Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Formatio Circumiectus
(Kształtowanie Środowiska) 6 (2) 2007
Streszczenia
Wybierz numer

TytułDYNAMIKA PRZEPŁYWU W TRZECH EKSPERYMENTALNYCH ZLEWNIACH LEŚNYCH W NADATLANTYCKIEJ CZĘŚCI POŁUDNIOWEJ KAROLINY (USA)
AutorDevendra M. Amatya, Artur Radecki-Pawlik
Strony3–17
Słowa kluczoweodpływ w cieku, współczynnik spływu, przepływy maksymalne, częstość przepływu, las sosnowy
StreszczeniePokaż streszczenie
Na terenie trzech eksperymentalnych zlewni leśnych pierwszego, drugiego i trzeciego rzędu usytuowanych we Francis Marion National Forest w Południowej Karolinie (USA) prowadzono obserwacje opadów oraz przepływów rzecznych. Największa zlewnia (WS 78), gdzie oprócz lasów występują tereny otwarte, drogi i mokradła, cechowała się większym spływem niż dwie mniejsze zlewnie (WS 79, WS 80) w większości pokryte lasem. Mogło to być spowodowane odmiennym sposobem użytkowania ziemi, rodzajem gleb, topografią terenu oraz większymi przepływami podstawowymi. Dzienne przepływy w zlewni 3. rzędu (WS 78), największej, o wyższej retencji, występowały przez 79% czasu w roku, a w zlewniach 2. i 1. rzędu - odpowiednio przez 65 i 60% czasu. Przez ok. 4% czasu w roku przepływy dzienne w średniej zlewni (WS 79) były wyższe niż w pozostałych zlewniach. Przepływy maksymalne o 100-, 50-, 25-, 10- i 5-letnim okresie powtarzalności, określone na podstawie analizy częstości przepływów przeprowadzonej z zastosowaniem rozkładu Pearsona III typu, wynosiły odpowiednio 1805, 1565, 1326, 1009 i 769 cfs (stóp sześciennych na sekundę) dla zlewni WS 78, 379, 325, 272, 200 i 146 cfs dla zlewni WS 79 oraz 73, 63, 54, 41 i 32 cfs dla zlewni WS 80 i były zbliżone do wartości przepływów prawdopodobnych obliczonych za pomocą wzorów opracowanych przez służby geologiczne USA (USGS) dla nizinnej części Południowej Karoliny przyległej do Oceanu Atlantyckiego. Wyniki badań będą przydatne w projektowaniu budowli hydrotechnicznych, a także w ocenianiu wpływu czynników naturalnych oraz zagospodarowania terenu na zalesione obszary Niziny Atlantyckiej.
Pokaż

TytułWPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ODPROWADZANYCH Z AGLOMERACJI ŁÓDZKIEJ NA JAKOŚĆ WODY W RZEKACH NER I WARTA
AutorAgnieszka Karczmarczyk, Hubert Komorowski, Józef Mosiej, Agnieszka Suska
Strony19–30
Słowa kluczowejakość wody, ładunki zanieczyszczeń, odbiornik ścieków, rekultywacja
StreszczeniePokaż streszczenie
Określono wpływ ładunku wybranych zanieczyszczeń (BZT5, zawiesiny ogólnej, azotu ogólnego i fosforu ogólnego) odprowadzanych do rzeki Ner, prawostronnego dopływu Warty, przed uruchomieniem oczyszczalni ścieków miejskich w Łodzi oraz w okresie jej rozruchu i późniejszej eksploatacji. Mimo niewielkiego przepływu wody, Ner wprowadza corocznie do Warty relatywnie wysoki ładunek zanieczyszczeń. W okresie badań (1995−2003) średni roczny przepływ Neru wynosił ok. 10% średniego rocznego przepływu Warty w przekroju poniżej ujścia tego dopływu, a udział ładunków zanieczyszczeń niesionych przez Ner stanowił średnio 27% w przypadku azotu ogólnego, 37% − fosforu, 39% − BZT5 i 28% − zawiesiny ogólnej w wodzie Warty. W latach 1995−2000, przed uruchomieniem biologicznej i chemicznej części oczyszczalni, udział ten wynosił odpowiednio 29, 41, 44 i 37%, a po 2000 r. zmniejszył się do 23% (azot ogólny), 29% (fosfor), 25% (BZT5) i 16% (zawiesina ogólna).
Pokaż

TytułDYNAMIKA ZAPASÓW WODY W ROLNICZO ZREKULT YWOWANYCH GRUNTACH POGÓRNICZYCH
AutorPiotr Stachowski
Strony31–39
Słowa kluczowegrunt pogórniczy, zapasy wody, niedobory wody
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy wykorzystano wyniki badań i obserwacji terenowych przeprowadzonych na czterech powierzchniach doświadczalnych zlokalizowanych na wewnętrznym zwałowisku jednej z odkrywek Kopalni Węgla Brunatnego „Konin” na Pojezierzu Kujawskim. Po zakończonej w 1998 r. rekultywacji technicznej grunty pogórnicze zostały przez nabywcę poddane rekultywacji biologicznej i są rolniczo zagospodarowywane. Wyniki badań wykazały, że wierzchnie warstwy zrekultywowanych w ten sposób gruntów są mało zróżnicowane pod względem składu granulometrycznego i podstawowych właściwości fizykowodnych, a zmienność ich uwilgotnienia (zapasów wody) w okresie wegetacji zależy głównie od przebiegu warunków meteorologicznych.
Pokaż

TytułOCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ W WYBRANYCH REGIONACH AGROKLIMATYCZNYCH POLSKI PRZY UŻYCIU RÓŻNYCH WSKAŹNIKÓW
AutorEwa Kanecka-Geszke, Karolina Smarzyńska
Strony41–50
Słowa kluczowesusza meteorologiczna, wskaźnik standaryzowanego opadu, standaryzowany klimatyczny bilans wodny
StreszczeniePokaż streszczenie
Jednym z elementów monitorowania suszy jest ocena jej intensywności. Nasilenie suszy można oceniać na podstawie różnych kryteriów – wskaźników suszy. Przyjęte kryterium wpływa na wynik określania częstości okresów suchych. W pracy zanalizowano 35-letnie (1970−2004) ciągi danych meteorologicznych dotyczących okresu wegetacyjnego (IV−IX), pochodzących z pięciu stacji pomiarowych leżących w różnych regionach agroklimatycznych Polski. Na ich podstawie obliczono wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI) i standaryzowany klimatyczny bilans wodny (KBWs). W zakresie ujemnych wartości tych wskaźników wyodrębniono cztery klasy suszy: łagodną, umiarkowaną, silną i ekstremalną, a następnie wyznaczono częstość występowania miesięcy i okresów wegetacyjnych w poszczególnych klasach. Mniejszą liczbę susz ogółem wykazał wskaźnik SPI, w przypadku tego wskaźnika mniejsza też była liczba okresów wegetacyjnych z suszą. Na podstawie SPI zidentyfikowano większą liczbę miesięcy z suszą ekstremalną i silną, podczas gdy KBWs częściej wskazywał miesiące z suszą umiarkowaną i łagodną. Użycie wskaźnika uwzględniającego warunki parowania (KBWs) spowodowało złagodzenie oceny intensywności suszy (przesunięcie okresów do niższej klasy suszy) w stosunku do oceny opartej na wskaźniku wykorzystującym tylko opad (SPI).
Pokaż

TytułWSKAŹNIKI SUSZY METEOROLOGICZNEJ NA POLESIU LUBELSKIM W OKRESIE WEGETACYJNYM
AutorEwa Kanecka-Geszke, Jan Szajda
Strony51–59
Słowa kluczowesusza meteorologiczna, wskaźniki suszy, klasy suszy
StreszczeniePokaż streszczenie
Na podstawie porównania obliczonych miesięcznych wartości standaryzowanego klimatycznego bilansu wodnego (KBWs) i wskaźnika standaryzowanego opadu (SPI) w okresie wegetacyjnym (IV−IX) w latach 1970−1995 na Polesiu Lubelskim oraz ocenienia na ich podstawie intensywności i długości suszy meteorologicznej stwierdzono, że wartości tych wskaźników są ze sobą ściśle związane. Związek ten wyraża się statystycznie istotną zależnością funkcyjną KBWs (SPI). Podana w pracy charakterystyka liczbowa tej zależności może służyć do szacowania miesięcznych wartości wskaźnika KBWs na podstawie miesięcznych wartości wskaźnika SPI, gdyż określone w ten sposób wartości KBWs są tylko nieznacznie mniejsze od wartości SPI. Wyniki badań wskazują, że kompleksowy układ czynników meteorologicznych, wyrażony przez standaryzowany klimatyczny bilans wodny, oraz zmienność opadów, wyrażona przez wskaźnik standaryzowanego opadu, wywierają zbliżony wpływ na intensywność i długość suszy meteorologicznej w okresie wegetacji. Wynika stąd, że wskaźniki KBWs i SPI są w pełni przydatne do badania związków między suszą meteorologiczną a suszą rolniczą w takim okresie.
Pokaż