Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Administratio Locorum
(Gospodarka Przestrzenna) 14 (4) 2015     ISSN: 1644-0741
Streszczenia
Wybierz numer

TytułDobowa dynamika przewodności szparkowej i temperatury liści winorośli (Vitis vinifera L.) w reakcji na dzienne zmienne klimatyczne
AutorAli Sabir, Kevser Yazar
Strony3–15
Słowa kluczoweprzewodność szparkowa, temperatura liści, światło słoneczne, V. vinifera
StreszczeniePokaż streszczenie
Istnieje niewiele badań, które zajmowały się cechami przewodności szparkowej (gs) winorośli z akcentem na dzienne zmienne klimatyczne. W niniejszym badaniu przeprowadzono pomiary temperatury liści oraz gs trzech odmian winorośli (Alphonse Lavallée, Crimson Seedless i Italia). Temperatura liści u tych odmian o godzinie 8.30 wynosiła 25,0 ±1°C i zwiększała się do maksymalnej wartości między 12.00 a 14.50. Po okresie prawie wyrównanych wartości temperatura spadała wraz ze spadkiem temperatury otoczenia. Wartości gs rosły w godzinach porannych (8.30–10.30) dla wszystkich odmian. Po osiągnięciu poziomu szczytowego, gs stopniowo zmniejszała się począwszy od godzin rannych przez całe popołudnie. Największe i najmniejsze wartości gs rano osiągnięto u odmian Italia (232 mmol H2O m-2 s-1) i Crimson Seedless (149,6 mmol H2O m-2 s-1). Około 10.30 wartości gs dla Italia, Crimson Seedless oraz Alphonse Lavallée były największe i wynosiły, odpowiednio, 287,7; 262;1 i 242,0 mmol H2O m-2 s-1. Ostatni pomiar gs około 16.10 wskazywał od 96,7 (Italia) do 112,0 mmol H2O m-2 s-1 (Alphonse Lavallée). Podczas dnia gs zależał głównie od napromieniowania. Tliść wykazywał silny związek a Tpowietrze dla wszystkich odmian.
Pokaż

TytułWpływ szczepionek mikoryzowych na wzrost i status mineralnego odżywienia drzew jabłoni rosnących w sadzie z chorobą replantacyjną
AutorMaciej Gąstoł, Iwona Domagała-Świątkiewicz
Strony17–37
Słowa kluczowemikoryza, choroba replantacyjna, makro-, mikroelementy, antyoksydanty
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2009–2012 oceniano wpływ różnych bionawozów (granulowane i płynne inokula mikoryzowe, ekstrakty z glonów morskich i gleb organicznych) na wzrost jabłoni ‘Topaz’/M.26 rosnących w sadzie z występującą chorobą replantacyjną. Podczas konwersji sadu z produkcji konwencjonalnej na ekologiczną oceniano wigor drzew, plon oraz jego jakość, ze szczególnym uwzględnieniem wartości biologicznej owoców (zawartości polifenoli, potencjał antyoksydacyjny). Określono także wpływ preparatów na parametry opisujące mikoryzę drzew (frekwencja mikoryzowa, obfitość arbuskuli) oraz skład mineralny liści i owoców. Najsilniejszym wzrostem odznaczały się drzewa inokulowane przed posadzeniem szczepionkami mikoryzowymi w postaci płynnej: MicoPlant M oraz MicoPlant S. Jabłonie traktowane preparatem MicoPlant S dały największy plon (12,12 kg/drzewo), były też najbardziej produktywne (>1 kg cm2), a owoce posiadały największą średnią masę. Ocena kolonizacji mikoryzowej systemu korzeniowego wykazała większą efektywność szczepionek w formie płynnej w porównaniu z granulowanymi. Badane bionawozy zwiększyły zawartość P, K i Cu w blaszkach liściowych. Ekstrakty z gleb organicznych (HumiPlant) zmniejszył koncentrację P i K w jabłkach, podczas gdy ekstrakt z glonów morskich (AlgaminoPlant) zwiększył poziom Ca. W owocach tych kombinacji odnotowano najmniejszą proporcję K:Ca. Zastosowane bionawozy istotnie wpłynęły na zawartość polifenoli w jabłkach, a także ich potencjał antyoksydacyjny.
Pokaż

TytułWpływ metody szczepienia (ręcznej lub za pomocą ręcznego zestawu do szczepienia) oraz czasu szczepienia na rozmnażanie kaki (Diospyros kaki L.)
AutorHamdi Zenginbal
Strony39–50
Słowa kluczoweSłowa kluczowe: Diospyros kaki, szczepienie ręczne i za pomocą urządzenia, warunki polowe, sukces szczepienia
StreszczeniePokaż streszczenie
Badanie przeprowadzono w celu ustalenia efektów trzech różnych okresów szczepienia (1 marca, 1 kwietnia, 1 maja) oraz sześciu metod szczepienia na powodzenie szczepienia oraz wzrost roślin w produkcji owoców kaki. Eksperyment przeprowadzono w układzie bloków losowych w trzech powtórzeniach w Rize w Turcji w latach 2012–2013. Odmiana ‘Hachiya’ (Diospyros kaki L.) została użyta do szczepienia pędów. Sadzonek dwuletniego Diospyros lotus L. użyto do produkcji podkładek. Procent przyjętych szczepień wynosił 21,7–81,7% w 2012 i 10,0–73,3% w 2013. Procent kiełkowań wynosił 11,7–73,3% w 2012 oraz 5,0–68,3% w 2013. Parametry te dla szczepienia przez stosowanie i w klin (za pomocą narzędzia) przeprowadzonego 1 kwietnia miały największe wartości w obydwu latach. Długość pędu szczepionego wynosiła w 2012 38,6–65,7 cm i 38,3–61,5 cm w 2013. Średnica pędu szczepionego wahała się w 2012 w granicach 5,3–8,3 mm i 5,5–7,8 mm w 2013. Parametry szczepienia w klin przeprowadzonego 1 kwietnia miały największe wartości w obydwu latach. Ogólnie najlepszym typem szczepienia było w klin i przez stosowanie. Szczepienie urządzeniem omega dało najsłabsze rezultaty dla wszystkich parametrów. Szczepienie 1 kwietnia dało najlepsze wyniki, a 1 maja najsłabsze dla wszystkich parametrów.
Pokaż

TytułWpływ GA3 i pożywki standardowej na pozbiorczą trwałość ciętych kwiatów lilii mieszańca LA ‘Richmond’
AutorJulita Rabiza-Świder, Ewa Skutnik, Agata Jędrzejuk, Aleksandra Łukaszewska, Katarzyna Lewandowska
Strony51–64
Słowa kluczowetrwałość kwiatów, zabiegi pozbiorcze, cukier, GA3
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było określenie wpływu kwasu giberelinowego i pożywki standardowej (zawierającej 8HQC i cukier) na trwałość ciętych kwiatów mieszańca LA lilii ‘Richmond’ (mieszaniec L. longiflorum z lilią azjatycką). Wykorzystano kilka wariantów: kompletny ulistniony pęd kwiatostanowy, kwiatostan na pędzie pozbawionym liści, ulistniony pęd pozbawiony kwiatostanu, odcięty kwiatostan i pojedyncze liście, by sprawdzić, jak składniki pożywki wpływają na poszczególne elementy pędu kwiatostanowego lilii. Wykazano, iż doświadczalny wariant ciętej lilii wpłynął na trwałość kwiatów w kwiatostanie i w mniejszym stopniu na ich rozwój. Pożywka standardowa przedłużyła trwałość kwiatów tylko w przypadku kompletnego pędu kwiatostanowego. Zastosowanie GA3 – samego bądź w połączeniu z pożywką standardową – przedłużyło trwałość kwiatów, bez względu na rodzaj modelu kwiatu. GA3 opóźnił również starzenie liści, które było wyraźnie szybsze po zastosowaniu roztworu 8HQC z 2% sacharozą, z wyjątkiem kombinacji, gdzie usunięto kwiatostan. Szybkość starzenia się liści uzależniona była od zastosowanego wariantu – najszybciej dekoracyjność traciły odcięte, pojedyncze liście.
Pokaż

TytułGrzyby zagrażające uprawie lebiodki pospolitej (Origanum vulgare L.) w południowo-wschodniej Polsce
AutorBeata Zimowska
Strony65–78
Słowa kluczowerośliny zielarskie, grzyby, choroby ziół, oregano, występowanie
StreszczeniePokaż streszczenie
W latach 2012–2014 na plantacjach produkcyjnych zgrupowanych w południowo-wschodniej Polsce przeprowadzono badania nad grzybami zasiedlającymi i uszkadzającymi nadziemne i podziemne organy lebiodki pospolitej (Origanum vulgare L.). Grzyby izolowano przy użyciu pożywki mineralnej z powierzchniowo odkażonych korzeni, podstawy łodyg do 10 cm od podstawy oraz z liści. Z korzeni oraz z łodyg wykazujących objawy nekrozy oraz dezintegracji tkanek uzyskano gatunki Boeremia exigua var. exigua i Rhizoctonia solani oraz Fusarium spp. Z liści z objawami nekrotycznych, nieregularnych plam otrzymano kultury Alternaria alternata oraz Stemphylium botryosum. Colletotrichum fuscum powszechnie izolowano z liści z symptomami regularnych, nekrotycznych, koncentrycznie strefowanych plam z jaśniejszym środkiem i lekko wzniesionym brzegiem. Gatunek ten nie był notowany wcześniej w Polsce.
Pokaż

TytułZależność pomiędzy cechami morfologicznymi a wartością odżywczą owoców papryki słodkiej
AutorStanisław Cebula, Aneta Jakubas, Agnieszka Sękara, Andrzej Kalisz, Alicja Pohl
Strony79–91
Słowa kluczoweCapsicum annuum, skład chemiczny, morfologia owoców, korelacje
StreszczeniePokaż streszczenie
Odmiany papryki słodkiej polskiej hodowli mają wysoki biologiczny potencjał pozwalający na ich uprawę polową w warunkach klimatu umiarkowanego. Celem pracy było poszukiwanie zależności pomiędzy cechami morfologicznymi owoców a ich wartością odżywczą. W latach 2008, 2009 i 2011 w Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie przeprowadzono badania jedenastu polskich odmian papryki słodkiej: ‘Barbórka’, ‘Calipso’, ‘Caryca’ F1, ‘Etiuda’, ‘Gloria’, ‘Iga’, ‘Lena’, ‘Mercedes’, ‘Mira’, ‘Oliwia’, ‘Ożarowska’. Kształt owoców był zróżnicowany, od kulistego (‘Iga’) do wydłużonego stożka (‘Mercedes’, ‘Mira’). Owoce o dużej masie były charakterystyczne dla odmian ‘Barbórka’, ‘Caryca’ F1, ‘Etiuda’, ‘Gloria’ i ‘Ożarowska’. Wszystkie porównywane genotypy cechowały się grubym miąższem i wysokim udziałem perykarpu w całej masie owoców. ‘Barbórka’, ‘Gloria’ i ‘Ożarowska’ zawierały więcej niż inne odmiany suchej masy, cukrów rozpuszczalnych i karotenoidów. Na podstawie analizy regresji wykazano powiązania korelacyjne pomiędzy niektórymi cechami owoców a zawartością składników odżywczych. Uzyskane wyniki mogą pomóc w wyborze najbardziej wartościowych odmian papryki słodkiej pod względem wartości odżywczej oraz morfologicznych cech owoców. Mogą być również wykorzystane przy doborze odmian o różnym zastosowaniu do uprawy polowej w warunkach polskiego klimatu oraz być użyteczne w przyszłych programach hodowlanych.
Pokaż

TytułSkład chemiczny roślin melisy i bazylii uprawianych w zróżnicowanych warunkach świetlnych
AutorBarbara Frąszczak, Monika Gąsecka, Anna Golcz, Renata Zawirska-Wojtasiak
Strony93–0
Słowa kluczowelampy fluorescencyjne, moduły LED, Ocimum basilicum, Melissa officinalis, skład fitochemiczny
StreszczeniePokaż streszczenie
Światło jest jednym z czynników uprawy roślin mających wpływ na ich skład fitochemiczny. Jednak reakcja roślin na światło jest bardzo różna. Celem pracy było porównanie składu chemicznego ziela melisy i bazylii uprawianych w pojemnikach w zróżnicowanych warunkach świetlnych. Jako źródeł światła użyto lamp fluorescencyjnych (FL) oraz modułów diodowych. Stwierdzono istotne różnice w reakcji obu gatunków w zależności od zastosowanego światła. Zawartość olejków eterycznych w zielu bazylii była większa w uprawie przy lampach fluorescencyjnych, z kolei w zielu melisy była większa w uprawie pod modułami LED. Ziele bazylii i melisy charakteryzowało się dużą zawartością fruktozy i glukozy oraz bardzo małą zawartością sacharozy. Nie stwierdzono istotnych różnic w zawartości azotanów w bazylii i melisie dla obu źródeł światła. Zarówno bazylia, jak i melisa charakteryzowały się większą zawartość makro- i mikroelementów w uprawie pod diodami. Zawartość badanych substancji w zielu melisy i bazylii zależała zarówno od zastosowanego źródła światła jak i od gatunku.
Pokaż

TytułWpływ wieku roślin i terminu zbioru owoców na zawartość wybranych składników i potencjał antyoksydacyjny aronii czarnoowocowej
AutorJadwiga Andrzejewska, Katarzyna Sadowska, Łukasz Klóska, Leszek Rogowski
Strony105–114
Słowa kluczoweantocyjany, Aronia melanocarpa, cukry redukujące, DPPH, witamina C
StreszczeniePokaż streszczenie
Owoce aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott), ze względu na zawartość antocyjanów, ale także innych składników, są cennym surowcem spożywczym i farmaceutycznym. Celem pracy było określenie zawartości suchej masy, cukrów redukujących, witaminy C, antocyjanów oraz potencjału antyoksydacyjnego w owocach aronii w zależności od wieku roślin i terminu zbioru owoców. Materiał do badań pobierano w latach 2011 i 2012 z roślin 6–7-, 11–12- i 16–17-letnich. Owoce do analiz zbierano 10–12 sierpnia, 29 sierpnia – 1 wrześna, 11–13 września, 26–27 września, 11–14 października, 25–27 października. Owoce z najstarszych roślin zawierały o 2,7 punktów procentowych więcej suchej masy niż owoce z roślin młodszych, ale o 16–18% antocyjanów oraz o 8% mniej witaminy C. W terminie 29 sierpnia–1 września owoce osiągały maksymalną zawartość cukrów redukujących, witaminy C oraz antocyjanów, odpowiednio 715,5, 13,7 i 13,7 mg 100 g-1. Zawartość cukrów redukujących i antocyjanów pozostawała bez zmian do końca października, a zawartość witaminy C znacząco spadała. Potencjał antyoksydacyjny wynosił od 77,0 do 85,2% inhibicji i nie zależał ani od wieku, ani od terminu zbioru owoców. Najbardziej wartościowe owoce aronii zebrano w terminie 29 sierpnia – 13września z roślin w wieku do 12 lat.
Pokaż

TytułMikromorfologia ziaren pyłku drzew owocowych z rodzaju Prunus
AutorMirosława Chwil
Strony115–129
Słowa kluczoweSłowa kluczowe: Prunus, ziarna pyłku, mikromorfologia, egzyna, skulptura, SEM
StreszczeniePokaż streszczenie
Mikromorfologiczna charakterystyka skulptury ziaren pyłku stanowi jedną z ważniejszych cech diagnostycznych roślin. Ziarna pyłku u różnych gatunków z podrodziny Prunoideae charakteryzuje zmienność co do wielkości, kształtu i skulptury egzyny. W prezentowanej pracy po raz pierwszy porównano mikromorfologię ziaren pyłku czternastu odmian w obrębie pięciu gatunków drzew owocowych z rodzaju Prunus. Obserwacje i badania morfometryczne ziaren pyłku wykonano przy użyciu mikroskopii świetlnej i skaningowej elektronowej. Badane ziarna pod względem wielkości zaliczono do średnich lub dużych. Ich kształt określono jako prolatum, subprolatum lub prolato-spheroides. Prążki w egzynie P. armeniaca przebiegają równolegle, mogą być rozgałęzione lub wygięte. Skulptura ziaren P. persica obejmuje prążki miejscami przebiegające równolegle lub nieregularnie, albo dychotomicznie rozgałęzione. W egzynie ziaren pyłku P. avium występują regularnie ułożone obok siebie lub miejscami rozgałęzione prążki. Rzeźba ziaren P. cerasus tworzy wydłużone prążki, niekiedy z delikatnym wygięciem lub z tendencją do przeplatania. Egzyna ziaren P. domestica charakteryzuje się rozwidlonymi, łukowato wygiętymi prążkami. Grubość striae istotnie różni się między odmianami w obrębie gatunków, a szerokość rowków tylko między niektórymi gatunkami i odmianami. Uzyskane wyniki badań związane ze skulpturą egzyny ziaren pyłku mogą być wykorzystane w taksonomii gatunków z rodzaju Prunus.
Pokaż

TytułWpływ krzemu na produkcję nektaru i pyłku w kwiatach funkii (Hosta Tratt.) ‘Krossa Regal’
AutorBożena Denisow, Elżbieta Pogroszewska, Halina Laskowska
Strony131–142
Słowa kluczoweActisil Hydro Plus, nawożenie dolistne, kwitnienie, nektarowanie, pyłek
StreszczeniePokaż streszczenie
Krzem (Si) odgrywa ważną rolę w przebiegu wielu fizjologicznych procesów w roślinie. Zwiększa odporność roślin na liczne biotyczne i abiotyczne stresy, np. spowodowane atakiem patogenów lub szkodników, niską temperaturą, deficytem wody, nadmiernym zasoleniem lub metalami ciężkimi. Krzem pozytywnie wpływa na rozwój i jakość roślin ozdobnych. Funkia jest jedną z ozdobnych bylin ogrodowych, której kwiaty mogą być źródłem pożytku dla zapylaczy. W doświadczeniu badano wpływ krzemu na kwitnienie, produkcję nektaru oraz cechy ilościowe i jakościowe pyłku produkowanego w kwiatach funkii (Hosta Tratt.) ‘Krossa Regal’. Rośliny opryskiwano preparatem Actisil Hydro Plus, zawierającym krzem w postaci kwasu ortokrzemowego (H4SiO4). Preparat zastosowano w stężeniach odpowiadających 0, 120, 180 i 240 mg Si·dm-3 roztworu aplikowanego sześciokrotnie. Krzem w ilości 180 i 240 mg Si·dm-3 wpłynął na morfometryczne cechy kwiatów (powodując zwiększenie szerokości okwiatu i długości rurki kwiatowej), ale nie miał wpływu na liczbę kwiatów w kwiatostanie. Nawożenie krzemem w ilości 180 i 240 mg Si·dm-3 spowodowało zwiększenie produkcji nektaru i wzrost masy cukru w nektarze. Traktowanie roślin krzemem w ilości 180 i 240 mg Si·dm-3 korzystnie wpłynęło na masę produkowanego pyłku oraz jego żywotność. Rezultaty te mogą być tłumaczone dodatnim wpływem krzemu na intensywność metabolizmu, np. poprzez regulację bilansu wodnego i zwiększenie wydajności fotosyntezy.
Pokaż

TytułRegeneracja in vitro Citrus limon L. Burm cv. ‘Primofiore’ z eksplantatów liściowych
AutorAnna Kasprzyk-Pawelec, Jacek Pietrusiewicz, Ewa Szczuka
Strony143–153
Słowa kluczoweCitrus limon, fitohormony, inicjacja tkanki kalusowej, auksyny, cytokininy, 6-benzyloaminopuryna
StreszczeniePokaż streszczenie
Organogenezę in vitro badano u Citrus limon L. Burm cv. ‘Primofiore’, wykorzystując eksplantaty z liści. Celem badań była optymalizacja warunków do indukcji tkanki kalusowej oraz regeneracji roślin C. limon. Eksplantaty C. limon wykładano na 16 pożywek różnego rodzaju, które dodatkowo uzupełniano kombinacjami roślinnych regulatorów wzrostu, zarówno auksyn, jak i cytokinin, takimi jak 6-benzylaminopuryna (BAP), kwas naftalenooctowy (NAA), kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy (2,4-D) i kinetyna. Regenerację pędową uzyskano, gdy eksplantaty liściowe wykładano na pożywkę Murashige and Tuckera uzupełnioną 3,5 mg∙L-1 BAP. Badania histologiczne pozwoliły na przedstawienie początkowej fazy rozwoju eksplantatów z liści w trakcie regeneracji in vitro C. limon.
Pokaż

TytułZawartość związków polifenolowych w zielu karda w zależności od długości okresu wegetacji roślin
AutorAndrzej Sałata, Halina Buczkowska, Salvador Vicente Lopez Galarza, Hector Moreno-Ramon
Strony155–167
Słowa kluczoweCynara cardunculus L., kwasy fenolowe, flavonoidy, garbniki, cynaryna, kwas chlorogenowy, kwas kawowy
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy badano wpływ długości okresu wegetacji roślin karda (Cynara cardunculus L.) na jego wartość farmakologiczną, uwarunkowaną składem chemicznym surowca. Badania przeprowadzono w latach 2009–2011, oceniając zawartość kwasów fenolowych w przeliczeniu na kwas kawowy oraz flawonoidów i garbników w zależności od fazy rozwojowej roślin. Zawartość kwasów polifenolowych (kawowego, chlorogenowego i cynaryny) oznaczano z wykorzystaniem HPLC. Zawartość substancji biologicznie czynnych zależała od wieku roślin – największą ilość fenolokwasów stwierdzono w zielu zebranym z roślin 120- i 150-dniowych (1,86–2,58%). Ziele zebrane z roślin w różnym wieku zawierało 0,38–0,43% flawonoidów. Więcej garbników zgromadziły młodsze rośliny karda po 90–120 dniach uprawy (3,72–3,43%) w porównaniu z roślinami 150-dniowymi (3,25%). Zawartość kwasu kawowego, chlorogenowego i cynaryny w zielu karda zależała od długości okresu wegetacji roślin. Wraz z jego wydłużaniem zwiększała się zawartość tych kwasów fenolowych w liściach. Wartości współczynników korelacji wskazują na istotnie wysoką współzależność zawartości fenolokwasów ogółem i garbników w zielu karda. Większej zawartości fenolokwasów ogółem towarzyszy mniejsza zawartość garbników (R = -0,88). Silną korelację odnotowano pomiędzy zawartością fenolokwasów ogółem a zawartością kwasu chlorogenowego (R = 0,67) i kwasu kawowego (R = 0,78). Na podstawie uzyskanych wyników tej pracy można stwierdzić, że liście karda stanowią cenny surowiec dla przemysłu zielarskiego.
Pokaż

TytułPorównawcza morfologia i anatomia liści odmian Ginkgo biloba L.
AutorMałgorzata Klimko, Stanisława Korszun, Joanna Bykowska
Strony169–189
Słowa kluczoweGinkgo, anatomia, liście, LM, mikro- i makromorfologia, SEM
StreszczeniePokaż streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badań nad morfologią i anatomią liści 21 odmian (w tym 10 polskiej hodowli) oraz dwóch klonów Ginkgo biloba. Liście z długopędów pochodziły z kolekcji Katedry Dendrologii i Szkółkarstwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Obserwacje prowadzono przy użyciu mikroskopu świetlnego i skaningowego. Liście analizowano pod względem 8 cech morfologicznych, uwzględniając blaszkę liściową i ogonek liściowy. Na podstawie tych badań stwierdzono, że liście poszczególnych odmian różnią się istotnie między sobą i wykazują większe zróżnicowanie w długości, szerokości blaszki liściowej i w długości ogonków niż dotychczas opisywano w literaturze. Cechy epidermy górnej i dolnej wszystkich taksonów różnią się istotnie, m.in. ornamentacją kutykuli, brakiem brodawek, położeniem i występowaniem szparek (sporadycznie na górnej powierzchni liścia), brakiem pierścienia wokółszparkowego i grubością epidermy. Na podstawie badań anatomicznych stwierdzono, że liście odmian i klonów miłorzębu są bifacjalne oraz mają zróżnicowany miękisz zieleniowy na palisadowy i gąbczasty. Prezentowane wyniki badań zmienności cech morfologicznych i anatomicznych mogą być wykorzystane w identyfikacji odmian G. biloba, a cechy epikutikularne przydatne w identyfikacji i klasyfikacji fragmentów liści kopalnych. Kilka cech opisanych i zilustrowanych w pracy jest nowych, dotychczas niepodawanych w literaturze.
Pokaż

TytułWartość odżywcza i energetyczna liści Eruca sativa Mill.
AutorRenata Nurzyńska-Wierdak
Strony191–199
Słowa kluczowewarzywa, rokietta, Brassicaceae, świeża biomasa, węglowodany, błonnik
StreszczeniePokaż streszczenie
Warzywa są istotnymi składnikami diety, stanowiącymi grupę najmniej kalorycznych surowców o znacznych walorach odżywczych. Celem niniejszych badań było określenie potencjału wartości odżywczej i energetycznej liści rokietty (Eruca sativa Mill.) pod wpływem zróżnicowanego żywienia mineralnego roślin azotem i potasem. Rośliny uprawiano w szklarni w podłożu torfowym, stosując zmienne ilości azotu i potasu: 0,3 i 0,6 N w formie saletry wapniowej (Ca(NO3)2), oraz 0,3 K, 0,6 K i 0,9 K w postaci siarczanu potasu (K2SO4) i chlorku potasu (KCl), przy stałym poziomie pozostałych makro- i mikroelementów. Określono plon świeżej masy liści, zawartość cukrów rozpuszczalnych, tłuszczu, popiołu i błonnika, jak również oszacowano wartość kaloryczną badanego materiału roślinnego. Wykazano, że istnieje możliwość zwiększenia wartości odżywczej liści rokietty przy zastosowaniu odpowiedniego schematu żywienia mineralnego roślin. Stosowanie KCl istotnie podnosiło wartość odżywczą liści rokietty, wyznaczoną obecnością tłuszczu i błonnika. Aplikacja K2SO4 okazała się korzystniejsza z uwagi na koncentrację węglowodanów i węglowodanów przyswajalnych. Zwiększenie dawki azotu powodowało przyrost biomasy oraz zwiększenie zawartości tłuszczu, ale przyczyniło się także do zmniejszenia koncentracji glukozy i fruktozy. Wyższe dawki potasu wpłynęły na wzrost zawartości tłuszczu, popiołu oraz glukozy. Wartość energetyczna liści rokietty nie była modyfikowana zastosowanym nawożeniem mineralnym.
Pokaż