Na podstawie analizy takich parametrów ścieków, jak ChZT, mętność i barwa, oraz oznaczenia rozmiaru fraktalnego osadu pokoagulacyjnego porównano wyniki oczyszczania ścieków celulozowo-papierniczych metodą elektrokoagulacji i koagulacji chemicznej. Stwierdzono, że obie metody są skuteczne i mogą być stosowane w oczyszczaniu ścieków celulozowo-papierniczych. Rozmiar fraktalny okazał się ważnym parametrem charakteryzującym strukturę osadu oraz proces agregacji przebiegający w roztworze ścieków.

W tej części pracy przedstawiono sposób przygotowania składników przeznaczonych dla różnych wariantów mieszanin rekultywacyjnych i stabilizujących grunt oraz podano charakterystykę tych składników. Uwzględniono składniki o działaniu nawozowo-glebotwórczym, składniki stabilizujące grunt do czasu pojawienia się roślin oraz składniki stabilizacji docelowej, tj. nasiona traw. Szczególną uwagę zwrócono na przygotowanie organicznych składników nawozowo-glebotwórczych. Jako surowiec wyjściowy wybrano bezchromowe odpady garbarskie. Wzięto pod uwagę różnie przygotowane osady pochodzące z fermentacji odpadów garbarskich, a także komposty z tych osadów oraz komposty z bezpośredniego kompostowania odpadów garbarskich. Jako rozkładalny czynnik stabilizujący grunty niestabilne (szczególnie na stokach, skarpach) przyjęto włókna celulozowe. Zwrócono uwagę na funkcję, jaką w mieszaninach rekultywacyjnych mogą pełnić specyficzne białka włókniste bezchromowych odpadów garbarskich – kolagen i keratyna.

Warianty mieszanin rekultywacyjnych przygotowane według receptur przedstawionych w pierwszej części pracy poddano badaniom na skłonach (35^o), stosując opad o różnym natężeniu. Potwierdzono, że wchodzące w skład mieszanin włókna celulozowe są skutecznym czynnikiem stabilizacji gruntu. Dodanie do mieszanin osadów pochodzących z fermentacji bezchromowych odpadów garbarskich oraz kompostów wywierało wływ na zdolność tych mieszanin do stabilizowania gruntów. Osady zawierające białka włókniste i niewiele frakcji lipidowej (ee do 20 g ∙ kg^-1 sm) nieznacznie ograniczały tę zdolność i dopiero wtedy, gdy ich ilość przekraczała 50% suchej masy. Komposty znacząco zmniejszały zdolność mieszanin do stabilizowania gruntu. Osady pofermentacyjne z bezchromowych odpadów garbarskich oraz komposty z tych odpadów okazują się znacznie bardziej przydatne jako doskonały czynnik nawozowo-glebotwórczy do mieszanin rekultywacyjnych niż osady ze ścieków komunalnych, komposty z osadów ściekowych i odpadów zielonych czy inne naturalne nawozy organiczne.

Brytyjski system oceny czystości wód Mean Trophic Rank (MTR) oparty na roślinnych wskaźnikach troficzności zastosowano do oceny eutrofizacji rzek płynących na terenie Niżu Polskiego. Badania wykonano w 2003 r. w trzydziestu punktach, w których pobrano próbki wody do analiz, opisano siedlisko cieku i przylegający teren oraz dokonano oceny biologicznej wody metodą MTR. Wyniki analiz chemicznych zestawiono z wynikami oceny biologicznej. Wody kwalifikowały się przeważnie do gorszej kategorii – IIb MTR, tj. do wód o zaawansowanej eutrofizacji. Oceniono także listę roślin wykorzystywanych w systemie MTR pod kątem ich zastosowania w Polsce.

Badania intensywności procesów chemicznej erozji gleb prowadzono w latach hydrologicznych 1999–2000 w zlewni cieku Mielnica na obszarze Wzgórz Trzebnickich. Ta mała zlewnia rolnicza jest prawie w całości pokryta lessami, a największy udział w jej powierzchni mają grunty orne. Badania obejmowały pomiary meteorologiczne, hydrometryczne i batometryczne oraz analizy składu chemicznego wody i rumowiska. Stwierdzono, że skład chemiczny rumowiska wpływał na jakość wód powierzchniowych. Zależności między stężeniem składników w wodzie a stężeniem substancji odprowadzanych z materiałem glebowym stawały się coraz silniejsze wraz ze wzrostem ilości rumowiska w cieku. Skład chemiczny rumowiska i nasilenie erozji chemicznej charakteryzowały się dużą zmiennością sezonową.

W 2002 r. na terenie gminy Terespol prowadzono monitoring jakości wód studziennych. Badaniami objęto wody pochodzące z dwudziestu przydomowych studni gospodarskich. Próby wody pobierano czterokrotnie w ciągu roku i oznaczano stężenie NO₃^-, NO₂^-, NH₄⁺, PO₄^-3 i Cl^- w wodzie, jej twardość ogólną, przewodność elektrolityczną właściwą oraz odczyn pH. Stwierdzono, że pod względem stężenia związków azotu wody pochodzące z 75% badanych studni nie odpowiadają polskim normom. Wody z 55% studni są bardzo twarde.

Teren Dolnego Śląska jest narażony na emisje zanieczyszczeń z ośrodków przemysłowych zlokalizowanych w regionie oraz na napływ zanieczyszczeń transgranicznych. Zanieczyszczenia te są groźne nie tylko dla terenów użytkowanych rolniczo, ale i dla kompleksów leśnych zajmujących ponad 29% powierzchni regionu. Aby określić jakość gleb leśnych na terenie województwa dolnośląskiego, porównano średnią zawartość siarki i kilku metali ciężkich w glebach leśnych byłych czterech województw Dolnego Śląska i całego regionu. Porównanie wypadło zdecydowanie niekorzystnie dla byłego województwa wałbrzyskiego, natomiast gleby leśne byłego województwa wrocławskiego zawierały najmniej zanieczyszczeń. Pomimo wyraźnych różnic, obliczona średnia zawartość metali ciężkich w glebach na ogół mieściła się w granicach uznawanych za naturalne.

Doświadczenie wazonowe miało na celu określenie zmian niektórych właściwości chemicznych gleby po zastosowaniu osadów ściekowych do celów nawozowych. Badano osady pochodzące z chemicznego oczyszczania ścieków garbarskich oraz mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków komunalnych. Stwierdzono, że gleba z obiektów nawożonych osadami ściekowymi miała odczyn istotnie wyższy, a kwasowość niższą niż gleba z obiektów nawożonych solami mineralnymi i obornikiem. Zawartość węgla organicznego w glebie zależała w większym stopniu od rodzaju nawożenia niż od terminu jego stosowania. Otrzymane wyniki nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, czy użyte nawozy mają korzystny wpływ na zawartość tego składnika w materiale glebowym. Badane osady ściekowe spowodowały istotny przyrost w glebie zawartości azotu ogólnego. Po dwóch latach badań zawartość przyswajalnych form fosforu i potasu w glebie znacznie się zmniejszyła we wszystkich obiektach doświadczenia.

Na podstawie analizy pięćdziesięcioletniego (1951–2000) ciągu miesięcznych sum opadów atmosferycznych mierzonych na stacji IMGW w Jeleniej Górze określono tendencje zmienności opadów sezonu letniego w tej miejscowości. Badania przeprowadzono z zastosowaniem 30-letniej próby kroczącej. Wartości krytyczne miesięcznych sum opadów oraz sumy sezonowej dla różnych wartości prawdopodobieństwa wyliczono z rozkładu gamma, a następnie wyznaczono ich trendy. Parametry rozkładu oszacowano metodą największej wiarygodności. Stwierdzono malejącą tendencję wartości krytycznych sumy opadów sezonu letniego dla prawdopodobieństwa 0,90, 0,95 i 0,99. W przypadku wartości średnich stwierdzono statystycznie istotny trend malejący sumy opadów sezonu letniego i miesiąca sierpnia oraz wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia opadów poniżej dolnej granicy normy.

Opierając się na wynikach codziennych pomiarów temperatury powietrza prowadzonych w latach 1971–2000 na stacji meteorologicznej zlokalizowanej w miejscowości Kopciowa k. Krynicy w Beskidzie Sądeckim, badano zmienność dat początku i końca oraz zmienność czasu trwania termicznych pór roku. Stwierdzono, że najdłużej trwającą termiczną porą roku była zima, a najkrótszą wiosna. Największą zmiennością z roku na rok charakteryzowały się daty rozpoczęcia i zakończenia wczesnej jesieni oraz lata i zimy. Czas trwania termicznej pory roku był najsilniej zróżnicowany w przypadku zimy.

W pracy podjęto próbę oceny walorów krajobrazu gminy wiejskiej pod kątem potrzeb rekreacji. Ocenę oparto głównie na waloryzacji środowiska przyrodniczego, traktując pozostałe aspekty krajobrazu (środowisko kulturowe i środowisko wizualne) jako uzupełniające. Zhierarchizowane walory krajobrazu gminy stanowią podstawowe źródło informacji na temat jego atrakcyjności. Informacje takie można wykorzystać przy formułowaniu wskazań dotyczących kształtowania krajobrazu danego obszaru m.in. na potrzeby rekreacji.