Zooplankton jest bardzo dobrym bioindykatorem warunków fizycznych i chemicznych środowiska wodnego. Analizę struktury zespołu zooplanktonu Jeziora Długiego w Olsztynie oparto na materiałach zebranych w latach 2001–2003 (PAX) oraz w roku 2007 (rok kontrolny). Ustalono, że liczba gatunków oraz liczebność i biomasa zwierząt planktonowych były zróżnicowane i zależne od trofii jeziora oraz od czynników abiotycznych środowiska. Po przeprowadzonej rekultywacji Jeziora Długiego i odcięciu dopływu ścieków następowała powolna przebudowa struktury zooplanktonu w kierunku zwiększenia bogactwa gatunkowego oraz wyraźnego zmniejszenia liczby i liczebności gatunków wskaźnikowych trofii wód. Na podstawie indeksów zooplanktonowych stwierdzono, że wody Jeziora Długiego przed rekultywacją miały charakter eutroficzny ze znamionami politrofii, a po rekultywacji – mezoeutroficzny/mezotroficzny.

Badania nad rolą zbiornika retencyjnego w ochronie jeziora przed spływami ze zlewni rolniczej prowadzono w ciągu roku hydrologicznego 2006. Pomiary hydrologiczne na dopływającym do jeziora cieku, na którym zlokalizowano zbiornik, wykonywano raz w tygodniu, a próbki wody do analiz laboratoryjnych pobierano raz na dwa miesiące w miejscach pomiaru przepływów. Stwierdzono, że średnie stężenie fosforu ogólnego w wodach odpływających ze zlewni zależało od sposobu i intensywności użytkowania terenu i było wyższe w przypadku zlewni rolniczych odwadnianych siecią drenarską niż w przypadku zlewni leśnej. Niższe stężenia P_og notowano w okresie wegetacyjnym niż poza tym okresem. Ładunek fosforu odprowadzany z obszaru zlewni zależał od sposobu jej zagospodarowania: odpływ P_og z jednostki powierzchni był większy w drenowanej zlewni rolniczej (0,18 kg P · ha^–1 · rok^–1), a mniejszy w zlewni leśnej (0,12 kg P· ha^–1 · rok^–1). Obciążenie powierzchni zbiornika retencyjnego ładunkiem fosforu dopływającym z obszaru zlewni (0,5 g · m^–2) prawie 4-krotnie przekracza obciążenie niebezpieczne i przyczynia się do dużego nasilenia procesów eutrofizacji i akumulacji. Zbiornik odgrywa rolę bariery przechwytującej związki fosforu spływające ze zlewni. W ciągu roku w misie zbiornika zostało zakumulowane 21,5 kg P _og (0,86 kg P_og · ha^–1). Fosfor był zatrzymywany w zbiorniku retencyjnym głównie w okresie wegetacyjnym, w pozostałej części roku zbiornik nie zatrzymywał tego pierwiastka.

Zakwity sinic są źródłem rozmaitych silnie toksycznych związków (hepatotoksyn, neurotoksyn, endotoksyn i in.) o udowodnionej mutagenności i kancerogenności, dlatego niezbędna jest znajomość czynników decydujących o wielkości zakwitów i efektywności biosyntezy toksyn sinicowych oraz wiedza o mechanizmach uwalniania tych toksyn. Kontynuując wcześniejsze badania na obszarze Zalewu Sulejowskiego, w sezonie 2002 podjęto dalsze prace dotyczące wpływu różnych czynników środowiska na efektywność zakwitu sinic oraz produkcji hepatotoksyn sinicowych – mikrocystyn. Pierwsza część artykułu koncentruje się na czynnikach fizykochemicznych, takich jak temperatura, pH i twardość wody, a także zawartość w wodzie tlenu rozpuszczonego oraz węgla organicznego rozpuszczonego i całkowitego. Potwierdzono, że temperatura wody w okresie letnim jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na wielkość zakwitu sinicowego i na produkcję mikrocystyn. Zawartość tlenu w wodzie okazała się ujemnie skorelowana z wielkością zakwitu oraz z ilością wytwarzanych toksyn. Zawartość całkowita węgla organicznego i zawartość rozpuszczalnego węgla organicznego były dodatnio skorelowane z wielkością zakwitu oraz zawartością mikrocystyny-LR w komórkach kolonii sinic.

Kontynuując wcześniejsze badania na obszarze Zalewu Sulejowskiego, w sezonie 2002 podjęto dalsze prace dotyczące wpływu różnych czynników środowiska na efektywność zakwitu sinic oraz produkcji hepatotoksyn sinicowych – mikrocystyn. Druga część artykułu skupia się na roli czynników chemicznych, takich jak zawartość biogenów i wybranych metali (Ca, Mg, Zn, Cu, Ni, Co, Mn, Cr, Cd i Pb) w wodzie. Zawartość mikrocystyny-LR w komórkach sinic była ujemnie skorelowana jedynie z zawartością azotanów(V), azotu całkowitego oraz rozpuszczonego azotu organicznego. Nie zaobserwowano wpływu stosunku zawartości azotu całkowitego do fosforu całkowitego na efektywność zakwitu sinic i biosyntezę toksyn. Nie udało się także potwierdzić (prawdopodobnie z powodu dość niskich stężeń badanych metali w wodzie Zalewu w sezonie 2002) wpływu poszczególnych metali na wielkość zakwitu sinic ani na efektywność biosyntezy mikrocystyny.

W artykule omówiono najczęściej stosowane metody rekultywacji zbiorników wodnych. Dokonano przeglądu najważniejszych publikacji naukowych z ostatnich lat, przedstawiono rys historyczny podjętego problemu oraz podano przykłady zastosowania poszczególnych metod w praktyce. Szczegółowo scharakteryzowano metody rekultywacji zbiorników wodnych, biorąc pod uwagę ogólne założenia, możliwości zastosowania, efektywność i koszty. Rekultywację należy traktować jako rozwiązanie ostateczne, stosowane wówczas, gdy wcześniejsze działania ochronne w zlewni nie przyniosły pożądanego skutku. W przypadku niektórych silnie zeutrofizowanych zbiorników jej przeprowadzenie jest niezbędne w celu uzyskania poprawy jakości wody. Działania rekultywacyjne powinny zawsze być poprzedzone szczegółowym interdyscyplinarnym rozpoznaniem zlewni oraz samego zbiornika.

Badania składu chemicznego pyłu zawieszonego PM10 stanowiły część projektu badawczego realizowanego przez Zakład Meteorologii i Klimatologii SGGW w Warszawie. Próbki pyłu do analizy pobierano na stacji monitoringu jakości powietrza MzWarszSGGW, gdzie mierzono również stężenie pyłu. W pracy wykorzystano średnie dobowe wartości stężenia PM10. Wybrane losowo 34 próbki poddano analizie jakościowej pod katem zawartości wybranych pierwiastków. Oznaczenia, w których stosowano roztwarzanie mikrofalowe w HNO3 + HCLO4 i pomiary PN-ICP-AES(A), zostały wykonane w warszawskim IOŚ. Do porównań wykorzystano średnie dobowe wartości stężenia metali ciężkich w pyle zawieszonym PM10 (pomiary PN-ICP-AES(A) i AAS), pochodzące ze stacji MzWarszBernWoda, a udostępnione przez WIOŚ w Warszawie. Stężenia metali ciężkich odniesiono do wartości docelowych określonych w Dyrektywie 2004/107/WE. Stwierdzono, że stężenia arsenu, kadmu i niklu we frakcji PM10 na stacjach MzWarszBernWoda i MzWarszSGGW w latach 2005 i 2006 kształtowały się na niskim poziomie i nie przekraczały wartości docelowych. W przypadku stacji MzWarszSGGW średnie stężenia tych pierwiastków zawierały się w granicach od 16 do 22,6% wartości dopuszczalnych, jednak maksymalne wartości średniego dobowego stężenia arsenu i kadmu stanowiły odpowiednio 120,1 i 126% proponowanej w Dyrektywie normy rocznej.