W pracy przedstawiono analizę wpływu zanieczyszczeń opisanych wartościami BZT5, ChZT i zawiesiny ogólnej w ściekach bytowych oraz pochodzących z masarni i ubojni trzody chlewnej na ich stężenie w mieszaninie ścieków dopływającej do oczyszczalni Bioblok PS-50 w Gruszowie. Średnie stężenia badanych wskaźników w mieszaninie ścieków obliczono jako średnią ważoną. Stwierdzono, że gdy te stężenia są zbyt wysokie, skutkuje to zakłóceniami w pracy oczyszczalni. Średnie ważone poszczególnych wskaźników wynosiły: BZT5 – 592,1 mg O2 ∙ dm–3, ChZT – 974,8 mg O2 ∙ dm–3, zawiesiny ogólnej – 570,7 mg ∙ dm–3. Aby zmniejszyć stężenie zanieczyszczeń w mieszaninie surowych ścieków dopływających do oczyszczalni należy zwiększyć udział procentowy ścieków bytowych z 82% do 96%. Jest to możliwe poprzez rozbudowę sieci kanalizacyjnej i podłączenie do niej kolejnych gospodarstw domowych oraz dodatkową modernizację istniejących lub nowo zainstalowanych systemów podczyszczania ścieków przemysłowych w miejscu ich powstania.
ZRÓŻNICOWANIE FLORYSTYCZNE DOLINY RZEKI BIAŁEJ W TARNOWIE
Autor
Beata Fornal-Pieniak, Czesław Wysocki
Strony
11–18
Słowa kluczowe
flora, dolina rzeki Białej, Tarnów
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Flora jest jednym z najważniejszym elementów krajobrazu dolin rzecznych. Celem pracy jest określenie zróżnicowania florystycznego doliny rzeki Białej w Tarnowie i sformułowanie wskazań służących jej kształtowaniu. Wyniki badań wykazały, że na badanym odcinku doliny rzeki występuje 46 gatunków roślin, które należą do 7 zbiorowisk roślinnych. Rośliny te są charakterystyczne dla siedlisk mało przekształconych przez działalność człowieka. Dolina rzeki Białej ze względu na swój naturalny charakter, o czym świadczą wyniki badań, pełni ważną rolę korytarza ekologicznego w strukturze miasta Tarnowa.
WYBRANE METODY BADAŃ PRZEKSZTAŁCEŃ SZATY ROŚLINNEJ
Autor
Beata Fornal-Pieniak, Czesław Wysocki
Strony
19–26
Słowa kluczowe
przekształcenia szaty roślinnej, metody badawcze
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Streszczenie: Szata roślinna ulega ciągłym przekształceniom pod wpływem czynników zarówno środowiskowych, jak i antropogenicznych. Metody badań przekształceń szaty roślinnej umożliwiają zdiagnozowanie zmian składu gatunkowego, a także warunków środowiska abiotycznego na badanym obszarze. Scharakteryzowane metody badań przekształceń szaty roślinnej mają szerokie zastosowanie: w monitoringu środowiska, w planowaniu przestrzennym, w architekturze krajobrazu, w leśnictwie oraz w rolnictwie.
WPŁYW WIOSENNYCH ROZTOPÓW ŚNIEGU NA DOPŁYW WÓD PRZYPADKOWYCH DO OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW BYTOWYCH*
Autor
Grzegorz Kaczor
Strony
27–34
Słowa kluczowe
ścieki, kanalizacja, oczyszczanie ścieków, studzienki, wody przypadkowe
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Celem badań było określenie, w jakim zakresie występujące w okresie wiosennym roztopy śniegu wpływają na podwyższenie dopływu wód przypadkowych do oczyszczalni ścieków w systemach kanalizacji rozdzielczej. Badania prowadzono od 1stycznia 2010 do 30 marca 2010 roku w czterech wybranych systemach kanalizacyjnych zlokalizowanych na terenie województwa małopolskiego. W ramach badań prowadzono pomiary godzinowej temperatury powietrza atmosferycznego oraz dobowe pomiary przepływających ścieków. Intensywne roztopy śniegu w roku 2010 rozpoczęły się 19 lutego, a zakończyły 4 marca. Średni udział wód przypadkowych w dopływie ścieków do poszczególnych oczyszczalni w okresie roztopów wynosił od 36,6 do 58,1%. Największe dopływy wód przypadkowych wystąpiły w dniu 1 marca (średnia dobowa temperatura powietrza 6,6°C), a ich udziały w stosunku do przepływu średniego dobowego przy pogodzie bezdeszczowej wyniosły odpowiednio: 56,8% w kanalizacji A, 74,3% w kanalizacji B, 54,7% w kanalizacji C i 76,5% w kanalizacji D. Przedstawione liczby wskazują, że we wszystkich analizowanych systemach kanalizacyjnych ponad 50% przepływu dobowego stanowiły wody przypadkowe wywołane roztopami śniegu. W okresie największych roztopów śniegu, tj. od 19 lutego do 3 marca 2010 roku, do badanych systemów kanalizacyjnych dopłynęły wody przypadkowe w ilości: 3641 m3 w kanalizacji A, 6926 m3 w kanalizacji B, 1854 m3 w kanalizacji C i 5846 m3 w kanalizacji D. Za przyczynę dopływu wód roztopowych do kanalizacji uznano otwory we włazach studzienek rewizyjnych oraz nielegalne podłączenia rynien dachowych lub wpustów podwórzowych do kolektorów sanitarnych.
ZRÓŻNICOWANIE PARAMETRÓW HYDRODYNAMICZNYCH CIEKU W MIEJSCU ZDEPONOWANIA GRUBEGO RUMOSZU DRZEWNEGO
Autor
Karol Plesiński, Artur Radecki-Pawlik, Monika Wieczorek
Strony
35–46
Słowa kluczowe
rumosz drzewny, łacha korytowa, parametry hydrodynamiczne, naprężenia styczne, prędkość dynamiczna
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W pracy opisano badania nad zróżnicowaniem parametrów hydrodynamicznych w rejonie występowania grubego rumoszu drzewnego oraz dwóch łach korytowych utworzonych przed i za tym rumoszem. Przedstawiono kolejno wartości zmierzonych prędkości płynącej wody na różnych wysokościach w pionach tachimetrycznych, z których to następnie obliczono naprężenia styczne oraz pozostałe parametry hydrodynamiczne, charakterystyczne dla otoczenia tworzących się form korytowych. Uzyskane wyniki pokazują, że zalegający w korycie rumosz drzewny znacząco wpływa na parametry przepływu w rzece oraz jest przyczyną powstawania obydwu łach.
Na przykładzie wyżynnej zlewni Grabinki zlokalizowanej w dorzeczu Wisłoki oceniono możliwości zastosowania syntetycznego hydrogramu jednostkowego (SUH) Snydera i Clarka do symulacji wezbrań powodziowych. Kalibrację parametrów modeli oparto na zanotowanym epizodzie opadowym z czerwca 2006 r. Jako kryterium optymalizacji przyjęto minimum funkcji celu. Jakość modeli oceniono za pomocą współczynnika efektywności E. Analiza wykazała, że SUH Snydera i Clarka dobrze opisywały falę rzeczywistą, przy czym nieco lepsze wyniki uzyskano dla pierwszego modelu. W przypadku obu SUH uzyskano takie same czasy do kulminacji jak dla fali rzeczywistej, natomiast obliczony przepływ w kulminacji różnił się od obserwowanego – w przypadku użycia modelu Snydera był wyższy o 0,11%, a w przypadku modelu Clarka niższy o 1,9% w stosunku do przepływu obserwowanego.