Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Formatio Circumiectus
(Kształtowanie Środowiska) 7 (4) 2008
Streszczenia
Wybierz numer

TytułSKŁAD UZIARNIENIA RUMOWISKA JAKO WSKAŹNIK LOKALNEJ DEGRADACJI KORYTA RZECZNEGO
AutorLeszek Książek, Alicja Michalik, Tomasz Śladowski
Strony3–12
Słowa kluczoweskład granulometryczny, rumowisko wleczone, degradacja koryta
StreszczeniePokaż streszczenie
Degradacja koryta rzecznego występuje poniżej elementów zabudowy hydrotechnicznej oraz jako skutek niekontrolowanego poboru rumowiska lub plantowania dna. Proces ten jest szczególnie widoczny w potokach górskich, gdyż lokalna degradacja wywołuje lokalną agradację, co ma istotny wpływ na przepustowość koryta rzecznego. Jednym z czynników, który może być wykorzystywany do oceny warunków równowagi hydrodynamicznej koryta, jest skład granulometryczny rumowiska. Zmienia się on na całym zdegradowanym odcinku zarówno w przekroju podłużnym, jak i w przekrojach poprzecznych. W artykule przedstawiono ten problem na przykładzie potoku Targaniczanka (woj. małopolskie), gdzie na odcinku 480 m zbadano skład granulometryczny materiału dennego i pokazano jego zróżnicowanie. Krzywe uziarnienia wyznaczono dla 9 prób pobranych metodą konwencjonalną i 3 prób uzyskanych metodą zamrażania z użyciem ciekłego azotu. Stwierdzono, że sortowanie się rumowiska w przekrojach poprzecznych jest inne niż wzdłuż nurtu. Wykazano, jak istotne jest to dla transportu rumowiska bądź jego odkładania się w tych przekrojach. Obliczenia wykonano z wykorzystaniem zmodyfikowanego równania Meyera-Petera i Muellera.
Pokaż

TytułMODELOWANIE ZMIENNOŚCI PRZESTRZENNEJ SKŁADU GRANULOMETRYCZNEGO GLEB NA TERENACH PODLEGAJĄCYCH DEGRADACJI GÓRNICZEJ
AutorKrzysztof Boroń, Sławomir Klatka
Strony13–20
Słowa kluczowezmienność przestrzenna, właściwości gleby, degradacja gleby, kriging
StreszczeniePokaż streszczenie
Efektem geomechanicznej i hydrologicznej degradacji spowodowanej podziemną eksploatacją węgla kamiennego są przekształcenia powierzchni użytkowanych przyrodniczo oraz duża zmienność właściwości gleb. W pracy dokonano analizy zmienności przestrzennej składu granulometrycznego gleb w warstwie 0–25 cm na wybranym obszarze pogórniczym przy wykorzystaniu metody krigingu. Wyznaczone semiwariogramy empiryczne wyrównano modelem sferycznym. Przeprowadzona analiza pozwoliła na wykreślenie map izolinii zawartości poszczególnych frakcji granulometrycznych w glebie, obrazujących zmienność przestrzenną jej składu granulometrycznego, które mogą stanowić podstawę do wyznaczenia granic obszarów najbardziej podatnych na hydrologiczną degradację gleb.
Pokaż

TytułBADANIE WODOPRZEPUSZCZALNOŚCI KOMPOZYTÓW GLEBY PYŁOWO-ILASTEJ, PIASKU I SUBSTRATU TORFOWEGO
AutorAgnieszka Policht-Latawiec
Strony21–30
Słowa kluczoweboisko, warstwa nośna, kompozyty, gęstość objętościowa, porowatość, wodoprzepuszczalność
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań wodoprzepuszczalności sześciu kompozytów o czterech poziomach gęstości objętościowej i porowatości, utworzonych z piasku rzecznego, gleby pyłowo-ilastej i substratu torfowego. Badania prowadzono w aspekcie przydatności kompozytów do budowy warstwy nośnej płyty boisk do piłki nożnej. Standardowymi metodami oznaczono wodoprzepuszczalność (współczynniki filtracji) oraz wybrane własności fizyczne kompozytów. Średnie wartości współczynników filtracji przy największym udziale piasku w kompozytach wahały się, w zależności od gęstości objętościowej i zawartości substancji organicznej, w granicach 1,4–17,2 mm ∙ min–1, kompozytów zaś o średnim i najmniejszym udziale piasku odpowiednio: 1,5–8,8 i 2,9–13,9 mm ∙ min–1. Pod względem wodoprzepuszczalności badane kompozyty spełniały wymagania normy DIN 18 035 stawiane utworom naturalnym służącym do budowy warstwy nośnej płyty boisk piłkarskich.
Pokaż

TytułTENDENCJE SUM OPADÓW DZIENNYCH I NOCNYCH PÓŁROCZA LETNIEGO JAKO WSKAŹNIK ZMIAN KLIMATYCZNYCH
AutorMałgorzata Biniak-Pieróg, Stanisław Kostrzewa, Andrzej Żyromski
Strony31–40
Słowa kluczoweopady atmosferyczne, sumy dobowe, dzienne i nocne, liczba dni z opadem, okres letni
StreszczeniePokaż streszczenie
Prezentowane wyniki badań są oparte na obserwacjach opadów atmosferycznych z okresu letniego, wykonywanych na terenie Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologicznego Wrocław-Swojec należącego do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Materiał badawczy pochodził z lat 1966–2007. W trakcie badań przeanalizowano sumy dzienne, nocne i dobowe dla przedziałów czasowych od pentady do miesiąca włącznie, a także liczbę zdarzeń z opadem w ciągu dnia, nocy i całej doby w klasach od 0,0–1,0 mm, co 1 mm, do 14,1–15,0 mm. Oceniano również tendencje zmian sum opadów w badanym wieloleciu dla badanych kroków czasowych oraz analizowano strukturę opadów w poszczególnych miesiącach i badanych zakresach. Ponadto określano tendencje zmian okresów występowania opadów ekstremalnych w ciągu dnia, nocy i całej doby. Przeprowadzone analizy pozwoliły ocenić, w jakim stopniu zróżnicowanie okresów występowania opadów atmosferycznych może stanowić wskaźnik zmian klimatu w skali punktu.
Pokaż

TytułCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA W POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ POLSCE NIEKORZYSTNYCH DLA ROŚLIN UPRAWNYCH WARUNKÓW PLUWIOTERMICZNYCH W PERSPEKTYWIE GLOBALNEGO OCIEPLENIA
AutorTadeusz Zawora, Agnieszka Ziernicka-Wojtaszek
Strony41–47
Słowa kluczowewarunki pluwiotermiczne, rośliny uprawne, globalne ocieplenie, południowo-wschodnia Polska
StreszczeniePokaż streszczenie
Opracowano prognozę częstości występowania warunków pluwiotermicznych niekorzystnych dla ważniejszych roślin uprawnych w Polsce południowo-wschodniej przy założonych scenariuszach wzrostu temperatury powietrza o 1,0, 1,5 i 2,0ºC w stosunku do średniej z okresu 1901–2000. Symulację przeprowadzono metodą współczynnika hydrotermicznego Sielaninowa, obliczając jego wartości w poszczególnych miesiącach okresu wegetacyjnego (IV–X) przy założeniu niezmiennych opadów i odpowiednio podwyższonych wartości temperatury powietrza. Wartości krytyczne współczynnika ustalono na podstawie reakcji stanu roślin uprawnych w warunkach produkcyjnych na zmienne warunki pluwiotermiczne. Dla scenariusza przyrostu temperatury o 2,0ºC można się spodziewać wzrostu częstości niedostatecznego uwilgotnienia z 23 do 33% i spadku częstości nadmiernego uwilgotnienia z 23 do 14%.
Pokaż