Rukola (arugula) jest wspólną nazwą kilku gatunków warzyw liściowych z rodziny Brassicaceae. W uprawach towarowych na spożycie liści najczęściej spotyka się Eruca sativa (Rokietta siewna) i Diplotaxis tenuifolia (Dwurząd wąskolistny).W doświadczeniu badano wpływ zastosowania osłon płaskich z folii perforowanej i włókniny na wielkość i jakość plonu rukoli. Dwuczynnikowe doświadczenie przeprowadzono w latach 2006–2008 na polu Ogrodu Doświadczalnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Badanymi czynnikami były: gatunek rośliny – Diplotaxis tenuifolia i Eruca sativa oraz rodzaj stosowanych osłon – folia perforowana o 100 otworach na 1 m², włóknina polipropylenowa o masie 17 g ∙ m^-2, bez osłon (obiekt kontrolny). Rukolę uprawiano na glebie typu czarna ziemia właściwa, zaliczonej do klasy bonitacyjnej IIIb, należącej do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego. Nasiona każdego roku wysiewano około połowy kwietnia. Bezpośrednio po siewie poletka przykrywano osłonami. Zdejmowano je po ok. 5 tygodniach. Liście zbierano systematycznie w miarę ich dorastania, od 1 do 3 razy z każdego wariantu doświadczenia. Osłanianie płaskie folią perforowaną i włókniną wpłynęło istotnie na wielkość plonu ogółem oraz plonu handlowego liści. Średnio w latach 2006–2008 najwyższy plon ogółem liści zebrano z poletek przykrywanych folią perforowaną. Udział plonu handlowego w plonie ogółem był wyższy u Diplotaxis tenuifolia oraz w obiektach osłanianych folią perforowaną w stosunku do poletek kontrolnych i przykrytych włókniną. Rozety Diplotaxis tenuifolia składały się z większej liczby liści, natomiast u Eruca sativa liście były dłuższe a rozety miały większą masę.

Gęste sadzenie drzew jest jedna z metod uzyskania wysokich plonów z jednostki powierzchni zaraz po założeniu sadu. Zmniejszenie powierzchni zajmowanej przez drzewa gęsto sadzone powoduje ich słabszy wzrost wegetatywny. Innym czynnikiem wpływającym na wzrost i plonowanie jest sadzenie drzew redliny. Badania prowadzono w latach 2004–2008 w sadzie stacji Badawczo-Dydaktycznej w Samotworze, należącej do Katedry Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Przedmiotem badań była ocena wzrostu i plonowania czterech odmian jabłoni: Piros, Sunrise, Pinova i Ligol rosnących w dużym zagęszczeniu na dwóch podkładkach słabo rosnących M.9 i P22, sadzonych w redliny. Dwuletnie drzewka posadzono wiosną 2004 r. Czynnikiem pierwszym doświadczenia był określony sposób sadzenia – tradycyjny lub w redliny. Czynnikiem drugim był rodzaj użytej podkładki. Drzewa na podkładce M.9 posadzono w rozstawie 3,5 m × 0,5 m (5714 drz.· ha^-1), natomiast drzewa na podkładce P22 w rozstawie 3,5 × 0,3 m (9523 drz.· ha^-1). W przypadku młodych drzew rosnących w gęstej rozstawie, wpływ sadzenia w redliny oraz na wzrost i plonowanie drzew zależał od odmiany i podkładki. Wśród drzew na podkładce M.9 najwyższe plony zebrano z drzew odmiany ‘Ligol’, sadzonych tradycyjną metodą. Drzewa odmiany ‘Piros’ posadzone w redliny wydały najniższe plony na obu zastosowanych podkładkach. Sadzenie w redliny wpłynęło na słabsze plonowanie drzew odmiany ‘Ligol’ i ‘Sunrise’ na M.9. Nie zanotowano istotnych różnic w sumarycznym plonie z drzew odmian ‘Pinova’, ‘Ligol’ i ‘Sunrise’ na podkładce P 22. Sposób sadzenia nie miał wpływu na plonowanie badanych odmian na tej podkładce. Na podkładce M 9, największą siłą wzrostu charakteryzowała się odmiana ‘Ligol’. Na podkładce P 22, najsłabiej rosły drzewa odmiany ‘Sunrise’. Drzewa odmiany ‘Ligol’ na M.9 i ‘Piros’ na P 22, sadzone w redliny rosły słabiej. Gęste sadzenie drzew w redlinach nie wpłynęło na plonowanie i wzrost czterech odmian jabłoni na dwóch podkładkach słabo rosnących. W warunkach wysokiej gęstości sadzenia, reakcja na uprawę w redlinach była zróżnicowana i zależała od odmiany, rodzaju podkładki i wieku drzew. Gęste sadzenie drzew w redliny nie stworzyło sprzyjających warunków dla wzrostu i owocowania badanych odmian jabłoni w pierwszych pięciu latach po posadzeniu.

Liście sałaty są bardzo bogatym źródłem witamin, mikro- i makroskładników oraz związków biologicznie aktywnych. Jednakże rośliny te zawierają również związki antyżywieniowe, takie jak azotany i azotyny, których poziom zależy od warunków uprawy i przechowywania. Celem badań było określenie wpływu dolistnego stosowania CaCl₂ przed zbiorem na akumulację azotanów i azotynów w całych liściach i blaszkach liściowych świeżej i przechowywanej sałaty. Materiał badawczy stanowiła sałata odmiany Omega, uprawiana w szklarni. Roztwór CaCl₂ zastosowano w stężeniach 0,1M i 0,2M na sałatę, 20 i 10 dni przed zbiorem. Po zbiorze, część roślin została bezpośrednio poddana analizie, natomiast pozostałe rośliny były przechowywane w 4°C przez 7 i 14 dni w ciemnych foliach polietylenowych. Większe stężenie azotanów i azotynów stwierdzono w świeżych całych liściach niż w blaszkach liściowych. Dolistne traktowanie roślin CaCl₂ przed zbiorem spowodowało spadek poziomu azotanów i wzrost poziomu azotynów w całych liściach roślin świeżych. Największe zmiany zaobserwowano po zastosowaniu stężenia 0,1M CaCl₂. Podczas przechowywania sałaty, w blaszkach liściowych roślin nietraktowanych CaCl₂ zaobserwowano większe stężenie azotanów i azotynów w porównaniu do roślin świeżych. Traktowanie sałaty CaCl₂ spowodowało istotny spadek zawartości azotynów w całych liściach roślin przechowywanych przez 7 dni, natomiast w blaszkach liściowych wyższe ilości azotynów akumulowały się w sałacie przechowywanej w warunkach chłodniczych podczas całego okresu eksperymentalnego.

Jod nie jest jednak składnikiem pokarmowym roślin. Jego uboczny wpływ na gospodarkę mineralną roślin nie został dobrze udokumentowany. Celem badań było określenie oddziaływania jodu oraz doglebowej aplikacji sacharozy na zawartość metali ciężkich i pierwiastków śladowych w szpinaku. W latach 2009–2010 przeprowadzono doświadczenie wazonowe z uprawą szpinaku Spinacia oleracea L. ‘Olbrzym zimowy’ na glebie mineralnej. Badaniami objęto zróżnicowane kombinacje z przedsiewnym nawożeniem jodem (w formie KI) i doglebową aplikacją sacharozy: 1) –kontrola (nienawożona jodem i bez aplikacji sacharozy), 2) –1 mg I dm^-3 gleby, 3) –2 mg I dm^-3 gleby, 4) –1 mg I + 1 g sacharozy dm^-3 gleby i 5) –2 mg I + 1 g sacharozy dm^-3 gleby. W szpinaku oraz w glebie po uprawie oznaczono zawartość 29 pierwiastków: Ag, As, Be, Bi, Cs, Dy, Er, Eu, Hg, Ho, In, Li, Lu, Ni, Pb, Pr, Sb, Sc, Sm, Sn Sr, Tb, Th, Ti, Tl, Tm, V, Y, Yb techniką ICP-OES. Stwierdzono istotny wpływ nawożenia jodem oraz istotną interakcję aplikacji tego pierwiastka z sacharozą na zawartość: Li, Ni, Pb, Sr, Ti, Y, V, Ag, Lu, Sc, Tb, Th, Yb, Dy i Sn w szpinaku. Nawożenie samym jodem (w obydwu dawkach) w porównaniu z kontrolą powodowało istotne zwiększenie zawartości V, Sc, Th oraz obniżenie zawartości Ag w szpinaku. Wyższa dawka jodu w porównaniu do aplikacji 1 mg I dm^-3 gleby powodowała istotne zwiększenie zawartości Pb i Sn oraz obniżenie zawartości Sr w szpinaku. Łączna aplikacja jodu (w obydwu dawkach) i sacharozy w porównaniu do kontroli i nawożenia roślin samym jodem powodowała istotne zmniejszenie zawartości Li, Ni, Pb, Sr, Y, V, Sc, Tb i Yb w szpinaku – w odniesieniu do Li, Y, V, Sc, Tb wyższa dawka jodu aplikowana łącznie z sacharozą wykazała w tym aspekcie silniejsze oddziaływanie. Obniżenie zawartości Sr, Y, Sc i Tb w szpinaku (wskutek połączonej aplikacji jodu i sacharozy) było skorelowane ze zmniejszoną zawartością tych pierwiastków w glebie.

Biofortyfikacja warzyw w jod może być alternatywnym do jodowania soli kuchennej sposobem wprowadzenia tego pierwiastka do diety człowieka. Opracowanie agrotechnicznych zasad jego aplikacji wymaga określenia wpływu jodu na procesy fizjologiczne i biochemiczne roślin w tym na gospodarkę mineralną i jakość biologiczną plonu. Celem badań było określenie oddziaływania jodu oraz doglebowej aplikacji sacharozy na efektywność biofortyfikacji w jod, plon, gospodarkę azotem oraz jakość biologiczną szpinaku. W latach 2009–2010 przeprowadzono doświadczenie wazonowe z uprawą szpinaku Spinacia oleracea L. odmiany ‘Olbrzym Zimowy’ na glebie mineralnej. Badaniami objęto zróżnicowane kombinacje z przedsiewnym nawożeniem jodem (w formie KI) i doglebową aplikacją sacharozy: 1) –kontrola (nienawożona jodem i bez aplikacji sacharozy), 2) –1 mg I dm^-3 gleby, 3) –2 mg I dm^-3 gleby, 4) –1 mg I + 1 g sacharozy dm^-3 gleby i 5) –2 mg I + 1 g sacharozy dm^-3 gleby. W porównaniu z kontrolą we wszystkich badanych kombinacjach z nawożeniem jodem oraz jodem z dodatkową aplikacją sacharozy stwierdzono istotne zwiększenie zawartości jodu, azotu ogółem i szczawianów rozpuszczalnych oraz zmniejszenie zawartości azotanów(V) i suchej masy w szpinaku. Najwyższą zawartość jodu stwierdzono w liściach roślin nawożonych 2 mg I + 1 g sacharozy dm^-3 gleby. Łączna aplikacja jodu i sacharozy w porównaniu z kontrolą powodowała obniżenie zawartości wolnych aminokwasów. Dodatkowa aplikacja sacharozy przy obydwu dawkach nawożenia jodem powodowała zmniejszenie zawartości azotanów(V) oraz azotu ogółem w szpinaku. Nawożenie jodem w obydwu dawkach (1 i 2 mg I dm^-3 gleby), aplikowanym oddzielnie oraz łącznie z sacharozą nie miało istotnego wpływu na plon, zawartość azotanów(III), związków fenolowych i cukrów w szpinaku oraz na zawartość jodu w glebie po uprawie roślin.

Gardenia jest ozdobnym krzewem lub małym drzewem o grubych, ciemnozielonych liściach i białych, pachnących kwiatach. Ma zastosowanie jako roślina do ogrodów (w łagodnym klimacie) lub jako kwitnąca roślina doniczkowa. Podejmowano wiele badań nad rozmnażaniem in vitro gardenii, głównie w celu szybkiego wprowadzenia do uprawy nowych odmian. W niniejszej pracy badano wpływ światła białego, niebieskiego, żółtego i czerwonego na regenerację pędów i korzeni gardenii jaśminowatej (Gardenia jasminoides Ellis). Wierzchołkowe fragmenty pędów pochodzące z ustabilizowanej kultury in vitro wykładano na pożywkę Murashige i Skooga z dodatkiem BA 5 lub 25 µM oraz na pożywkę bez regulatorów wzrostu. Doświadczenie prowadzono 6 tygodni i powtórzono 2-krotnie. Stwierdzono korzystny wpływ światła żółtego na długość pędu głównego na pożywce kontrolnej. Nie stwierdzono wpływu barwy światła na liczbę pędów kątowych regenerujących z wierzchołków pędów rosnących na pożywce bez BA. Światło żółte wywierało najkorzystniejszy wpływ na regenerację pędów kątowych w obecności 25 µM BA i stymulowało najsilniej wzrost wydłużeniowy pędów na pożywce z dodatkiem 5 µM BA. Światło czerwone i żółte wpływało najkorzystniej na liczbę korzeni na pożywce kontrolnej, zaś światło żółte stymulowało wzrost wydłużeniowy korzeni. Przy świetle żółtym i białym uzyskano korzenie o największej świeżej masie.

Badano wpływ 4 cytokinin: BA (4,4; 11,1; 22,2 µmol·dm^-3), kinetyny (4,7; 11,6; 23,3 µmol·dm^-3), 2iP (4,9; 12,3; 24,6 µmol·dm^-3), TDZ (4,5; 11,4; 22,7 µmol·dm^-3), zastosowanych w pożywce Murashige i Skoog (MS), na namnażanie pędów rabarbaru (Rheum rhaponticum ‘Karpow Lipskiego’). Pędy użyte do doświadczenia pochodziły z aseptycznych kultur zespołów pędów. Ukorzenione pędy (z wyjątkiem kombinacji z TDZ) po aklimatyzacji sadzono do doniczek do substratu torfowego, gdzie rosły 4 tygodnie. Następnie przesadzano je w pole i uprawiano przez 8 miesięcy. Stwierdzono korzystny wpływ cytokinin na liczbę liści i formowanie nowych pędów w kulturze in vitro. Największą liczbę pędów kątowych uzyskano na pożywce uzupełnionej BA 11,1–22,2 µmol·dm^-3. Zastosowanie kinetyny (4,7–11,6 µmol·dm^-3) lub 2iP 12,3 µ mol·dm^-3 wpływało silnie stymulująco na wzrost elongacyjny pędów oraz wielkość blaszki liściowej. TDZ we wszystkich badanych stężeniach powodował istotne zahamowanie wzrostu pędów. BA i TDZ wywierały niekorzystny wpływ na ukorzenianie pędów. Na pożywce kontrolnej (bez regulatorów wzrostu) oraz na pożywkach zawierających kinetynę lub 2iP, 100% pędów formowało korzenie. Po okresie 8 miesięcy, obejmującym zimę i początek wegetacji, przeżywalność roślin wynosiła 80–100%. Stwierdzono, że 2iP 12,3 µmol·dm^-3 wykazywała największy wpływ następczy na wzrost roślin. Rośliny otrzymane z mikrosadzonek pochodzących z pożywek z 2iP miały wyrównany i zwarty pokrój, wykształciły więcej liści w rozecie, o istotnie większych blaszkach liściowych oraz dłuższych i grubszych ogonkach liściowych niż rośliny pochodzące z innych zastosowanych pożywek.

Skład mikobiota zasiedlających powierzchnię roślin jest uzależniony od czynników atmosferycznych oraz właściwości fizjologicznych rośliny. W ostatnich latach stwierdzono porażenie jeżówki purpurowej przez Sclerotinia sclerotiorum, Botrytis cinerea, Fusarium oxysporum, Verticillium dahliae i Erysiphe cichoracearum. Rozwój tych grzybów zależy od składu mikroorganizmów fyllosfery oraz od formy i dawki nawożenia azotem. Celem podjętych badań była analiza składu mikobiota fyllosfery jeżówki w zależności od dawek nawożenia saletrą amonową. Doświadczenie założono w latach 2007–2009 w Psarach pod Wrocławiem. Zastosowano dwie dawki nawożenia: 50 N kg·ha^-1 i 200 N kg·ha^-1. Z powierzchni liści jeżówki purpurowej, najliczniej wyizolowano: Cladosporium spp., Alternaria alternata, kolonie drożdżoidalne, Fusarium spp. i Epicoccum nigrum. Grzyby te stanowiły ponad 90% wyizolowanych kolonii. Dominantami były C. herbarum i A. alternata. W obrębie rodzaju Fusarium dominującym gatunkiem był F. equiseti. Skład zbiorowisk grzybów fyllosfery jeżówki był zmienny i zależał od warunków pogody. Dawka nawożenia saletrą amonową nie miała wpływu na skład zbiorowisk grzybów.

U wielu gatunków roślin ozdobnych barwa światła może w różnym stopniu modyfikować wzrost i kwitnienie. W literaturze można znaleźć informacje dotyczące zahamowania wzrostu siewek, rozsady oraz sadzonek roślin ozdobnych poddanych działaniu światła niebieskiego. W doświadczeniu badano wpływ światła o różnym składzie spektralnym na wzrost rozsady szałwii lśniącej. Uprawę prowadzono w pokoju wzrostowym, przy 16-godzinnym i 20-godzinnym dniu. Zastosowano następujące rodzaje światła: dzienne – zbliżone składem spektralnym do światła naturalnego, niebieskie i mieszane – z jednakowym udziałem światła dziennego i niebieskiego oraz z 75% udziałem światła niebieskiego. Natężenie napromieniowania kwantowego w zakresie PAR było jednakowe dla wszystkich kombinacji doświadczenia i wynosiło 110 μmol·m^-2·s^-1. Rozsada szałwii lśniącej uprawiana w świetle mieszanym z przewagą niebieskiego była niższa od roślin uzyskanych w świetle dziennym zarówno przy krótkim (16 h), jak i długim (20 h) dniu.

Grzyby Trichoderma spp. znajdują się w prawie wszystkich glebach i środowiskach. Wiele szczepów Trichoderma zdolnych jest efektywnie ograniczać patogeny. Część z nich wzbudza naturalne procesy obronne w roślinach. Botrytis cinerea [Pers.: Fr.] jest sprawcą ekonomicznych strat w wielu uprawach oraz w trakcie przechowywania plonów. W niniejszych badaniach wykorzystano szczep Trichoderma asperellum [T1] znajdujący się w produkcie handlowym, który stosowano w truskawkach uprawianych w systemie ekologicznym. Jeden gram biopreparatu zawiera 5 × 10⁸ zarodników grzyba. Zabiegi opryskiwania nalistnego wykonano w dawce środka 10 g · l^-1, trzy razy w trakcie sezonu. Po zastosowaniu produktu obserwowano zwiększony przyrost masy zielonej roślin. Objawy szarej pleśni na roślinach oraz na zebranych i przechowywanych owocach obserwowano incydentalnie. Stwierdzono możliwość wykorzystania T. asperellum jako biologicznego czynnika ograniczania zgnilizn pozbiorczych owoców, stwierdzono również jego przydatność do zwiększania zdolności owoców do przechowywania do siódmego dnia po zbiorach. W drugim roku badań stwierdzono statystycznie istotny wzrost plonowania roślin traktowanych (30,2%) w porównaniu do roślin kontrolnych. Ponadto potwierdzono statystyczny wzrost wagi części nadziemnych roślin traktowanych (24,0%) oraz większą liczbę produkowanych przez rośliny rozłogów.

Celem przeprowadzonych badań było (i) określenie poziomu zasiedlenia uprawianych w Polsce odmian życicy trwałej, kostrzewy łąkowej i kostrzewy czerwonej, przez endofity z rodzaju Neotyphodium i Epichloë, (ii) wyizolowanie endofitów z zasiedlonych roślin oraz określenie ich antagonistycznego oddziaływania w stosunku do wybranych mikroorganizmów in vitro, (iii) określenie potencjalnego zagrożenia ze strony toksyn produkowanych przez aktywne asocjacje. Endofity wykrywano metodą barwienia, izolowano na pożywkę PDA i charakteryzowano. Następnie analizowano antagonistyczne właściwości uzyskanych izolatów w testach płytkowych oraz ekstraktów z nasion na szkiełkach mikroskopowych. Oznaczano także poziom ergowaliny oraz lolitremu B. Zebrano na terenie Polski 242 próby nasion życicy trwałej (124), kostrzewy łąkowej (61) i kostrzewy czerwonej (57). Grzyby endofityczne wykryto w 33 próbach życicy trwałej i 15 próbach kostrzewy łąkowej, a ich poziom zasiedlenia osiągnął odpowiednio 8 i 90%. Endofity wyizolowano z 3 prób pierwszego gatunku i 4 prób drugiego. Nie wykryto endofitów w próbach nasion kostrzewy czerwonej. Grzyby endofityczne wykazały silniejszy antagonistyczny wpływ w temp. 25°C. Najczęściej, i w największym stopniu hamowały one wzrost M. nivale, Rhizoctonia solani, Fusarium avenaceum i F. equiseti. Patogeny obligatoryjne Blumeria graminis, Puccinia coronata i P. graminis ssp. graminicola były niewrażliwe na wodne i alkoholowe ekstrakty z nasion E+. Najsilniejszymi właściwościami antagonistycznymi charakteryzowały się izolaty Fp28, Fp40 i w mniejszym stopniu Fp37 pochodzące z kostrzewy łąkowej. Ponadto nie produkowały one (Fp28, Fp37) lub tylko niewielkie ilości (Fp40) toksycznej dla zwierząt ergowaliny. Po dodatkowych testach mogą one zostać wykorzystane jako biologiczny czynnik poprawiający wartość użytkową i odporność na czynniki stresowe nowych odmian traw.

W intensywnej uprawie pomidora pod osłonami dominuje uprawa bezglebowa. Obiektem badań była ocena jakości owoców pomidora cherry i średnioowocowego, na podstawie wybranych chemicznych i sensorycznych cech jakościowych owoców pomidora i ich korelacji w zależności od rodzaju podłoża i terminu zbioru. Pomidor typu cherry (Dasher F₁ i Organza F₁) i średnioowocowy (Admiro F₁ i DRW 7594 F₁), uprawiano w latach 2008–2009 na trzech podłożach w kontrolowanych i monitorowanych warunkach mikroklimatu szklarni oraz fertygacji roślin. Przyjazne dla środowiska podłoża, takie jak włókno kokosowe i drzewne, porównywano z wełną mineralną jako powszechnie używanym podłożem w uprawach hydroponicznych warzyw. Jakość pomidora w istotny sposób zależała od odmiany i terminu zbioru owoców, a w najmniejszym stopniu od podłoża. Pomidory zebrane w lipcu miały wyższą zawartość cukrów i otrzymały wyższą ocenę sensoryczną niż zbierane we wrześniu. Stosunek cukrów do kwasów był najwyższy w owocach z uprawy na włóknie kokosowym. Owoce te uzyskały także wyższe oceny poszczególnych wyróżników oceny sensorycznej, szczególnie zapachu pomidorowego. Najwyższą jakość pod względem zawartości badanych składników chemicznych i oceny sensorycznej miały owoce odmiany Dasher F₁ oraz Admiro F₁. Wykazano istotną korelację zawartości składników chemicznych decydujących o jakości owoców pomidora z takimi wyróżnikami oceny sensorycznej, jak twardość skórki, smak pomidorowy i słodki. Zawartości cukrów w owocach była dodatnio skorelowana z oceną ogólną pomidora w metodzie profilowej. Twardość skórki i smak słodki były istotnie skorelowane z zawartością kwasów organicznych i ekstraktu cukrowego.

Rośliny korzeniowe są szczególnie wrażliwe na warunki wzrostu, natomiast zalecane uproszczenia w agrotechnice wywołują zróżnicowaną reakcję uprawianych roślin. Celem badań było określenie wpływu zróżnicowanych metod uprawy roli i roślin oraz dolistnego dokarmiania roślin miedzią i manganem na plon korzeni skorzonery i niektóre ich cechy jakościowe. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2005–2007 na glebie płowej wytworzonej z utworów lessowych zalegających na marglach kredowych. Rośliną doświadczalną była skorzonera odmiany Duplex. W schemacie doświadczenia uwzględniono następujące czynniki: dwie metody uprawy roślin (uprawa na płask i na redlinach), dwa sposoby przedsiewnej uprawy roli (bronowanie, uprawa glebogryzarką) oraz dokarmianie pozakorzeniowe roślin (miedzią i manganem). Największy plon ogólny i handlowy korzeni, przy najniższym udziale korzeni niehandlowych w plonie ogólnym uzyskano w wyniku uprawy skorzonery na redlinach, po przedsiewnej uprawie roli glebogryzarką i dokarmianiu roślin manganem. Stwierdzono korzystny wpływ uprawy skorzonery na redlinach na zawartość suchej masy w korzeniach. Zróżnicowane systemy uprawy roli oraz dokarmianie dolistne roślin nie miały istotnego wpływu na zawartość inuliny w korzeniach badanych roślin, wykazano jedynie tendencję wzrostową zawartości tego składnika w roślinach uprawianych na redlinach po spłyconej wiosennej uprawie roli. Badane czynniki doświadczenia nie wywierały istotnego wpływu na zawartość białka w korzeniach.

Gruszki, obok jabłek, cieszą się dużą popularnością, co związane jest nie tylko z ich wyjątkowo wysokimi walorami smakowymi, ale również m.in z całoroczną dostępnością na rynku. Celem pracy było określenie i porównanie podstawowego składu chemicznego: suchej masy, związków azotowych (ogółem), związków mineralnych (ogółem), błonnika pokarmowego, cukrów łatwo hydrolizujących (BAW) oraz witaminy C, a także zawartości związków mineralnych jak: Mg, K, Na, Ca, Mn i Fe w miąższu i skórce gruszek odmian: ‘Bonkreta Williamsa’, ‘Concorde’, ‘General Leclerc’, ‘Faworytka’, ‘Komisówka’, ‘Konferencja’ i ‘Lukasówka’ pochodzących ze zbiorów 2009 i 2010 r. We wszystkich badanych odmianach gruszek koncentracja składników pokarmowych i mineralnych była wyższa w skórce w porównaniu z miąższem. Najzasobniejszymi w suchą masę, związki azotowe i węglowodany przyswajalne, zarówno w skórce, jak i miąższu. okazały się gruszki odmian: ‘Concorde’ (średnio 23,0% m.n. –sucha masa, 0,5% m.n. –zw. N, 19,1% m.n. –BAW) i ‘Lukasówka’ (średnio 23,1% m.n. –sucha masa, 0,5% m.n. –zw. N, 19,2% m.n. –BAW). Największą zawartość włókna oznaczono w owocach ‘Faworytki’ (średnio skórka – 7,2% m.n., miąższ – 0,7% m.n.). Natomiast najwyższą zawartością witaminy C charakteryzował się miąższ i skórka gruszek ‘Concorde’ (8,0–7,8 mg 100^-1 m.n.), ‘Faworytka’ (7,6–7,4 mg 100^-1 m.n) i ‘Lukasówka’ (8,4–8,0 mg 100^-1 m.n). Pod względem ogólnej koncentracji związków mineralnych, zdecydowanie najlepsze okazały się owoce odmiany ‘Concorde’ (skórka – 0,4% m.n; miąższ – 0,3% m.n.). Natomiast najmniej oznaczono ich w owocach ‘Faworytki’ i ‘Konferencji’. Największe zawartości K oznaczono w owocach ‘Bonkreta Williamsa’, ‘Concorde’, ‘Komisówka i ‘Konferencja, Na – w ‘Faworytka’, ‘Lukasówka, Ca – ‘Concord’ i ‘Konferencja’, Mg – ‘Komisówka’, Mn – ‘Bonkreta Williama i ‘Concorde’ oraz Fe – ‘Concorde’. W większości analizowanych gruszek stwierdzono wyższą koncentrację analizowanych składników odżywczych w owocach wyprodukowanych w 2010 r. w porównaniu z 2009 r.

Streszczenie: Phoma strasseri jest jednym z najgroźniejszych patogenów mięty pieprzowej (Mentha piperita L.). Jednym z ważniejszych kryteriów w taksonomii grzybów z rodzaju Phoma są badania procesu konidiogenezy. Przeprowadzone badania przy użyciu elktronowego mikroskopu FEI Tecnai Spirit G² wskazały na fialidową enteroblastyczną ontogenezę jako typ konidiogenezy występujący u P. strasseri. Konidia tworzą się na krótkich komórkach macierzystych o kształcie fiolki, zwanych fialidami. Szczyt komórki konidiotwórczej otoczony jest charakterystycznym kołnierzykiem, a powierzchnię ściany konidiów pokrywa warstwa substancji śluzowej.

Poprawę warunków wzrostu cukinii w klimacie Polski można uzyskać przez ściółkowanie gleby oraz płaskie osłanianie roślin. W latach 2009–2010, w Stacji Badawczo-Dydaktycznej Katedry Ogrodnictwa UP we Wrocławiu wykonano dwuczynnikowe doświadczenie z zastosowaniem ściółek syntetycznych (polietylenowa folia czarna i biała, włóknina polipropylenowa czarna) oraz płaskich osłon (włóknina polipropylenowa, folia perforowana) w uprawie cukinii odmiany Astra metodą losowanych podbloków w trzech powtórzeniach. Cukinię sadzono 12 maja. Nie wykazano istotnego wpływu rodzaju ściółki na wielkość plonu ogólnego i wczesnego. Dodatkowe zastosowanie płaskich osłon z włókniny PP i folii perforowanej spowodowało wzrost plonu ogólnego owoców w stosunku do kontroli, odpowiednio o 26,7% i 44%, oraz do plonu z poletek tylko ściółkowanych średnio o 47,3%. Plon wczesny przy użyciu osłon był średnio o 40,7% i o 47,9% większy. Największy plon ogólny owoców (99,85 t ha^-1) zebrano w uprawie na ściółce z włókniny PP z osłoną z folii perforowanej. Owoce o długości 8–15 cm zgromadziły najwięcej witaminy C oraz fosforu i potasu, natomiast w owocach o długości > 22 cm stwierdzono więcej azotanów (V) i karotenów.

Brudna plamistość jabłek jest powszechnie występującą chorobą owoców w sadach ekologicznych w wielu krajach. Wyniki badań molekularnych przeprowadzone w USA wykazały, że sprawcami tej choroby może być około 30 różnych gatunków grzybów. Celem pracy było określenie składu populacji grzybów powodujących brudną plamistość jabłek w centralnej, wschodniej i północnej Polsce z wykorzystaniem techniki PCR i tradycyjnych metod. Latem i wczesną wiosną w latach 2006–2009 z owoców z widocznymi objawami choroby uzyskano 245 izolatów grzybów – sprawców brudnej plamistości jabłek. Na podstawie cech morfologicznych izolaty grzybów rosnące na PDA wstępnie podzielono na 6 grup, a następnie z wybranych izolatów reprezentujących daną grupę wyizolowano DNA i zsekwencjonowano. Amplifikację DNA przeprowadzono za pomocą techniki PCR z wykorzystaniem starterów ITS1F i ITS4. Spośród uzyskanych izolatów sprawców brudnej plamistości najliczniejszą grupę stanowiły grzyby należące do rodzaju Microcyclosporella (66,53%). Pozostałe grzyby to: Aureobasidium pullulans – 22,86%, Microcyclospora sp. –6,12%, Phialophora sessilis – 3,67% oraz Peltaster sp. i P. fructicola – 0,41%.

Jednym z istotnych problemów w uprawie borówki wysokiej i żurawiny są choroby infekcyjne powodowane przez grzyby i wirusy. W latach 2008–2010 prowadzono badania dotyczące wykrywania i identyfikacji wirusów występujących na plantacjach produkcyjnych borówki wysokiej zlokalizowanych w centralnej i południowo-wschodniej Polsce oraz żurawiny rosnącej na wydzielonej części plantacji w rejonie centralnym kraju przy użyciu testu serologicznego ELISA oraz technik biologii molekularnej. Wyniki przeprowadzonych testów serologicznych ELISA wskazują na obecność w krzewach różnych odmian wirusa nitkowatości borówki wysokiej i wirusa mozaikowatej rozetowatości brzoskwini (centralna i południowo-wschodnia Polska) oraz wirusa oparzeliny borówki wysokiej i wirusa pierścieniowej plamistości tytoniu (centralna Polska). Podczas obserwacji prowadzonych w badanych nasadzeniach borówki wysokiej zanotowano jedynie objawy charakterystyczne dla infekcji przez wirus oparzeliny borówki wysokiej (centralna Polska). BlScV został także wykryty w niewykazujących jakichkolwiek objawów chorobowych roślinach żurawiny rosnących na wydzielonej części plantacji w centralnym rejonie kraju przy użyciu testu DAS-ELISA. W Europie jest to pierwsze doniesienie o występowaniu wirusa w krzewach żurawiny. Ponadto ustalono, że wirusy można wykrywać w liściach, kwiatostanach lub próbach łyko + miękisz korowy + peryderma i prowadzić w różnych miesiącach. W krzewach borówki wysokiej odmian Darrow i Herbert (Plantacja A/W, centralna Polska) wykazujących objawy w postaci czerwonych plam na liściach oraz czerwonych plam i pierścieni na pędach ustalono obecność wirusa czerwonej pierścieniowej plamistości borówki wysokiej (ang. Blueberry red ringspot virus, BRRSV) przy użyciu techniki PCR. W Polsce jest to pierwsze doniesienie o występowaniu wirusa w krzewach borówki wysokiej, a kolejne po Czechach i Słowacji w Europie.

Uprawa roślin zielarskich ma na celu uzyskanie wysokiego plonu surowca o dużej zawartości substancji biologicznie czynnych oraz innych ważnych związków, także o charakterze odżywczym. W latach 2008–2010 (luty – maj) przeprowadzono badania nad zależnością pomiędzy odmianą, dawką azotu (NH₄NO₃), dawką potasu (K₂SO₄) a składem chemicznym ziela bazylii. Przedmiotem badań były rośliny bazylii dwóch polskich odmian: Kasia i Wala oraz formy zielonolistnej, popularnej na krajowym rynku świeżych ziół. Bazylię uprawiano w szklarni, w doniczkach o pojemności 4 dm³. Zastosowano cztery dawki azotu oraz dwie dawki potasu. W zebranym w okresie pełni kwitnienia zielu oznaczono zawartość suchej masy, N-NH₄ i N-NO₃, azotu ogółem, potasu oraz białka. Wykazano, że średnia zawartość suchej masy w zielu badanych roślin bazylii wynosiła 13,20% i była istotnie uzależniona od odmiany oraz dawki stosowanego azotu. Najwięcej (15,47%) suchej masy stwierdzono w zielu roślin odmiany Wala. Wzrastające dawki azotu powodowały zwiększenie zawartości białka w zielu bazylii. Najwięcej (26,13% s.m.) białka stwierdzono w zielu roślin żywionych najwyższą dawką azotu. Rośliny otrzymujące więcej potasu charakteryzowały się większą (23,24% s.m.) ilością białka w zielu niż rośliny otrzymujące mniej tego składnika (22,31% s.m.). Średnia zawartość azotu azotanowego w badanym materiale zielarskim wynosiła 0,78% s.m. Rośliny odmiany Wala odznaczały się istotnie mniejszą (0,66% s.m.) ilością azotu azotanowego niż pozostałe. Wykazano ponadto zwiększenie zawartości azotu ogółem, azotu amonowego i azotanowego oraz potasu w zielu bazylii, pod wpływem zwiększonej dawki azotu.

Współrzędna uprawa warzyw przeżywa renesans wraz z upowszechnianiem się upraw ekologicznych. Uprawa obok siebie kilku gatunków roślin likwiduje negatywne cechy uprawy jednorodnej, sprzyja bioróżnorodności i jest zgodna z zasadami rolnictwa zrównoważonego. Marchew i pietruszka korzeniowa to warzywa o dużych wymaganiach w stosunku do warunków wzrostu i uprawa ich wraz z innymi gatunkami jest świadomym wprowadzeniem roślin konkurencyjnych, dlatego też interesujące było sprawdzenie ich reakcji na uprawę współrzędną. Spośród porównywanych kombinacji uprawy najkorzystniejsza dla marchwi i pietruszki okazała się współrzędna uprawa z cebulą. Uprawiane współrzędnie z cebulą wytworzyły największy plon korzeni handlowych, plon ogółem oraz plon liści. Cebula rosnąc w ich sąsiedztwie wpłynęła dodatnio na strukturę plonu korzeni zwłaszcza marchwi, zwiększając udział korzeni handlowych. Niekorzystny wpływ na plonowanie i wzrost marchwi i pietruszki miała uprawa współrzędnie z aksamitką. Uprawa współrzędna nie wpłynęła na liczbę wschodów marchwi i pietruszki oraz na plon korzeni drobnych. Łączny plon handlowy warzyw uzyskany z uprawy współrzędnej z cebulą był większy niż z uprawy jednorodnej. Efekt uprawy współrzędnej marchwi z pietruszką był modyfikowany rokiem badań.

Amarantus posiada nie tylko wysokie walory żywieniowe (nasiona i liście), ale także prozdrowotne, ekologiczne, rolnicze oraz ozdobne. Celem niniejszej pracy było przeanalizowanie wpływu odmiany i rozstawy roślin oraz zróżnicowanego nawożenia NPK na plonowanie i zawartości Cu, Zn, Fe i Mn w nasionach, liściach i łodygach szarłatu (Amaranthus cruentus L.) odmiany Rawa i Aztek. Podstawę pracy stanowi trzyletnie doświadczenie polowe założone metodą losowanych podbloków (split-plot) w trzech powtórzeniach, w którym czynnikami zmiennymi były: odmiana rośliny i rozstawa, zastosowane na dwóch poziomach oraz nawożenie NPK na czterech. Uzyskane wyniki badań wskazują, że zastosowane czynniki doświadczalne przyczyniły się do istotnego zróżnicowania wielkości plonów Amaranthus cruentus. Amarantus reagował istotną zwyżką plonów na nawożenie NPK. Najwyższe plony uzyskano przy nawożeniu w dawce 90 kg N∙ha^-1, 60 kg P∙ha^-1 i 60 kg K∙ha^-1. Zastosowanie najwyższego nawożenia NPK (130 kg N∙ha^-1, 70 kg P∙ha^-1, 70 kg K∙ha^-1) wiązało się ze spadkiem plonowania rośliny testowej, bez względu na odmianę czy rozstawę roślin. Zastosowane czynniki doświadczalne w większości przypadków wywarły istotny wpływ na zawartość analizowanych mikroskładników w liściach i nasionach amarantusa. Analiza współczynników η_p² wskazuje, że w największym stopniu zmienność plonowania amarantusa wyjaśnia odmiana rośliny, zawartość miedzi, cynku i żelaza w liściach oraz miedzi i manganu w nasionach w największym stopniu wyjaśnia nawożenie NPK, z kolei zawartość manganu w liściach i cynku w nasionach – odmiana rośliny testowej.

Wartość odżywcza buraka liściowego wynik głównie z dużej zawartości białka, gromadzonego zarówno w blaszkach liściowych, jak i ogonkach liściowych oraz na wysokiej zawartości soli mineralnych, głównie żelaza i wapnia oraz witamin C, A, B₁, B₂. Celem badań było określenie wpływu rodzaju nawozu potasowego (chlorek potasu, siarczan potasu oraz chlorek potasu + siarczan potasu podane w stosunku 1:1 K) oraz dawki potasu (0,6; 1,2; 1,8 g∙dm^-3) na plon i skład chemiczny buraka liściowego. Rośliny uprawiano w szklarni w doniczkach wypełnionych odkwaszonym torfem wysokim. Niezależnie od rodzaju nawozu potasowego plon liści buraka był największy przy zastosowaniu 0,6 g K ^. dm^-3. Najmniej azotanów zawierały liście buraka nawożonego chlorkiem potasu, znacznie więcej natomiast nawożone K₂SO₄ oraz KCl + K₂SO₄. Wzrastające dawki potasu wpłynęły dodatnio na zawartość witaminy C w liściach roślin. Wykazano ujemny wpływ wzrastającej dawki potasu na masę jednostkową roślin, długość liści oraz procentową zawartość azotu ogółem, białka i suchej masy w liściach zwłaszcza przy stosowaniu chlorku potasu i siarczanu potasu. Stwierdzono wzrost zawartości potasu i ogólnej koncentracji soli (EC) w podłożu pod wpływem wzrastających dawek potasu przy stosowaniu KCl i K₂SO₄. W uprawie buraka liściowego najkorzystniejsze było stosowanie 0,6 g K·dm^-3 podłoża z uwagi na najwyższy plon świeżej masy liści, natomiast z uwagi na największą zawartość witaminy C najlepszym okazało się podawanie 1,8 g K·dm^-3 podłoża.