W artykule przedstawiono dynamikę rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego na podstawie analizy zmian poszczególnych komponentów jego rozwoju z uwzględnieniem danych statystycznych z lat 1998-2004. Badania oparto na bazie czynników kształtujących rozwój średnich i dużych miast województwa względem wskaźników rozwoju Warmii i Mazur.

Streszczenie: W pracy scharakteryzowano przemiany w ruchu naturalnym oraz strukturze ludności, zachodzące na obszarze województwa dolnośląskiego w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich w latach 1988, 1996 i 2002. Zakres analiz dotyczących wybranych procesów demograficznych na obszarach wiejskich województwa, podzielono na grupy tematyczne obejmujące przyrost naturalny, liczbę kobiet przypadającą na 100 mężczyzn oraz strukturę ludności województwa z podziałem na grupy wiekowe. W pracy zawarto także analizę różnic w nasileniu zjawiska przyrostu naturalnego między analizowanymi latami. Analiza ww. miar demograficznych pozwoli na wyłonienie w obrębie makroregionu gmin o korzystnych, przeciętnych lub niekorzystnych przemianach demograficznych w obrębie analizowanych cech i zobrazowanie wyników na kartogramach.

W pracy scharakteryzowany został jeden z najważniejszych aspektów planowania rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa w warunkach polskich. Wieś Siedliska jest jedyną wsią w Polsce, w której, pod opieką Biura Geodezji i Terenów Rolnych, przeprowadzono kompleksową przebudowę rolniczej przestrzeni produkcyjnej z wykorzystaniem wzorców zachodnioeuropejskich. Zaplanowane przedsięwzięcia realizowane były zgodnie z logiczną sekwencją następstwa: w pierwszej kolejności szkielet niezmienników terenowych (infrastruktura drogowa, urządzenia melioracji szczegółowych i podstawowych), przedsięwzięcia proekologiczne, urządzenia infrastruktury socjalnej i jako ostatni zabieg – scalenie gruntów, porządkujące stan władania.

Przedmiotem analiz jest postać funkcjonowania, istotność przeobrażeń oraz możliwość rozwoju wsi sąsiadujących z granicą państwową, zlokalizowanych w gminie Lądek Zdrój, powiat Kłodzko, województwo dolnośląskie. Zakres przedmiotowy obejmuje trzy aspekty. Pierwszy to charakterystyka aktualnego status quo, drugi – ocena współczesnej postaci funkcjonowania jednostki, a trzeci – szkicowe ujęcie możliwych kierunków oraz form rozwoju. Przyjęto założenie, że przyszła postać jednostki winna zachować cechy: a) kwalifikujące obiekt jako stricte wieś; b) regionalnego środowiska kulturowego, które dokumentują lokalną specyfikę terenu. Uzyskane efekty wskazują na różnorodność faz przekształcania dotychczasowych struktur. Zidentyfikowano trzy układy: pierwszy, w którym znaczenie charakterystyk uległo całkowitemu zanikowi, drugi – istotność cech jest już minimalna, symboliczna oraz trzeci – występują postacie przejściowe. Dla każdej z wymienionych sytuacji zostają określone propozycje kierunku rozwoju.