W pracy analizowano mechaniczne uszkodzenia ziarna (makro i mikro) powstające w procesie omłotu i separacji ziarna w kombajnie zbożowym. Do analizy wykorzystano wyniki eksperymentu przeprowadzonego na stanowisku z ośmiobębnowym zespołem młócąco-wydzielającym. Ponieważ makro- i mikrouszkodzenia są silnie od siebie zależne, stąd oddzielne ich badanie nie daje pełnego obrazu sytuacji. Właściwym narzędziem do opisu cech zależnych jest wielozmienna analiza wariancji (MANOVA). W pracy przyjęto dwuzmienny model czterokrotnej klasyfikacji krzyżowej z interakcją dla opisu makro- i mikrouszkodzeń ziarna. Ponadto podano jawne postaci dla wybranych macierzy blokowych odpowiadających poszczególnym efektom oraz wybrane operatory rzutowe. Na koniec przedstawiono analizę wariancji oraz wynikające z niej wnioski praktyczne.

W wyniku analizy procesu pracy mechanizmu bezpiecznika opracowano analityczny model matematyczny realizowanej przez mechanizm bezpiecznika kinetostatycznej siły F_x zabezpieczającej przed przeciążeniem narzędzie uprawowe. Wybrano rozwiązanie mechanizmu bezpiecznika oparte na akumulatorze sprężynowym (ze sprężyną śrubową pojedynczą), wykorzystujące kinematykę czworoboku przegubowego z dźwignią jednostronną. Może być ono stosowane zarówno do zabezpieczenia pojedynczych elementów roboczych, jak i centralnego zabezpieczenia narzędzi uprawowych. Na podstawie modelu stwierdzono, że realizowana siła przeciążeniowa F_x – sprowadzona do składowej poziomej oporu przyłożonego na dziobie elementu uprawowego – jest funkcją 24 różnych (wyszczególnionych w artykule) parametrów procesu pracy tak zabezpieczonego narzędzia uprawowego. Parametry te można przyporządkować do dwóch podzbiorów: parametrów konstrukcyjnych (określonych co do wartości jednoznacznie przez konstrukcję) oraz parametrów eksploatacyjnych (których wartości wynikają z warunków eksploatacji) narzędzia uprawowego. Podano wzory umożliwiające komputerową symulację wpływu tych parametrów na wartość siły F_x.

Celem pracy było takie określenie wartości parametrów konstrukcyjnych procesu pracy przykładowo wybranego bezpiecznika, zabezpieczającego narzędzie uprawowe (np. korpus pługa) przed przeciążeniem, które pozwoliłoby uzyskać jak najmniejszą różnicę między siłami zabezpieczającymi: realizowaną przez bezpiecznik F_x i zadaną (oczekiwaną) przez użytkownika F_xo. Zadanie sprowadzono do poszukiwania minimalnej wartości funkcji celu, opisującej tę różnicę, i zrealizowano metodą optymalizacji nieliniowej przy wykorzystaniu pakietu Mathcad. Jako kryterium optymalizacji przyjęto błąd średniokwadratowy między funkcjami wspomnianych sił F_x i F_xo w określonych przedziałach głębokości roboczej h elementu uprawowego i parametru regulacji r wartości siły. Chcąc wybiórczo określić fragmenty zmienności funkcji celu o szczególnie istotnym znaczeniu dla realizowanego procesu (wynikające z rangi doboru wartości sił przeciążeniowych) zastosowano dyskretyzację przedziałów zmienności parametrów h i r. Siłę F_xo podano w formie tabelarycznej natomiast dla siły F_x wykorzystano model matematyczny opracowany w części I, określający m.in. zbiór parametrów procesu pracy bezpiecznika wpływających na jej wartość i wartości dopuszczalne tych parametrów. Parametry konstrukcyjne podzielono na dwa podzbiory: stałe X_Ks (o wartościach przyjmowanych, wynikających z przeznaczenia bezpiecznika i narzędzia uprawowego) i dobierane X_Kd (o wartościach dobieranych w wyniku realizowanej optymalnej syntezy). Wprowadzono, jako przykładowe, dwa ograniczenia: niezbędny warunek uzyskania równoległości ramy narzędzia uprawowego do powierzchni gleby podczas jej uprawy oraz niewielką siłę (max 6 kN) na nakrętce regulacyjnej pozwalającą na łatwą zmianę przez użytkownika wartości siły przeciążeniowej w zależności od warunków eksploatacji. Podano algorytm doboru poszukiwanych wartości. Przyjęte i dobrane wartości parametrów procesu pracy bezpiecznika zestawiono w tabeli, a realizację optymalnej syntezy zilustrowano przykładowymi zależnościami.

W pracy podjęto próbę oceny procesu blanszowania i zamrażania próżniowego materiału roślinnego pochodzącego z pietruszki na podstawie pomiaru kinetyki absorpcji wody metodą wagowo-wyporową. Badania zostały przeprowadzone na próbkach poddanych procesowi blanszowania, blanszowanych, a następnie zamrażanych próżniowo oraz nieblanszowanych. Blanszowanie przeprowadzono w gorącej wodzie o temperaturze 95°C w czasie 30 s, 3 min i 15 min. Do zamrażania próżniowego wykorzystano komorę, w której znajdował się materiał roślinny, odpompowywaną za pomocą pompy próżniowej. W czasie zamrażania próżniowego rejestrowano zmianę masy i temperatury badanego materiału. Uzyskane wyniki pomiarów świadczą o tym, że czas blanszowania ma istotny wpływ na przebieg charakterystyk kinetyki absorpcji wody przez badany materiał roślinny.

Ważnym kryterium oceny maszyn rolniczych staje się zagrożenie, jakie stwarzają one dla środowiska po zakończeniu eksploatacji. Ogólnie akceptowanym sposobem zagospodarowania tych maszyn jest recykling, który minimalizuje ich negatywny wpływ na środowisko. O podatności maszyny na recykling należy myśleć już w procesie konstrukcji. Do wartościowania podatności na recykling stosowane są różne metody. W pracy wykonano ocenę podatności maszyn na recykling, korzystając z metody strukturalnej. Uzyskane wyniki wskazują, że ocena metodą strukturalną jest bardziej adekwatna w porównaniu z metodą masową.

Jednym ze sposobów wykorzystania odpadów garbarskich bezchromowych może być ich przetworzenie na nawozy organiczne. Pod uwagę brane są dwie metody: fermentacja metanowa oraz kompostowanie. Stwierdzono że fermentacja metanowa odpadów garbarskich bezchromowych, niezależnie od uzysku gazu, pozwala na uzyskanie materiału o różnym stopniu odwodnienia, o różnej, ale zawsze dużej zawartości składników nawozowych. O ostatecznych właściwościach decyduje rodzaj odpadu (proporcje, w jakiej różne odpady zmieszano) oraz warunki prowadzenia procesu. W pracy podano wstępną charakterystykę nawozową różnych osadów oraz cieczy osadowych. Wyniki pracy potwierdzają, że z uciążliwych odpadów garbarskich bezchromowych można otrzymać produkty nawozowe w pełni stabilne biologicznie o dużej lub bardzo dużej wartości nawozowej.

We wcześniejszych badaniach (część I) ustalono, że wynikiem fermentacji metanowej odpadów garbarskich bezchromowych są osady pofermentacyjne częściowo ustabilizowane, bogate w azot i fosfor. W tej pracy potwierdzono, że z punktu widzenia jakości materiału nawozowego bardzo korzystne jest kompostowanie osadów pofermentacyjnych, a mniej korzystne kompostowanie odpadów niefermentowanych. Kompostowaniu poddano osady z krótkiej fermentacji (jedynie częściowo ustabilizowane) oraz po fermentacji przedłużonej. Kompostowanie osadów pozwoliło uzyskać materiał bogaty w podstawowe składniki nawozowe oraz bogaty w organiczne składniki glebotwórcze. Wykazano, że istnieje możliwość ograniczenia uciążliwości kompostowania bezpośredniego (z pominięciem fermentacji) odpadów garbarskich bezchromowych. Wykazano zależność ilości podstawowych składników nawozowych i glebotwórczych w materiale nawozowym od przyjętych warunków przetwarzania.

Streszczenie: Celem pracy było opracowanie komputerowego algorytmu identyfikacji zmiennych w czasie modułów odkształcenia postaciowego i objętościowego materiałów liniowo lepkosprężystych na podstawie uzyskanych eksperymentalnie czasowych przebiegów funkcji relaksacji naprężeń w walcowych próbkach badanego materiału w stanie jednoosiowego odkształcenia i naprężenia. Procedura identyfikacji realizowana jest dwustopniowo: na stopniu pierwszym wyznaczane są modele opisujące przebieg jednoosiowych funkcji relaksacji, drugi stopień procedury zapewnia wyznaczenie modułów odkształcenia postaciowego i objętościowego. Pokazano, że jeśli jednoosiowe funkcje relaksacji aproksymowane są czteroparametrowymi modelami Maxwella, to moduły odkształcenia postaciowego i objętościowego można przedstawić jako kombinację czterech funkcji wykładniczych oraz składowych całkowych będących sumą pojedynczych, podwójnych oraz potrójnych splotów pierwotnych i zmodyfikowanych funkcji Bessela pierwszego rodzaju. Do identyfikacji jednoosiowych funkcji relaksacji opisanych modelem Maxwella zastosowano metodę Prony’ego. Stosując zaproponowany algorytm wyznaczono przebiegi w czasie modułów odkształcenia postaciowego i objętościowego dla próbek korzeni buraka cukrowego na podstawie dyskretnych pomiarów sił reakcji próbki w warunkach stanu jednoosiowego odkształcenia oraz jednoosiowego naprężenia uzyskanych podczas niezależnych testów relaksacji naprężeń.

Streszczenie: Wykonano doświadczenie nad suszeniem brzeczki słodowej w przeciwprądowej laboratoryjnej suszarce rozpyłowej AVP ANHYDRO LAB1. Proces prowadzono przy temperaturze czynnika suszącego 137–140°C, przy zawartości suchej substancji w surowcu – 30%. Końcowa wilgotność suszu wynosiła 2,8–4,0%. Średnia średnica objętościowa kropel rozpylanego surowca wynosiła 30,5 μm. Określono wpływ strumienia masy powietrza na wielkość strumienia wilgoci i suszu z jednostki objętości komory suszenia oraz sprawność cieplną suszarki.

Streszczenie: Celem pracy jest stwierdzenie, czy poddanie nasion zbóż wstępnej stymulacji polem magnetycznym wpływa na różnice w strukturze rozkładu wartości modułów sprężystości podłużnej źdźbeł zbóż wykiełkowanych z tych nasion. Dla porównania wartości modułów wykorzystano często stosowany w problemach ekologicznych współczynnik Giniego. W celu stwierdzenia istotności zróżnicowania modułów sprężystości źdźbeł zbóż pod wpływem zabiegów stymulacji nasion zaproponowano zastosowanie przedziałów ufności dla różnicy odpowiednich współczynników Giniego. Do stworzenia ich wykorzystano metodę bootstrap.

W artykule analizowano możliwości wykorzystania metod sztucznej inteligencji, a w szczególności modeli opartych na teorii chaosu zdeterminowanego, modeli neuronowych oraz modeli rozmytych do prognozowania miesięcznej sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom wiejskim. Przeprowadzone obliczenia potwierdziły dużą przydatność sztucznych sieci neuronowych do prognozowania zapotrzebowania na energię elektryczną. Konkurencyjne w stosunku do modeli neuronowych i godne polecenia do celów predykcyjnych okazały się rozmyte modele z wnioskowaniem typu Takagi-Sugeno.