ładunki zanieczyszczeń, metody obliczeniowe, azot azotanowy
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Korzystając z danych dotyczących zlewni rzeki Małej Wełny, oceniano przydatność różnych metod obliczania ładunków zanieczyszczeń wymywanych ze zlewni rolniczej. Przepływ chwilowy w dniu poboru próbek wody i średni przepływ miesięczny były dodatnio (istotnie na poziomie istotności <= 0,05) skorelowane ze stężeniem azotu azotanowego. Najlepiej zależności te opisywały równania regresji wielomianowej. Codzienne stężenia azotanów, ustalone na podstawie tych równań, wraz z przepływami codziennymi posłużyły do obliczenia ładunków dobowych, które uznano za referencyjne. Następnie wykonano obliczenia, używając siedmiu metod statystycznych. Uzyskane wyniki szczegółowo przeanalizowano i wybrano odpowiedni algorytm obliczania ładunku rocznego przy rzadkich pomiarach stężenia zanieczyszczeń, a częstych − natężenia przepływu (stanów wody). Wynik najbardziej zbliżony do otrzymanego na podstawie metody referencyjnej (średnia wartość ładunku N-NO3 z lat 2000−2005: 1,00 kg ⋅ ha-1 ⋅ rok-1) uzyskano, stosując metodę, w której ładunek oblicza się jako iloczyn średniego stężenia zanieczyszczeń i przepływu wody z interwału między terminami poboru próbek wody.
ZMIENNOŚĆ PRZEPŁYWÓW W CIEKACH MAŁYCH ZLEWNI NIZINNYCH O ZRÓŻNICOWANYM ZASILANIU I STOPNIU LESISTOŚCI NA TLE WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH
Autor
Mariusz Korytowski, Daniel Liberacki, Rafał Stasik, Czesław Szafrański
Strony
15–25
Słowa kluczowe
mała zlewnia leśna, przepływ wody
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach hydrologicznych różniących się warunkami meteorologicznymi badano zmienność przepływu wody w dwóch małych ciekach nizinnych. Stwierdzono, że wielkość przepływów w półroczach letnich była znacznie mniejsza niż w zimowych, ponadto w półroczach letnich obserwowano okresowe zaniki przepływów. Okresy bezodpływowe były dłuższe w przypadku mniejszej, w 100% zalesionej zlewni. Stwierdzone istotne różnice odpływów jednostkowych na korzyść zlewni większej, dwukrotnie słabiej zalesionej, można przypisać trzykrotnie większemu udziałowi siedlisk bagiennych w powierzchni leśnej tej zlewni.
WPŁYW SPIĘTRZENIA RZEKI NA PRZEPŁYW WODY W MAŁYM CIEKU W DOLINIE RZECZNEJ
Autor
Beata Olszewska, Leszek Pływaczyk, Wojciech Łyczko
Strony
27–32
Słowa kluczowe
dolina rzeki, piętrzenie, zasilanie, drenaż, przepływ
Streszczenie
Pokaż streszczenie
W latach 1972−1889 i 1995−2005 notowano codziennie stany wody i dwa razy na miesiąc mierzono natężenie przepływu wody w małym cieku płynącym w dolinie Odry równolegle do koryta rzeki. Obserwacje i pomiary prowadzono w przekroju zamykającym odcinek cieku zasilany z koryta rzeki powyżej piętrzenia na jazie, w przekroju zamykającym odcinek drenowany przez rzekę poniżej jazu oraz w przekroju na sąsiednim cieku nie podlegającym oddziaływaniu koryta. Określono średnie przepływy i odpływy jednostkowe w roku oraz w półroczach letnim i zimowym. Badania potwierdziły znaczący wpływ stanów wody w rzece na przepływ w cieku płynącym w jej dolinie.
WPŁYW GĘSTOŚCI OBJĘTOŚCIOWEJ NA WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI GLEB W ZLEWNI JEZIORA STRYKOWSKIEGO
Autor
Marcin Hahnel, Marek Spychalski
Strony
33–41
Słowa kluczowe
współczynnik filtracji, gęstość objętościowa gleby suchej
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Na podstawie analizy 69 prób gleby o strukturze nienaruszonej, pobranych z 18 poziomów genetycznych z 4 profili glebowych, badano wpływ gęstości objętościowej na współczynnik filtracji gleb. Stwierdzono istnienie odmiennych zależności między tymi właściwościami dla utworów gliniastych i piaszczystych. Określono odpowiednie równania regresji i przedstawiono ich charakterystyki statystyczne. Wartości współczynnika filtracji pochodzące z bezpośrednich pomiarów porównano z wartościami współczynnika filtracji obliczonymi za pomocą modelu Rosetta. Model ten dostarczył zadowalających wyników jedynie w przypadku utworów gliniastych. Badania potwierdziły celowość poszukiwania lokalnych współzależności między podstawowymi, łatwo mierzalnymi parametrami gleby a jej parametrami hydraulicznymi.
BADANIA MORFOMETRYCZNE WYDM PIASZCZYSTYCH O PROSTEJ LINII SZCZYTU ZAOBSERWOWANYCH NA DNIE UJŚCIOWEGO ODCINKA RZEKI RABY
Autor
Artur Radecki-Pawlik, Ewa Słowik-Opoka
Strony
43–54
Słowa kluczowe
formy denne, ujściowy odcinek rzeki, głębokość wody w korycie
Streszczenie
Pokaż streszczenie
Przedmiotem badań przeprowadzonych na ujściowym odcinku Raby były wydmy piaszczyste o prostej linii szczytu, kształtujące dno rzeki. Charakterystyka form obejmowała ich wysokość (H) mierzoną w miejscu najwyższego wzniesienia szczytu, długość (L) mierzoną równolegle do kierunku przepływu wody, szerokość (W) mierzoną prostopadle do długości oraz kąt nachylenia strony doprądowej i zaprądowej. W ramach badań terenowych zmierzono również napełnienie wodą koryta rzeki nad charakterystycznymi punktami wydm. Wyznaczono indeks kształtu pionowego (L : H) i poziomego (W : L) oraz wskaźnik stromości form (H : L). Parametry geometryczne form, tj. długość i wysokość, zestawiono z głębokością wody (h). Opierając się na wynikach badań, opracowano zależności funkcyjne między, odpowiednio, wysokością i stromością a długością wydm.