Badania gleboznawcze prowadzono w krajobrazie kulturowym obrzeża miasta Olsztyna. Rozpatrywany teren (około 330 ha) jest geologicznie mocno zróżnicowany i obejmuje powierzchnie sandrowe, wzgórza kemowe i moreny martwego lodu, taras rozlewiskowy doliny rzeki Łyny i rzeki Kortówki oraz bezodpływowe zagłębienia wytopiskowe. Stwierdzono, że w zależności od warunków litologicznych i rzeźby terenu, w krajobrazach nadrzędnych (automorficznych), występują gleby brunatne, rdzawe i arenosole oraz gleby płowe, opadowo-glejowe i antropogeniczne. W ekosystemach leśnych ich odczyn jest kwaśny, a w agrocenozach regulowany wapnowaniem. W krajobrazie akumulacyjnym (podporządkowanym) o typologii gleb decyduje sposób transportu substratu glebowego (aluwialny, deluwialny), a w hydromorficznym – warunki wilgotnościowe. Odwodnienie gleb torfowych spowodowało ich przejście w torfowo-murszowe.

Scalenie jest zabiegiem urządzenioworolnym spełniającym ważną funkcję w kształtowaniu przestrzeni wiejskiej. Jednym z etapów jego realizacji jest określanie wartości gruntów – wkładu wnoszonego przez uczestników przed scaleniem i po tym zabiegu. Szacunek w procedurze scaleniowej jest realizowany wg innych zasad niż określenie wartości rynkowej gruntu rolnego. Celem głównym artykułu jest przedstawienie czynników warunkujących wartość nieruchomości ustaloną w procedurze scalenia gruntu i wartość rynkową nieruchomości rolnych. Autor opracowania próbuje porównać czynniki uwzględniane w obu przypadkach – w scaleniu i określeniu wartości rynkowej, znajdując różnice i podobieństwa. Z przedstawionej analizy wynika, że w pracach scaleniowych wartości opierają się na cechach obiektów, tj. bonitacji, położeniu, sąsiedztwu itp. Brakuje jednak czynnika, który sprowadziłby uzyskane wielkości do poziomu cen zaistniałych na rynku.

Czynniki egzogeniczne i endogeniczne decydują o racjonalnym sposobie planowania przestrzennego, co wiąże się z określeniem optymalnych funkcji planistycznych. Atraktor w sensie użytkowania ziemi jest to miejsce, gdzie dane uwarunkowania ziemi przyciągają jej optymalne użytkowanie. Celem pracy są rozważania prowadzące do określenia atraktorów funkcji użytkowania przestrzeni na podstawie stosowanych czynników egzogenicznych i endogenicznych oraz poprzez włączenie analizy czynników egzogenicznych uzyskanych z pomiarów geofizycznych. Włączenie wyników z pomiarów geofizycznych w proces poszukiwania atraktorów użytkowania ziemi przyczyni się do lepszego modelowania procesów i zależności przestrzennych oraz zmniejszy liczbę błędów decyzyjnych planistów w procesie planowania przestrzennego. Określenie atraktorów funkcji planistycznych może mieć istotne znaczenie dla zmian tendencji rozwojowych procesów przestrzennych i może się przyczynić do zmiany praktyki kształtowania przestrzeni planistycznej.

Turystyka wiejska pełni bardzo ważną rolę w rozwoju regionu Umbrii. Właściwie realizowana polityka rozwoju turystyki jest konsekwencją współpracy wielu instytucji w działaniach ekonomicznych, ekologicznych i społecznych. Skala działalności w ramach pojedynczej struktury zlokalizowanej na obszarach wiejskich nie przybiera dużych rozmiarów, w związku z czym jest korzystna z punktu widzenia rozwoju zrównoważonego. Istotny jest udział turystyki wiejskiej, w tym agroturystyki, w ochronie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, bowiem region charakteryzuje się występowaniem obszarów wiejskich o wyjątkowych walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Zagospodarowanie turystyczne dotyczy bazy noclegowej i żywieniowej, infrastruktury technicznej, lokalizacji pozostałych obiektów usługowych na obszarach wiejskich. Dlatego też celem pracy jest analiza polityki rozwoju turystyki wiejskiej w regionie Umbrii, przedstawienie jej aktualnego stanu, a także wskazanie kierunków przemian w zagospodarowaniu turystycznym.

Krajobraz jako przestrzeń jest sztucznie wydzielonym elementem czasoprzestrzeni, w której wszystko rozpościera się i trwa. Człowiek wymaga jej organizacji, kompozycji w sposób fizyczny, dotykalny, wizualny i stabilny. Kompozycja dotyczy zespolenia form z funkcjonalną treścią rzeczy, a to tworzy swoisty ład, czyli piękno. Kompozycja jest strukturą; wewnętrzną organizacją elementów [Kant 1960]. Bardzo istotną rolę w formowaniu krajobrazu ma tektonika i forma geometryczna porządkująca układ. Daje to możliwość łączenia w doskonałą całość formy organicznej z architektoniczną. Wtedy mogą powstać wzajemne relacje między integracją, równowagą i rozwojem w świecie przyrody – krajobrazem a człowiekiem – stworzonymi przez niego dziełami sztuki.

W artykule zbadano, jakie systemy informacyjne oraz bazodanowe wykorzystywane są do wspierania podejmowanych decyzji podczas zarządzania drogami powiatowymi oraz gminnymi. Technologia GIS pozwala na wizualizację wybranych danych lub zjawisk. Dzięki możliwości uzyskania informacji o położeniu przestrzennym atrybutów sieci drogowej otrzymuje się tematyczne systemy geoinformacyjne, które pomagają podejmować decyzje związane z obsługą i zarządzaniem sieci drogowych.

Polska wieś wymaga wielu zmian w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. Pomoc finansowa dla rolnictwa w naszym kraju, finansowana przez kraje Wspólnoty, jest realizowana od początku lat dziewięćdziesiątych XX w. Wsparcie sektora rolnego w okresie przedakcesyjnym było związane głównie z programami Sapard i Phare. Stworzyły one niezbędne podstawy do korzystania ze środków znajdujących się w funduszach strukturalnych. W latach 2004–2006 kontynuowano finansowanie instrumentów pomocy przedakcesyjnej i realizację pomocy akcesyjnej przeznaczonej na rolnictwo. Działania z tym związane odbywały się przede wszystkim w oparciu o program Phare, Sapard, płatności bezpośrednie, Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich, Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich”. Głównym kierunkiem tych działań było wspieranie zmian i procesów dostosowawczych w sektorze rolno-żywnościowym i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Akcesja Polski do Unii Europejskiej stworzyła możliwość przyśpieszenia zmian wsi polskiej, które powinny prowadzić do poprawienia warunków życia i jakości prowadzenia działalności gospodarczej na terenach wiejskich. Celem pracy jest przedstawienie wybranych programów pomocowych Unii Europejskiej w aspekcie działań zmierzających do rozwoju kulturowego, społecznego i ekonomicznego wsi polskiej. W artykule przeanalizowano wybrane działania programu Sapard, Phare, Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006, Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich” na lata 2004–2006.

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące podziału zasobu nieruchomości wspólnot mieszkaniowych z wykorzystaniem metodyki tworzenia drzew klasyfikacyjnych. Przedmiot badań stanowi populacja nieruchomości wspólnot mieszkaniowych z udziałem miasta Olsztyna. Procedury badawcze zostały tak ukierunkowane, aby wyniki klasyfikacji uwzględniały kryteria istotne z punktu widzenia racjonalnej gospodarki nieruchomościami komunalnymi. Uzyskane drzewo klasyfikacyjne reprezentuje hierarchiczny układ maksymalnie jednorodnych podzbiorów obiektów z minimalną liczbą węzłów generujących zbiór prostych reguł klasyfikacji. Z analiz wynika, że w badanej populacji zdecydowanie dominują duże wspólnoty mieszkaniowe, co sprzyja poprawie efektywności gospodarowania. Stwierdzono ponadto, że w przeważającej liczbie badanych wspólnot gmina utraciła większość udziałów wskutek rozproszonej prywatyzacji mieszkań komunalnych. Stan ten znacznie komplikuje procesy decyzyjne w obszarze zarządzania nieruchomościami komunalnymi.

W artykule przedstawiono problemy związane z przemianami krajobrazu wiejskiego na przykładzie terenów nizinnych Opolszczyzny. Krajobraz wiejski na badanym obszarze trwał prawie niezmieniony do XIX w. Dopiero rozwój techniki oraz przemiany społeczno-gospodarcze wpłynęły na zmianę jego tradycyjnego charakteru. Ma to odbicie w zabudowie, jak również w zagospodarowaniu wód powierzchniowych na terenie wsi. Równie istotne jest zanikanie tradycyjnych odmian drzew i form zieleni, które towarzyszyły terenom wiejskim przez stulecia.

W artykule zaprezentowano definicję zadrzewień, ich funkcje oraz rodzaje. Przedstawiono możliwości pozyskania środków unijnych w ramach programów rolnośrodowiskowych na zadrzewienia śródpolne. Szczegółowo omówiono możliwe do realizacji warianty – renowację zadrzewień śródpolnych i nowe zadrzewienia śródpolne.

Od kilkudziesięciu lat rośnie międzynarodowe zainteresowanie zrównoważonym rozwojem, w tym wytwarzaniem energii elektrycznej w oparciu o odnawialne źródła energii. Unia Europejska należy do grupy najbardziej zaawansowanych podmiotów w zmniejszaniu strat energetycznych, zwiększaniu efektywności energetycznej oraz implementacji odnawialnych źródeł energii. Budynki, w tym nieruchomości mieszkaniowe, stanowią integralną część środowiska i odgrywają znaczącą rolę w „miejskim metabolizmie”, który konsumuje energię i wodę oraz wytwarza znaczącą część odpadów. Opracowanie podzielono na dwie części. W pierwszej zaprezentowano struktury zużycia energii w indywidualnych gospodarstwach domowych oraz potencjał i wykorzystanie energii wytworzonej ze źródeł odnawialnych w Polsce na tle innych krajów (głównie UE). W drugiej części przedstawiono natomiast praktyczny przykład ekonomicznej opłacalności zastosowania wybranych źródeł energii odnawialnej.

Ziemia przemyska ma bardzo bogatą historię i kulturę ludową, utrwaloną przez kolejne pokolenia, które zasiedlały ten obszar. Mimo upływu czasu zachowały się tu liczne pozostałości drewnianej architektury wiejskiej i sakralnej w postaci przydrożnych kapliczek i świątków, cerkwi i kościołów oraz starych domów razem z tradycyjnymi wiejskimi ogrodami. Ogrody te są świadectwem przeszłości tej ziemi. Szczególnie uderza w nich różnorodność roślin, występujących na tej niewielkiej przestrzeni, które od wieków tradycyjnie związane są z pejzażem wiejskim ziemi przemyskiej. Taki przykład stanowią: Staphylea pinnata L., Vinca minor L., Sedum acre L. Miejscowa ludność zachowała specyficzny folklor, prastare religijne zwyczaje i obrzędy związane z regionalną tradycją ich uprawy. Tutejsze ogrody wiejskie kryją pozostałości minionych epok zasługujące na ochronę jako zabytki lokalnej kultury.

Skala inwestycji budowy dróg publicznych w Polsce znacznie wzrosła w ostatnich latach. Wynikało to przede wszystkim ze wstąpienia do Unii Europejskiej oraz współorganizacji mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2012 r. Wzrost ten jednak ukazał wiele słabych punktów w przepisach prawa regulujących te kwestie i wymusił ich zmiany. W artykule przedstawiono podstawowe zasady i założenia procedur nabywania nieruchomości pod inwestycje budowy dróg publicznych. We wstępie wyjaśniono znaczenie terminu droga publiczna oraz przedstawiono klasyfikację dróg zgodną z polskim ustawodawstwem. Ukazano ponadto podobieństwa i różnice poszczególnych procedur nabywania gruntów ze szczególnym uwzględnieniem organów uczestniczących w nich oraz decyzji administracyjnych powodujących pozbawienie bądź ograniczenie praw do nieruchomości. Rozwiązania stosowane w tej kwestii w Polsce porównano z rozwiązaniami niemieckimi oraz norweskimi. Wnioski są następujące: w Polsce zauważyć można znaczne zróżnicowanie procedur nabywania praw do nieruchomości pod inwestycje budowy dróg publicznych, występują procedury, w których pominięto etap negocjacji, a również takie, które nie mogą być przeprowadzone bez etapu negocjacji. Zagraniczne procedury są zbliżone do procedury regulowanej zapisami Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami, natomiast w kwestii organów uczestniczących w procedurach zauważyć można duże różnice.

W pracy przedstawiono charakterystykę wiejskiego parku według inwentaryzacji sporządzonej przed 26 laty, którą porównano ze stanem obecnym. W analizie obiektu zwrócono szczególną uwagę na stan zachowania drzewostanu i zagospodarowanie terenu oraz pielęgnację parku. Z oceny zespołu autorskiego wynika, że cały obiekt wymaga renowacji z usunięciem nadmiaru siewek drzew i krzewów, wyznaczenia ścieżek spacerowych. Przed tym musi być sporządzony szczegółowy plan zagospodarowania terenu. Przeniesienia lub likwidacji wymaga chów inwentarza w bezpośrednim sąsiedztwie z parkiem i ogródków warzywnych.

Nabywanie nieruchomości na potrzeby realizacji celów publicznych jest sprawą dużej wagi i wymaga zastosowania specjalnych procedur postępowania. Prawo UE efektywnie kontroluje użytkowanie ziemi. W Europie występują podstawowe zasady dotyczące legislacji związanej z wywłaszczeniem nieruchomości. Ważnym zagadnieniem jest ochrona samego procesu oraz stosowanej procedury. W konstytucjach wielu krajów znajdują się zapisy chroniące prywatne prawo własności i jednocześnie dające prawo rządom do pozyskiwania nieruchomości za słusznym odszkodowaniem. W artykule analizowano procedury wywłaszczania nieruchomości ze szczególnym uwzględnieniem prawa ochrony własności w Polsce.