rozporządzeniem EU 2092/91. Z uzyskanych owoców tłoczono soki mętne, w których po mineralizacji mikrofalowej w HNO₃ oznaczono zawartość składników pokarmowych: P, K, Mg, Ca, S, Fe, Zn, Mn, Cu, B, jak również Na, Cd, Pb i Ni (metodą ICP-OES). Ponadto oznaczono zawartość azotu amonowego i azotanowego metodą FIA. Analizowane czynniki: gatunek oraz sposób uprawy wpłynęły istotnie na zawartość oznaczonych składników mineralnych. Soki z porzeczki czarnej zawierały najwięcej: wapnia, potasu, magnezu, fosforu, siarki, żelaza, cynku i manganu oraz sodu. W przypadku wapnia, żelaza i manganu były to zawartości prawie 10-krotnie wyższe. Najwyższą zawartość miedzi oraz kadmu oznaczono w sokach z gruszek. Sok z jabłek wyróżniał się wysoką zawartością boru. Sposób uprawy wpływał istotnie na średnią zawartość badanych pierwiastków w sokach jabłkowych. Soki wyprodukowane z surowca ekologicznego zawierały mniej S, Na, Cu, B i Ni. Przeciwną tendencję: wyższe zawartości Ca, Mg, P, Na, Zn, Cu, B, Cd i Ni w sokach ekologicznych udowodniono w przypadku czarnej porzeczki. Dla soków gruszkowych udowodniono tylko różnicę w zawartości magnezu – soki ekologiczne zawierały mniej tego pierwiastka.Ca, K, Mg i P.

Wysokość ogólna plonu pieczarek zależy od ilości i jakości podłoża. Przedstawione wyniki dotyczą udziału poszczególnych klas jakości pieczarek w plonie ogólnym. Praca prezentuje wyniki masy klas plonu pieczarek w okresie czterech lat badań w zależności od miesięcy. Wszystkie oceniane okresy uprawy, niezależnie od lat badań i miesięcy w roku, były zróżnicowane pod względem wielkości oraz jakości uzyskanego plonu. Największy wzrost plonu w kolejnych dalszych uprawach wykazywały pieczarki klasy Ex. Wyniki dowodzą, że kierunek rozwoju produkcji pieczarek był coraz bardziej efektywny, ale jego stopień postępu mało intensywny, ponieważ w okresie badań plon klasy Ex wzrósł o 132%, ale nadal jest stosunkowo duży udział pieczarek klas gorszej jakości.

Nawożenie jest jednym z najważniejszych czynników, które mogą wpływać na jakość bulw ziemniaka. Porównywano wpływ wieloskładnikowych nawozów kompleksowych (HydroComplex, Nitrophoska Blue Special i Viking 13 z grupy nitrofosek, i Polimag S z grupy amofosek), i nawozów jednoskładnikowych (saletra amonowa, superfosfat pojedynczy i siarczan potasu) na jakość bulw bardzo wczesnych odmian ziemniaka (‘Aster’, ‘Fresco’, ‘Gloria’). Nawozy jednoskładnikowe i wieloskładnikowe nawozy kompleksowe nie miały wpływu na zawartość suchej masy, skrobi i kwasu L­askorbinowego w bulwach bardzo wczesnych odmian ziemniaka, ale powodowały wzrost zawartości azotanów (V). Spośród wieloskładnikowych nawozów kompleksowych, tylko HydroComplex zawierający najwięcej magnezu i siarki ze wszystkich stosowanych nitrofosek powodował istotny wzrost zawartości azotanów (V) w bulwach, średnio o 4,0 mg ·kg^-1 świeżej masy i w efekcie obniżenie indeksu askorbinowo-azotanowego w porównaniu z nawozami jednoskładnikowymi. Stosowane w badaniach nawozy nie miały wpływu na zawartość składników mineralnych w bulwach ziemniaka, z wyjątkiem potasu. Zawartość potasu w bulwach zwiększyła się po zastosowaniu HydroComplexu, średnio o 0,86 g ·kg^-1 suchej masy. Rodzaj stosowanego nawozu miał większy wpływ na jakość bulw odmian ‘Aster’ i ‘Gloria’ niż ‘Fresco’. Bulwy odmian ‘Aster’ i ‘Gloria’ zawierały więcej suchej masy i skrobi, a mniej azotanów (V) i wapnia niż odmiany ‘Fresco’. Zawartość kwasu L­ascorbinowego, fosforu, potasu i magnezu w bulwach badanych odmian ziemniaka była podobna.

Ochrona biologiczna jest nowoczesną, bezpieczną i niezagrażającą środowisku formą walki z chorobami roślin uprawnych. Badania prowadzone przy użyciu naturalnych substancji pochodzenia roślinnego, takich jak czosnek, mięta, tymianek, grejpfrut, stosowanych w ochronie roślin przed patogenami są bardzo obiecujące. Celem badań była laboratoryjna ocena wpływu ekstraktu etanolowego z liści Silphium perfoliatum na niektóre grzyby występujące na papryce. W doświadczeniu użyto izolaty Alternaria alternata, Botrytis cinerea, Colletotrichum coccodes, Fusarium oxysporum, Penicillium expansum, Trichoderma harzianum wyosobnione z roślin papryki. Ekstrakt z Silphium stosowano w stężeniach 5% i 10%. Liście pochodziły z trzyletniej plantacji S. perfoliatum. Badane izolaty grzybów uzyskano z korzeni i części nadziemnej papryki uprawianej w polu. W badaniach zastosowano metodę szalkową zalecaną do testowania fungicydów w warunkach laboratoryjnych. Badane ekstrakty Silphium istotnie ograniczały wzrost testowanych gatunków grzybów względem kontroli, z wyjątkiem T. harzianum i B. cinerea przy 5% stężeniu ekstraktu. Działanie 10% stężenia ekstraktu było dłuższe niż 5%. A. alternata i C. coccodes to grzyby wobec, których odnotowano najsilniejszy efekt hamujący przez badane stężenia Silphium.

Rodzaj Ligularia skupia gatunki uprawiane w ogrodach przydomowych i na rabatach jako atrakcyjne rośliny ozdobne. W okresie kwitnienia ich koszyczki kwiatowe mogą dostarczać pokarmu pyłkowego dla zapylaczy. W latach 2004–2008 badano intensywność kwitnienia oraz pylenia dwu gatunków Ligularia jako źródeł pożytku pyłkowego dla owadów. W warunkach Lublina początek kwitnienia L. clivorum przypada w drugiej połowie lipca, L. przewalskii już w ostatnim tygodniu czerwca. W zależności od gatunku i czynników pogody, okres kwitnienia L. clivorum trwał 48–67 dni, L. przewalskii od 29 do 38 dni. W kwiatostanach typu koszyczka znajdują się u obu taksonów kwiaty języczkowate żeńskie i rurkowate obupłciowe. Masa pyłku wytworzona przez 10 kwiatów L. clivorum była prawie dwukrotnie wyższa niż u L. przewalskii. Wydajność pyłkowa z jednostki powierzchni osiągnęła dla tych taksonów odpowiednio 6,92 g·m^-2 i 1,53 g·m^-2.

Corylus avellana należy do wczesnowiosennych pożytków pyłkowych (pollen flow) Apis mellifera. Celem pracy była ocena dynamiki sezonów pyłkowych Corylus w ciągu 10 lat badań (2001–2010) w warunkach Lublina. Badania prowadzono metodą wolumetryczną, stosowaną aktualnie w aerobiologii. Wyznaczono lata obfitego pylenia tego taksonu oraz okres maksymalnego uwalniania pyłku w każdym roku, który jest związany z dostępnością dużej ilości pyłku dla pszczół. Przedstawiono warunki termiczne towarzyszące początkowi pylenia oraz panujące w czasie obfitego pylenia. Początek sezonów pyłkowych Corylus notowano w poszczególnych latach między 9.01 a 25.03 przy średniej temperaturze 4,1°C. Długość sezonu pyłkowego wynosiła 19–78 dni. Lata największej produkcji pyłku leszczyny to: 2006, 2010, 2007, 2005. Okres obfitego pylenia, związany z obecnością dużej zawartości pyłku Corylus w powietrzu, notowano najczęściej w drugiej połowie marca i na początku kwietnia, kiedy średnia temperatura wynosiła 2,4–14,4°C, z wartością średnią z dziesięciu lat 8,1°C. Przy temperaturze 8°C odbywają się pierwsze obloty pszczoły miodnej mające na celu m.in. poszukiwanie wody i zbieranie pyłku. W badaniach wykazano, że zawartość azotu w ziarnach pyłku Corylus wynosiła 4,82%, a zawartość białka 30,13%, co wskazuje na znaczną wartość pokarmową tego pyłku.

Badania przeprowadzono z pomidorem odmiany Admiro F₁ uprawianym w szklarni w roku 2008 i 2009. Zastosowano cztery podłoża: 1) słoma pszenżyta, 2) słoma pszenżyta + torf wysoki (3:1 v:v), 3) słoma pszenżyta + kora sosnowa (3:1 v:v), 4) wełna mineralna (100 × 20 × 7,5 cm = 15 dm³). Słomę pociętą na kawałki (2–3 cm) umieszczono w skrzynkach plastikowych (wysokość skrzynki ok. dwa razy większa od szerokości) o pojemności 15 litrów. W każdej skrzynce/macie rosły dwie rośliny. Doświadczenia przeprowadzono metodą kompletnej randomizacji w siedmiu powtórzeniach. Stosowano fertygację kroplową w układzie zamkniętym, bez recyrkulacji pożywki. W okresie wysokich temperatur zużycie pożywki na dobę wynosiło jednorazowo 4,2 dm³ w 10–12 dawkach z około 20% przelewem. W przeprowadzonych badaniach wykazano pełną przydatność słomy pszenżyta jako podłoża dla pomidora uprawianego w szklarni. Wyższe plony otrzymano z uprawy w podłożu słoma pszenżyta + kora sosnowa oraz słoma pszenżyta + torf w porównaniu z wełną mineralną, przy czym różnice nie były statystycznie istotne. Najwięcej suchej masy w owocach stwierdzono z uprawy w podłożach ze słomy, najmniej z wełny mineralnej. Nie wykazano istotnych różnic w zawartości N, P, K, Ca i Mg w owocach w odniesieniu do badanych podłoży. Po 33 tygodniach wegetacji roślin (zakończenie badań) około 70% słomy zostało zmineralizowane.

W badaniach przyjęto hipotezę, że wpływ formy azotu nawozowego i intensywności światła na zawartość wapnia w owocach papryki zależy od fazy ich rozwoju. W doświadczeniu badano wpływ formy azotu nawozowego (100% N-NO₃ lub 50% N-NO₃ + 13% N-NH₄ + 37% N-NH₂), rodzaju folii pokrywającej tunel (dwa rodzaje folii, tj. Ginegar i Gemme 4S o różnej przepuszczalności dla promieniowania PAR) oraz fazy dojrzałości owoców papryki słodkiej na zawartość w nich Ca i suchej masy. Rośliny uprawiano w rynnach wypełnionych wełną mineralną. Owoce analizowano w pięciu fazach wzrostu i wybarwienia, rozpoczynając od fazy owocu wielkości 2–4 cm. Więcej Ca zgromadziły owoce z roślin zasilanych pożywką azotanową. Wpływ rodzaju folii pokrywającej tunel był niesystematyczny. Zawartość Ca i suchej masy w owocach zmieniała się w zależności od fazy wzrostu i stopnia ich wybarwienia, bez względu na formę azotu nawozowego i rodzaj folii pokrywającej tunel. Do fazy owocu wyrośniętego zielonego następowało systematyczne gromadzenie Ca, po czym w okresie ich wybarwiania obniżenie zawartości tego składnika. Dynamika gromadzenia suchej masy przebiegała przeciwnie. Dodatkowo oznaczano zawartość Ca w owocach wyrośniętych, zielonych, zdrowych oraz z objawami suchej zgnilizny wierzchołkowej. Do analizy wybrano owoce z jednej części tunelu, tj. z tunelu pokrytego folią Gemme 4S (folia o większej przepuszczalności światła) i zasilanego pożywką zawierającą formę azotanową azotu. Analizę prowadzono oddzielnie w części górnej (przyszypułkowej) owocu i części dolnej. Więcej Ca gromadziło się w części górnej owocu niż w części dolnej. Zależność ta dotyczyła tak owoców zdrowych, jak i z objawami suchej zgnilizny wierzchołkowej. Zawartość wapnia w dolnej części owocu z objawami suchej zgnilizny wierzchołkowej wynosiła 0,60 mg·g^-1 s.m., natomiast w 2007 r. nie obserwowano objawów tej choroby w owocach zawierających jedynie 0,38 mg Ca·g^-1 s.m. Inne czynniki nie tylko niski poziom Ca powinny być rozpatrywane przy przewidywaniu wystąpienia suchej zgnilizny wierzchołkowej owoców.

Wraz z upowszechnianiem się upraw ekologicznych wzrasta znaczenie nawozów zielonych, a uprawa roślin międzyplonowych odgrywa coraz większą rolę w praktyce nie tylko rolniczej, ale i ogrodniczej. O wartości nawozowej roślin uprawianych na zielony nawóz decyduje wielkość wytworzonej przez nie biomasy, jak też ilość zgromadzonych w niej składników pokarmowych. Celem opracowania było określenie wpływu przebiegu pogody w drugiej połowie lata na wartość nawozową wybranych międzyplonów ścierniskowych pod warzywa. W badaniach uwzględniono: żyto jare (Secale cereale), owies siewny (Avena sativa), wyka siewna (Vicia sativa), gorczyca biała (Sinapis alba), facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia), gryka (Fagopyrum esculentum), słonecznik pastewny (Helianthus annuus). Rośliny międzyplonowe uprawiane jako przedplon pod uprawę warzyw były bogatym źródłem materii organicznej oraz składników pokarmowych dla roślin następczych. Przebieg pogody miał istotny wpływ na wielkość biomasy, skład chemiczny i wartość nawozową roślin międzyplonowych. Niedobór wody oraz wysokie temperatury po opadach powodujące zaskorupienie gleby w największym stopniu ograniczały wzrost roślin międzyplonowych. Spośród badanych roślin międzyplonowych największą biomasę wytworzyły słonecznik, facelia i żyto jare, a najmniejszą wyka siewna. Gorczyca biała i słonecznik, jako rośliny międzyplonowe dostarczyły najwięcej azotu ogółem. Słonecznik był bogatym źródłem K, Ca i Mg. Najwięcej Ca pozostawiła na polu facelia błękitna, która była też dobrym źródłem K. Biomasa gryki dostarczyła dużo Mg, ale była uboga w N, P i S. Bogatym źródłem P były żyto i owies, ale okazały się ubogie w Ca i Mg. Najwięcej siarki pozostawiła biomasa gorczycy białej. Wyka siewna najsilniej reagowała na zmienną pogodę. Z jej biomasą na polu pozostało najmniej P, K, Mg i S oraz mało Ca w porównaniu z pozostałymi międzyplonami. Pomimo wysokiej zawartości azotu w suchej masie w bilansie trzech lat wyka nie była najbogatszym źródłem tego składnika.

Actinidia arguta i Actinidia purpurea oraz ich mieszańce należą do gatunków, których owoce są cenione ze względu na zawartość cennych substancji bioaktywnych oraz dobrą jakość sensoryczną. W pracy przedstawiono wyniki plonowania z pierwszych 10 lat (2000–2009) oraz morfologii i składu chemicznego owoców ukraińskich odmian mieszańcowych aktinidii ostrolistnej i purpurowej: ‘Figurnaja’, ‘Kijewskaja Gibrydnaja’, Kijewskaja Krupnopłodnaja’, purpurowej: ‘Purpurowaja Sadowaja’ i ostrolistnej: ‘Sietiabrskaja’. W 2007 r. kwiaty badanych odmian zostały uszkodzone przez późno wiosenne przymrozki. Najniższe plony oraz małą stabilność cech morfologicznych wykazano dla odmiany ‘Sientiabrskaja’, co wskazuje na małą przydatność tej odmiany na plantacje produkcyjne w północno-wschodniej Polsce. Owoce tej odmiany charakteryzowały się jednak najwyższą zawartością witaminy C i związków fenolowych. Analiza wyników plonowania oraz jakości owoców pozostałych badanych odmian aktinidii wskazuje na ich przydatność do uprawy w warunkach klimatycznych strefy 6 USDA.

Brassica rapa var. japonica jest wartościową rośliną, powszechnie uprawianą na Dalekim Wschodzie. Nie jest jednak znana w Polsce. Aby wprowadzić to warzywo do towarowej produkcji, konieczna jest ocena reakcji roślin na warunki polowe, jakie napotkają w polskiej strefie klimatycznej. W badaniach oceniano wpływ terminu uprawy polowej (sadzenie rozsady połowa i koniec sierpnia– odpowiednio 1. i 2. okres produkcji) oraz odmiany (Mibuna, Mizuna) na parametry morfologiczne, plonowanie i skład chemiczny Brassica rapa var. japonica. Bezpośrednio przed sadzeniem stwierdzono większe rozmiary rozsady odmiany Mibuna niż Mizuna, lecz różnice w zawartości składników chemicznych w tych odmianach były w tym czasie statystycznie nieistotne (z wyjątkiem suchej masy). Rozsada wyprodukowana w terminie późniejszym cechowała się większą świeżą masą oraz wysokością i dłuższymi liśćmi, jednocześnie zawierała mniej suchej masy, cukrów rozpuszczalnych i karotenoidów. Na podstawie zebranych danych opracowano równania regresji prostej, dzięki którym możliwe jest prognozowanie przebiegu wzrostu i rozwoju roślin Brassica rapa var. japonica podczas wegetacji w polu z precyzją wynoszącą ponad 94%. Nie obserwowano znaczących różnic w plonowaniu w zależności od czynnika odmianowego, zaznaczył się jednak istotny wpływ terminu uprawy. Uzyskany plon ogólny i handlowy w 2. terminie produkcji okazał się wyższy o odpowiednio 3,34 i 3,77 t·ha^-1 niż w uprawie wcześniejszej. W czasie zbiorów zawartość chlorofilów, karotenoidów i kwasu L-askorbinowego była wyższa w rozetach odmiany Mibuna, podczas gdy Mizuna posiadała więcej suchej masy oraz cukrów rozpuszczalnych. Uprawa roślin z nasadzeń późniejszych przyniosła istotne zwiększenie ilości cukrów rozpuszczalnych w rozetach, lecz obniżenie zawartości suchej masy i kwasu L-askorbinowego.

Eremurus spectabilis używany jest w Turcji jako warzywo, zwłaszcza w regionie Wschodniej Anatolii. W niniejszej pracy przeanalizowano wartość odżywczą i właściwości przeciwutleniających ośmiu roślin E. spectabilis z różnych obszarów uprawowych. Wyniki wykazały, że pomiędzy próbkami wystąpiły znaczące różnice we wszystkich powyższych parametrach. Średnie wartości badanych parametrów wynosiły: 86,62–91,35% dla zawartości wody, 4,78–5,15 dla pH; 0,42–0,70% dla kwasowości oraz 0,61–1,11% dla zawartości popiołu. Badania właściwości przeciwutleniających z wykorzystaniem strącania oczyszczającego wolnych rodników 2-difenylo-1-pikryhydrazylem (DPPH) oraz próby z β-karotenem/kwasem linoleinowym wykazały, że wyciągi z E. spectabilis mają silne zdolności przeciwutleniające. W systemach DPPH i β-karotenowych/z kwasem linoleinowym wartości średnie wynosiły odpowiednio 73.69 μg wyciągu ^. ml^-1 i 94,56%. Średnia ogólna zawartość fenoli w próbkach wynosiła 223 mg GAE ^. 100 g^-1 św.m. Stwierdzono, że zawartość białka, K, Ca, Mg, Fe i Cu w roślinach gatunku E. spectabilis jest wyższa niż w innych powszechnie wykorzystywanych warzywach. Wyniki sugerują, że E. spectabilis może być cennym źródłem przeciwutleniaczy, fenoli i związków mineralnych.

W Polsce uprawa ogórka polowego związana jest z określonym ryzykiem klimatycznym, polegającym na zebraniu małego plonu owoców tej rośliny. Wybór odpowiednich rejonów uprawy ogórka powinien być oparty nie tylko na warunkach glebowych i zaleceniach agrotechnicznych, ale również na znajomości tempa wzrostu i rozwoju rośliny. Celem pracy było poznanie zmienności i struktury czasowej usłonecznienia rzeczywistego i temperatury powietrza w okresie wegetacji ogórka oraz okresów rozwojowych tej rośliny w latach 1966–2005, określenie zależności między długościami okresów rozwojowych a analizowanymi elementami meteorologicznymi, a także wyznaczenie wymagań termicznych opisywanej rośliny w okresie od siewu do początku zawiązywania owoców i prawdopodobieństwa osiągnięcia tej fazy przed 20 i 31 lipca. Do realizacji tych celów wykorzystano dane pochodzące z 28 stacji doświadczalnych COBORU i 50 stacji meteorologicznych IMGW, dotyczące odpowiednio długości okresów rozwojowych ogórka oraz usłonecznienia rzeczywistego i temperatury powietrza w latach 1966–2005. Zależność między długością okresów rozwojowych a rozpatrywanymi elementami meteorologicznymi określono za pomocą analizy regresji liniowej i wielomianowej 2^o, natomiast wymagania termiczne ogórka w okresie od siewu do początku zawiązywania owoców ustalono metodą sumy temperatury efektywnej. Uzyskane wyniki będą mogły być wykorzystane m.in. w procesie dostosowywania produkcji polowej ogórka do zmieniających się warunków klimatycznych na terenie Polski.

Zmęczenie gleby jest zjawiskiem coraz częściej występującym w polskich sadach przyczyniającym się do obniżenia opłacalności produkcji. Badania przeprowadzono w sadzie doświadczalnym na terenie RSGD w Przybrodzie w latach 2008–2010. Jabłonie odmiany Topaz posadzono na pięciu stanowiskach glebowych: 1 – bezpośrednio w rzędach wykarczowanego sadu jabłoniowego, 2 – w pasach ugoru herbicydowego wykarczowanego sadu jabłoniowego, 3 – w pasach murawy wykarczowanego sadu jabłoniowego, 4 – na stanowisku z czteroletnią przerwą w uprawie jabłoni, bez zabiegów przygotowawczych i 5 – glebie po uprawach rolniczych – nowina. W trakcie realizacji badań dokonano oceny wzrostu na podstawie powierzchni pola poprzecznego przekroju pnia i powierzchni blaszek liściowych oraz wysokości i jakości plonu. Badania wykazały istotny wpływ stanowiska glebowego na plonowanie drzew, które po dziesięciu latach uprawy po replantacji było bardzo niskie i wynosiło średnio 4 t·ha^-1 w przypadku jabłoni sadzonych bezpośrednio w miejscu wykarczowanych drzew, podczas gdy na nowinie dochodziło do 40 t·ha^-1. Wzrost drzew sadzonych na stanowisku po replantacji również był istotnie słabszy w porównaniu z jabłoniami wysadzonymi na glebie wcześniej użytkowanej rolniczo.

Endywia jest warzywem liściowym, mało znanym w Polsce, w porównaniu z Europą Zachodniej i Południowej. Zasługuje na uwagę ze względu na wysoką wartość odżywczą i gorzki smak powodowany przez laktony seskwiterpenowe. Celem badań przeprowadzonych w latach 2008–2009 było określenie wpływu nawozów mineralno-organicznych (Goëmar Goteo, Aminoplant) na plon i jakość endywii kędzierzawej (Cigal) i eskarioli (Excel). Uzyskane wyniki wykazały, że nawozy mineralno-organiczne nie wpłynęły na wielkość plonu badanych odmian. Najwyższy plon handlowy endywii i średnią masę rozety liściowej uzyskano w pierwszym terminie uprawy. Zawartość suchej masy była najwyższa w trzecim terminie uprawy. Najmniej azotanów kumulowały liście endywii odmiany Cigal. Najwyższa zawartość wapnia została zaobserwowana w pierwszym terminie uprawy. Zawartość potasu i fosforu kształtowała się na podobnym poziomie w pierwszym i drugim terminie uprawy. Nie stwierdzono wpływu zastosowanych preparatów na zawartość makroelementów. Zbadano wpływ nawozów mineralno-organicznych na zawartość flawonoidów. W liściach roślin traktowanych nawozami mineralno-organicznymi dochodziło do syntezy rutozydu i zwiększenia zawartości astragaliny (3-O-glukozydu kemferolu).

Częścią użytkową selera listkowego są intensywnie zielone liście o silnym aromacie, wykorzystywane jako przyprawa na świeżo, po ususzeniu lub zamrożeniu. Rośliny tworzą od kilkudziesięciu do ponad stu liści, które w okresie wegetacji mogą być kilkakrotnie ścinane. Celem badań przeprowadzonych w latach 2006–2008 była ocena reakcji selera listkowego na dodatkowe nawadnianie w okresach niedoboru wilgoci w glebie. Produkcję rozsady selera rozpoczynano na początku marca, na polu rośliny sadzono w trzeciej dekadzie maja w rozstawie 25 × 25 cm. Liście zbierano dwukrotnie: w połowie sierpnia i połowie października. Wykazano istotny wpływ nawadniania na wysokość roślin, wielkość plonu ogółem selera, zawartość azotanów (V) i chlorofilu ogółem. Nawadnianie przyczyniło się do zwiększenia udziału masy ogonków liściowych i zmniejszenia udziału blaszek w masie całych liści. Nie stwierdzono wpływu nawadniania na liczbę liści, zawartość cukrów ogółem w blaszkach liściowych, a także olejku eterycznego w całych liściach. Czynnikiem istotnie modyfikującym skład liści był termin zbioru. Wpłynął on na zawartość cukrów ogółem, azotanów (V) i olejku eterycznego w liściach selera. Podczas pierwszego zbioru przeprowadzonego w połowie sierpnia liście zawierały mniej cukrów ogółem, a więcej azotanów (V) i olejku eterycznego.

Nawożenie roślin ogrodniczych przyczynia się w znacznym stopniu do zwiększenia wielkości plonu, ale ma wpływ również na jego jakość. Azot, potas i siarka, należące do głównych makroskładników mogą w dużym stopniu wpływać na skład chemiczny części jadalnych warzyw. Celem przedstawionych badań było określenie wpływu dawki azotu oraz dawki i postaci potasu na gromadzenie suchej masy, N-NH₄, N-NO₃, Fe, Zn, Mn i Cu w liściach rokietty siewnej, uprawianej w szklarni w okresie wiosennym. Zastosowano (w g · dm^-3 podłoża): 0,3 i 0,6 N w formie Ca(NO₃)₂; 0,3, 0,6 i 0,9 K w postaci K₂SO₄ oraz KCl; 0,4 P; 0,2 Mg oraz mikroelementy (w mg · dm^-3 podłoża): 8,0 Fe (EDTA); 5,1 Mn (MnSO₄ · H₂O); 13,3 Cu (CuSO₄ · 5H₂O); 0,74 Zn (ZnSO₄ · 7H₂O); 1,6 B (H₃BO₃); 3,7 Mo (NH₄)₆Mo₇O₂₄ · 4H₂O). Zwiększenie dawki azotu oraz potasu powodowało istotne zmiany suchej masy (DW) roślin rokietty, a większy jej udział stwierdzono przy mniejszej dawce N niż przy większej. Zwiększenie dawki N zwiększyło zawartość N-NH₄ i N-NO₃, a wzrastająca ilość K w podłożu powodowała zmniejszenie ilości N-NO₃ w badanym materiale roślinnym. Rośliny żywione mniejszą dawka azotu gromadziły więcej żelaza i cynku oraz mniej manganu niż rośliny otrzymujące więcej tego składnika. Najwięcej żelaza gromadziły rośliny żywione najwyższą dawką K, natomiast najwięcej manganu stwierdzono u roślin, które otrzymywały najmniej tego składnika. Aplikacja K₂SO₄ jako źródła potasu, przyczyniła się do zwiększonej kumulacji żelaza, natomiast zastosowanie KCl powodowało zwiększoną koncentrację manganu w liściach rokietty.

W niniejszej pracy prześledzono działanie przeciwutleniające kwiatów drzewa truskawkowego (Arbutus unedo L.) w okresie kwitnienia oraz owoców w czasie dojrzewania wraz z niektórymi charakterystycznymi cechami dojrzewania, takimi jak kolor, cukier redukujący oraz kwaśność. Zbadano cechy charakterystyczne działania antyoksydacyjnego, posługując się następującymi metodami: oczyszczającą DPPH (1,1-Difenyl- -2-pikryl-hydrazyl), wybielaniem β-karotenem, siłą redukującą, zdolnością metali do chelatowania, oczyszczaniem anionami nadtlenku i nadtlenkiem wodoru w wodzie oraz ekstraktach alkoholu etylowego i metylowego. Stwierdzono, że całkowita zawartość fenoli w kwiatach w ekstraktach wodnych wynosi 232,38±7,19 mg GAE/g ekstrakt, zaś działanie DPPH wynosiło 81,3±0,49% przy stężeniu 50 µg∙ml^-1. W stadiach dojrzewania u całkiem czerwonych owoców stwierdzono wyższą zdolność antyoksydacyjną niż w owocach zielonych i żółtych, oprócz oczyszczającego działania H₂O₂, które było najsilniejsze w owocach zielonych. W badaniu korelacji najsilniejszą zależność stwierdzono pomiędzy całkowitą zawartością fenoli przy mocy redukującej (r² = 0.987**, P < 0.01), najsłabszą zaś przy działaniu oczyszczającym H₂O₂ (r² = 0.519*, P < 0.05).

Azot i wapń to dwa pierwiastki spośród głównych składników pokarmowych, które odpowiadają za prawidłowy stan odżywienia roślin. Przeprowadzone badania z sałatą odmiany Omega F₁ miały na celu przeanalizowanie wpływu zróżnicowanego nawożenia azotem i węglanem wapnia na plon i jego wartość biologiczną. Po zbiorze roślin, w każdym roku przeprowadzonych doświadczeń określono masę części nadziemnych, suchą masę, zawartość witaminy C, ekstrakt oraz białko. Po zakończeniu wegetacji roślin pobrano podłoże, w którym w wyciągu 0,03 M kwasu octowego oznaczono zawartość azotu mineralnego, fosforu, potasu, wapnia i magnezu oraz oznaczono wartość pH i EC podłoża. Plon świeżej masy liści uzależniony był w istotny sposób od zastosowanej dawki azotu i węglanu wapnia. Największy plon sałaty otrzymano w obiektach z drugą dawką azotu (0,4 g ∙ dm^-3) i wyższą dawką węglanu wapnia (14 g ∙ dm^-3) (283 g∙roślina^-1). Zawartość witaminy C, ekstraktu i białka zależała od dawki azotu. Największą ilością witaminy C charakteryzowały się rośliny sałaty nawożone dawką azotu w ilości 0,6 i 0,8 g∙dm^-3 w połączeniu z wyższą dawką węglanu wapnia (33,7 mg∙100 g^-1 św. m.). Największą koncentracją ekstraktu charakteryzowały się rośliny nawożone dawką azotu w ilości 0,2 g∙dm^-3, natomiast zwartość białka w roślinie wzrastała wraz ze wzrostem dawki azotu w podłożu. Wartość EC w podłożu zwiększała się przede wszystkim pod wpływem koncentracji azotu mineralnego i przyjmowała wartości od 1,33 do 1,96 mS∙cm^-1.

Do prawidłowego wzrostu i rozwoju sałata potrzebuje odpowiednio zbilansowanego nawożenia. W doświadczeniu szklarniowym w 2009 i 2010 roku oceniano wpływ dawki azotu i węglanu wapnia na zawartość składników pokarmowych w częściach jadalnych sałaty. Siew nasion sałaty odmiany Omega wykonano 24 lutego, pikowanie do palet przeprowadzono 7 marca, a wysadzenie na miejsce stałe do doniczek nastąpiło 19 marca. Jednorazowy zbiór wykonano 24 kwietnia, pobierając próbki liści do oceny zawartości makro- i mikroelementów. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że wzrost dawki azotu miał istotnie dodatni wpływ na akumulację N-ogółem i N-NO₃ w roślinie oraz istotnie ujemny wpływ na zawartość fosforu i potasu w częściach nadziemnych badanej rośliny. Pobieranie mikroelementów przez rośliny w istotny sposób uzależnione było od dawki azotu i węglanu wapnia. Największą ilością żelaza i manganu charakteryzowały się rośliny żywione najniższą dawką azotu. Największą ilość cynku i miedzi stwierdzono w liściach sałaty dokarmianej czterokrotnie większą dawką azotu w stosunku do dawki wyjściowej w obiektach z mniejszą dawką węglanu wapnia.

Badania z papryką słodką odmiany Red Knight F₁ przeprowadzono w szklarni w latach 2008–2010. Miały one na celu określenie wpływu zróżnicowanych preparatów wapniowych oraz dawek wapnia, które zastosowano pozakorzeniowo, na plonowanie, zawartość suchej masy, cukrów i witaminy C w owocach papryki. W badaniach do dokarmiania wykorzystano Ca(NO₃)₂, Librel Ca oraz Wapnowit. Wapń zastosowano w ilości 0,4 g Ca ∙ roślinę^-1 (10 zabiegów) oraz 0,2 g Ca ∙ roślinę^-1 (5 zabiegów). Stwierdzono brak istotnego wpływu zastosowanego dokarmiania wapniem na wielkość plonu owoców papryki, natomiast wykazano istotnie mniej owoców porażonych suchą zgnilizną wierzchołkową u roślin dokarmianych wapniem w postaci Librelu Ca w porównaniu z kontrolą. Nie stwierdzono istotnego wpływu badanych czynników na zawartość suchej masy, aczkolwiek zwraca uwagę mniejszy jej udział w owocach papryki zebranej w początkowym okresie owocowania. Wykazano korzystny wpływ dokarmiania Ca na zawartość cukrów redukujących i ogółem po zastosowaniu 0,2 g Ca ∙ roślinę^-1 (5 zabiegów) w postaci Wapnowitu. Odnotowano istotnie większą zawartość witaminy C w owocach papryki dokarmianych pozakorzeniowo wapniem w porównaniu z kontroląi oraz nie wykazano jednoznacznego wpływu zastosowanych preparatów Ca na jej gromadzenie w owocach.