Chociaż chemiczne czynniki wzrostu są skutecznie stosowane do polepszenia kiełkowania nasion, wschodów i jakości sadzonek u różnych gatunków roślin, to nie są one jeszcze używane w uprawie organicznej. Aksamitka jest rośliną o wielu zastosowaniach: jest jednocześnie źródłem luteiny i kwasu galusowego i jako taką warto badać ją jako organiczny czynnik wzrostu. Celem niniejszego badania było zidentyfikowanie organicznego czynnika wzrostu do uprawy organicznej oraz opracowanie właściwych metod poprzez zastosowanie dwóch różnych gatunków aksamitki (Tagetes patula L. i T. erecta L.). Herbatka ziołowa przygotowana z suszonych kwiatów aksamitki została użyta jako czynnik wzrostu nasion bakłażana (Solanum melongena L) odmiany Pala. Porównano hydrokondycjonowanie oraz nasiona kontrolne z pobudzaniem organicznym (T. patula L. i T. erecta L.). pod względem procentu kiełkowania, średniego czasu kiełkowania, wskażnika kiełkowania, dwóch testów wschodów, wysokości sadzonek oraz świeżej i suchej masy sadzonek. Dane uzyskane po zastosowaniu organicznego pobudzania wzrostu (T. patula L. i T. erecta L.) wykazały różnicę zarówno w kiełkowaniu (82 i 80%), jak i wschodach (73 i 76%) pochodzących z hydrokondycjonowania i kontroli. Nasiona wzeszły, odpowiednio, w 52 i 39%, natomiast gdy były pobudzane za pomocą T. Patula, wzeszły, odpowiednio, w 73 i 56%. Średni czas kiełkowania oraz średni czas wschodów były krótsze w porównaniu z kontrolą i hydrokondycjonowaniem. MET zmniejszył się na głębokości siewu 1 cm i 2,5 cm odpowiednio z 14 i 16,1 dni do 10,3 i 11,9 dni dla wschodów oraz z 10,4 do 10,2 dni. Zbadano jakość sadzonek i ich wysokość, świeża i sucha masa T. patula L. i T. erecta L. były także statystycznie istotne. Niniejsze badanie jest pierwszym, którego wyniki wykazały, że gatunki aksamitki moga być stosowane jako potencjalny czynnik organiczny pobudzający wzrost.

Wiele mutantów chryzantem jest chimerami zbudowanymi z tkanek o różnym składzie genetycznym. Regeneracja in vitro zarodków somatycznych z całych objętych mutacją kwiatów języczkowatych lub tylko z ich niewielkich zmutowanych fragmentów może doprowadzić do separacji komponentów składowych chimery i w rezultacie do uzyskania nowej, oryginalnej odmiany. W badaniach określono wpływ regulatorów wzrostu (2,4-D; KIN lub BAP) oraz rodzaju eksplantatu (cały lub przecięty poprzecznie na pół kwiat języczkowaty) na wydajność embriogenezy somatycznej u Chrysanthemum × grandiflorum (Ramat.) Kitam. ‘Cool Time’. Do indukcji embriogenezy somatycznej oraz do regeneracji zarodków somatycznych zastosowano pożywkę MS [Murashige and Skoog 1962] uzupełnioną jedynie 18,08 µM 2,4-D, a także tą auksyną oraz 4,44; 8,88; 22,20 µM BAP lub 4,65; 9,30; 23,25 µM KIN. Najlepsze rezultaty uzyskano, inokulując przecięte poprzecznie na pół kwiaty języczkowate na pożywkę z 4,65 µM KIN i 18,08 µM 2,4-D. Uzyskane wyniki mogą przyczynić się do zwiększenia prawdopodobieństwa separacji komponentów chimer w hodowli chryzantem.

Abies fraseri (FF) jest północnoamerykańskim iglakiem ważnym z punktu widzenia hodowców choinek świątecznych. Gatunek ten wykazuje 100% śmiertelność po porażeniu zgorzelą korzenia spowodowaną przez Phytophthora cinnamomi. Materiał hybrydowy A. cilicica × A. cephalonica (CZ) oraz A. koreana × (A. cilicica × A. cephalonica) został wykorzystany jako drzewa matczyne do aplikacji pyłku Abies fraseri. Poza odpornością na chorobę odgrzybową, badania dotyczyły długoterminowego monitorowania wzrostu młodych siewek oraz wpływu sztucznego krzyżowania na morfologię potomstwa. Oprócz zwiększonej odporności, niektóre młode rośliny wykazały znaczny efekt heterozy, różny wzrost i różny kształt igieł. Wszystko to może w przyszłości dać wiele różnorodnych zastosowań, zarówno w przypadku roślin pod silną presją antropogeniczną przy zmiennych warunkach klimatycznych jak i dla roślin hodowanych do produkcji choinek świątecznych oraz na wybitne odmiany ozdobne. Powodzenie corocznego krzyżowania określono w niniejszym badaniu pryz użyciu promieniowania rentgenowskiego. Najbardziej udanymi kombinacjami w 2012 r. były CZ1 × FF25 i CZ1 × FF76 z 7% pełnych nasion, a następnie CZ2 × FF25 z 6% i CZ2 × FF31 z 4% pełnych nasion. Ocena młodych sadzonek pochodzących z kontrolnego krzyżowania w 2007 r. wskazała na istotnie zaznaczony wzrost złożonej hybrydy (A. koreana × (A. cilicica × A. cephalonica)) × FF PC. Morfologia igieł wykazała różnorodność ich długości w porównaniu z szerokością igieł, która była mniej istotną cechą do odróżnienia kombinacji.

Badania dotyczyły określenia aktywności antagonistycznej mikroorganizmów środowiska glebowego salsefii wobec grzybów patogenicznych: A. alternata, F. culmorum, F. oxysporum, R. solani i S. sclerotiorum. W doświadczeniu polowym uwzględniono mulczowanie gleby roślinami okrywowymi, takimi jak owies, facelia i wyka siewna. Na podstawie testów laboratoryjnych wskazano owies jako roślinę najkorzystniej wpływającą na liczebność antagonistycznych Bacillus spp., Pseudomonas spp., Gliocladium spp., Penicillium spp. i Trichoderma spp. Mikroorganizmy te najskuteczniej ograniczały wzrost A. alternata i F. culmorum. Grzyby antagonistyczne w większym stopniu hamowały wzrost F. oxysporum, R. solani i S. sclerotiorum, aniżeli antagonistyczne bakterie. Mulczowanie gleby roślinami okrywowymi może ograniczać wzrost i rozwój glebowych grzybów patogenicznych dla salsefii.

Atrakcyjność konsumpcyjną oraz przydatność surowcową odmian papryki slodkiej warunkują cechy jakościowe owoców. Za najważniejsze uważa się dużą masę owoców, grubą owocnię, intensywną barwę w dojrzałości fizjiologicznej a także udział masy perykarpu w całej masie owocu. Aktualnie w Polsce dostępne są odmiany paryki słodkiej o takich owocach. Odmiany te odznaczają się także dostosowaniem do uprawy w mniej korzystnych warunkach środowiska i dużą stabilnością plonowania. W niniejszej pracy dokonano oceny plonowania w polu i porównania wartości użytkowej i biologicznej owoców siedmiu odmian papryki słodkiej w aspekcie przydatności do bezpośredniego spożycia oraz dla przetwórstwa. Największy średni plon handlowy owoców otrzymano z odmiany Caryca F₁, który był większy w porównaniu z plonem odmian Roberta F₁ i Jova. Plon pozostałych odmian nie różnił istotnie od plonu odmiany Caryca F₁.Oceniane odmiany wykazywały duże zróżnicowanie pod względem wartości użytkowej i biologicznej owoców. Owocami o największej masie wyróżniła się odmiana Mino, zaś najgrubszym perykarpem odmiana Jova, również odmiana Caryca F₁ charakteryzowała się owocami o dużej masie, grubym perykarpie i dużej masie części jadalnej_. Najwięcej kwasu L-askorbinowego zawierały owoce odmian Roberta F₁, Robertina i Corrida F₁, a ekstraktu – Roberta F₁.

Arnica montana L. jest jedną z najcenniejszych roślin zielarskich wykorzystywanych w medycynie, farmacji i przemyśle kosmetycznym. W dostępnej literaturze liczba doniesień związanych z analizą molekularną arniki jest znikoma, dlatego też celem prezentowanych badań była optymalizacja procesu izolacji DNA ze świeżych liści oraz identyfikacja zróżnicowania genetycznego oparta na markerach RAPD. W prezentowanej pracy w celu uzyskania czystego DNA do izolacji wykorzystano zestaw DNA Plant & Fungi DNA Purification Kit (Euro) oraz oczyszczanie za pomocą długiej elektroforezy w żelu agarozowym. Spośród testowanych 40 starterów RPAD do analiz wybrano 12 generujących stabilne i polimorficzne wzory prążków. Wyselekcjonowane startery amplifikowały 120 fragmentów, spośród których 111 (92,5%) było polimorficznych. Wykorzystujac markery RAPD utworzono matryce podobieństwa genetycznego. Średnia wartość podobieństwa analizowanych genotypów wynosiła 0.886. Najwyższy współczynnik podobieństwa genetycznego oszacowano pomiędzy genotypami GA17 i GA18, które ulokowały się blisko siebie na uzyskanym dendrogramie.

Turcja ma bogate zasoby materiału genetycznego derenia jadalnego (Cornus mas L.). Kraj ten od dawna produkuje dereń. Celem niniejszego badania była ocena cech chemicznych, działania antyoksydacyjnego oraz zawartości antocyjan w owocach pięciu genotypów derenia hodowanych w dolinie Coruh w Turcji. Całkowitą zawartość fenoli, całkowite działanie antyoksydacyjne oraz całkowitą zawartość antocyjan (TAC) w ekstrakcie z derenia jadalnego ustalono, odpowiednio, metodą Folina-Ciocalteu’a, metodą BCB oraz spektrofotometryczną metodą różnicową. Poszczególne antycyjany w owocach derenia analizowano przy użyciu HPCL. Wyniki wykazały obecność trzech antocyjan (chlorek 3-O-rutynozydu cyjanidyny, chlorek delfinidyny, chlorek 3-O-glukozydu peonidyny) w owocach derenia. Istniały istotne różnice w całkowitej zawartości antocyjan między genotypami. Największą całkowitą zawartość antocyjan zaobserwowano w genotypie 1 (342 mg·100 ml^-1) natomiast genotypy 2, 3, 4 i 5 miały, odpowiednio, 276; 271; 239 i 262 mg·100 ml^-1 całkowitej zawartości antocyjan. Głównym antocyjanem w owocach derenia był chlorek 3-O-rutynozydu cyjanidyny, a następnie chlorek delfinidyny i chlorek 3-O-glukozydu peonidyny.

Zielone nasiona bobu w fazie dojrzałości technologicznej mają dużą wartość odżywczą – wykorzystywane są do bezpośredniego spożycia i w przemyśle przetwórczym. Jednak świeże, zielone nasiona bobu po zbiorze mają krótki okres przydatności do wykorzystania ze względu na szybkie zmiany barwy nasion. Celem pracy była ocena zawartości wybranych substancji biologicznie czynnych w świeżych nasionach bobu bezpośrednio po zbiorze oraz nasionach ze strąków przechowywanych przez tydzień w warunkach obniżonej temperatury. Materiałem doświadczalnym były świeże, zielone nasiona bobu odmian: Bachus, Basta, R-366/1, Bolero, Jankiel Biały i Windsor Biały. Nasiona bobu wysiewano w drugiej dekadzie kwietnia w rozstawie 60 × 10 cm, 100 nasion na poletku o powierzchni 6,0 m². Strąki bobu zbierano jednorazowo w fazie dojrzałości technologicznej nasion w drugiej, trzeciej dekadzie lipca. Z nasion handlowych pobrano próby po 500 g do badań laboratoryjnych. Równocześnie, bezpośrednio po zbiorze pobrano próby strąków handlowych bobu po 2 kg każdej odmiany do przechowywania przez 7 dni w temperaturze 1–4ºC. W nasionach bobu bezpośrednio po zbiorze oraz w nasionach ze strąków przechowywanych przez 7 dni oznaczono zawartość kwasu L-askorbinowego, chlorofilu (a + b), flawonoidów (w przeliczeniu na kwercetynę), sumy wolnych kwasów fenolowych (w przeliczeniu na kwas kawowy) i suchej masy. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że świeże zielone nasiona bobu z przechowywanych strąków charakteryzowały się właściwą biało-zieloną barwą i dobrymi cechami jakości, jednakże odznaczały się istotnie mniejszą zawartością kwasu L-askorbinowego i chlorofilu (a + b). Zawartość wybranych substancji biologicznie czynnych w nasionach bobu po przechowywaniu w strąkach wykazywała istotne różnice w zależności od odmiany.

Szczep Agrobacterium tumefaciens EHA101 (pTd33) przenoszący gen reporterowy uidA (GUS) został użyty w modelowych doświadczeniach nad transformacją kalusa różeńca górskiego. T-DNA z plazmidy wektora binarnego pTd33 mieści w sobie gen nptII przekazujący odorność kanamycynie, natomiast gen reporterowy uidA koduje enzym β-glukuronidazy. Nasiona korzenia różeńca gorskiego wysterylizowano i poddano kiełkowaniu na połowie zestawu pożywki MS. Spośród nich 70% wykiełkowało bez żadnego wcześniejszego zabiegu. Kalusy otrzymano z segmentów liści sadzonek wyrosłych in vitro. Kalusy wyhodowano na stałej pożywce MS z dodatkiem 1 mg l^-1 NAA oraz 0,5 mg l^-1 BAP. Uzyskano różne typy kalusa, z których typ zielony i zwarty został wybrany do doświadczeń dotyczących transformacji. Po wspólnej hodowli z agrobakteriami kalusy były przeniesione to tej samej pożywki uzupełnionej 20 mg l^-1 kanamycyny, 200 mg l^-1 karbenicyliny oraz 300 mg l^-1 klaforanu z przeciwutleniaczami (Polyclar i DTE) do selekcji. Zastosowano test GUS przy użyciu bufora trytronowego do monitorowania kalusów. Wyodrębniono 20 indywidualnych próbek DNA i poddano je analizie PCR, która wykazała stabilną transformację we wszystkich próbkach poprzez amplifikowanie fragmentu genu nptII. Metoda przedstawiona tutaj może być narzędziem insercji i ekspresji kodowania genów do hipotetycznych enzymów, które mają brać udział w biosyntezie ważnych z punku widzenia farmaceutycznego molekuł różeńca górskiego, co ułatwi zastosowanie hodowli kalusów różeńca górskiego w różnych systemach bioreaktorów w produkcji farmaceutycznej.

Szparag (Asparagus officinalis L.) może być uprawiany na wypustki bielone lub zielone; w ostatnich latach na świecie zaczął dominować ten drugi sposób uprawy. Celem badań było porównanie plonowania szparaga lekarskiego odmiany Ravel w uprawie na bielone i zielone wypustki w gruncie i w tunelu foliowym. Oceniono masę, liczbę i średnicę wypustek w plonie ogółem, handlowym i niehandlowym w pierwszym i drugim roku zbioru. Plon ogółem i handlowy bielonych wypustek był istotnie wyższy niż zielonych, natomiast liczba zielonych wypustek w plonie ogółem i niehandlowym była większa w porównaniu z bielonymi. Plon i liczba wypustek z uprawy w tunelu były istotnie większe niż w gruncie. Wypustki handlowe stanowiły średnio 77,8% masy i 63,0% liczby wypustek i wartości te były zbliżone dla obu metod uprawy. Wypustki bielone miały średnio większą masę i średnicę niż zielone.

Malina właściwa (Rubus idaeus L.) jest często hodowana i szeroko rozprowadzana w umiarkowanych rejonach niższego pasma Himalajów, które reprezentuje bogatą różnorodność biologiczną malin. Zbadano trzydzieści próbek z trzech różnych miejsc Azad Jammu i Kaszmiru (Pakistan), dokonano wizualizacji kilkunastu cech w miejscach pobierania próbek oraz oceniono i ilościowo określono kilka cech po zebraniu próbek liści i owoców. Próbki znacznie różniły się wzrostem, czasem kwitnienia, intensywnością zakwitania, zawiązywaniem owoców, czasem dojrzewania, plonowaniem oraz kształtem i kolorem owoców. Jeśli chodzi o cechy ilościowe, to stwierdzono istotne różnice w wysokości roślin, długości i szerokości liści, liczbie gałązek na roślinie, długości kwitnienia, procencie zawiązywanych owoców, liczbie dni do dojrzałości, długości owoców, szerokości i wadze pomiędzy próbkami zebranymi z różnych stanowisk. Dojrzałe owoce oceniono pod względem składu chemicznego, tzn. wilgotności, zawartości węglowodanów, białka, tłuszczu, błonnika, popiołu, TSS, kwasowości, pH oraz zawartości minerałów (K, Ca, Na, Fe, Cu, Zn, Mn, Pb oraz Cr). Stanowisko także miało istotny wpływ na skład chemiczny dojrzałych owoców.

Rozmnażanie jałowców z sadzonek jest podstawową metodą stosowaną w szkółkarstwie. Proces rizogenezy u tych roślin jest długotrwały i nie zawsze pozwala na otrzymanie ukorzenionych sadzonek dobrej jakości. W doświadczeniu badano wpływ dawek światła laserowego i Ukorzeniacza AB na procent ukorzenionych sadzonek, wysokość roślin, długość i liczbę korzeni. Badane taksony jałowca wykazały zróżnicowaną reakcję na zastosowane warianty (połączenie promieniowania laserowego i Ukorzeniacza AB). Zwiększenie liczby ukorzenionych sadzonek po zastosowaniu Ukorzeniacza AB jak również trzykrotnego naświetlania obserwowano u jałowca skalnego ‘Blue Arrow’. Forma ta wykształciła również istotnie dłuższe korzenie dla wariantu łączącego dwunastokrotne naświetlanie i działanie ukorzeniacza. U sadzonek jałowca chińskiego ‘Stricta’ pod wpływem promieniowania laserowego – dawka sześcio- (D6) i dwunastokrotna (D12) –obserwowano istotną stymulację długości korzeni. Zastosowane warianty traktowania sadzonek pędowych jałowca pospolitego ‘Schneverdinger Goldmachangel’ spowodowały istotne wydłużenie korzeni (z wyjątkiem dawki D3). Dawką powodującą istotne zwiększenie procentu ukorzenionych sadzonek u wszystkich badanych odmian jałowców była dawka D3.

Kwitnienie i mikropropagacja in vitro są użyteczne w programach hodowli roślin oraz produkcji komercyjnej ważnych roślin ozdobnych. Warunki in vitro, łącznie ze składnikami pożywek, rodzajem, stężeniem oraz proporcją regulatorów wzrostu roślin, a także warunkami hodowli, w sposób istotny wpływają na kwitnienie i mikropropagację in vitro. Nie istnieje żadne badanie dotyczące kwitnienia in vitro lisanthiusa (Eustoma grandiflorum). W niniejszym badaniu opracowano kwitnienie i wysoką częstotliwość mikropropagacji in vitro dla E. grandiflorum, który jest rośliną ozdobną. Mikropropagacja jest skutecznym narzędziem rozmnażania roślin ozdobnych na dużą skalę. Celem niniejszego badania była ocena wpływu różnych stężeń NAA i BA na mikropropagację i kwitnienie lisianthiusa in vitro. Używana pożywka hodowlana została wzbogacona za pomocą 0; 0,1; 0,2 i 2 mg L^-1 NAA i BA. Przy powstawaniu eksplantów największa długość łodygi (2,07 cm na roślinę) była uzyskana na pożywce uzupełnionej o 0,1 mg L^-1 BA (bez NAA). Maksymalna liczba łodyg (5,80 na roślinę) została wytworzona na pożywce zawierającej 0,1 mg L^-1 BA wraz z 0,2 mg L^-1 NAA. Eksplanty pączków na pożywce hodowlanej zawierającej 0,2 mg L^-1 NAA (bez BA) oraz 0,1 mg L^-1 NAA wraz z 2 mg L^-1 BA wytworzyły maksymalną liczbę węzłów (3,20 na roślinę). Największą liczbę korzeni (14,53 na roślinę) oraz największą długość korzenia (3,87 na roślinę) zaobserwowano na 0,2 mg L^-1 NAA bez BA jak również 0,2 mg L^-1 BA plus 0,2 mg L^-1 NAA oraz 0,2 mg L^-1 BA bez NAA. Eksplanty tworzyły kwiat na pożywce zawierającej 0,1 mg L^-1 BA wraz z 0,1 mg L^-1 NAA bez przeniesienia kalusa. Kwiat był tworzony z kalusa na pożywce zawierającej 0,1 mg L^-1 BA wraz z 2 mg L^-1 NAA. Zregenerowane rośliny wykazały 98% przeżycie w szklarni podczas aklimatyzacji. Zaaklimatyzowane rośliny były morfologicznie podobne to swych roślin macierzystych.

Jagoda kamczacka, ze względu na właściwości prozdrowotne owoców, wczesny termin ich dojrzewania (przed pierwszymi odmianami truskawek) oraz wysoką mrozoodporność zarówno roślin, jak i kwiatów, zyskuje coraz większą popularność nie tylko w uprawie, ale także hodowli. Realizacja programu hodowli nowych odmian wymaga znajomości wartości cech determinujących wybrany jej kierunek w materiale wyjściowym. Dlatego też w pracy dokonano oceny przebiegu faz fenologicznych, plonowania, masy owocu, liczby nasion w owocu oraz żywotności pyłku u odmian i klonów hodowlanych tego gatunku. Badane odmiany i klony cechowały się zróżnicowanym poziomem analizowanych właściwości poza żywotnością pyłku, która była wysoka, ale nie różniła się istotnie w obrębie genotypów. Ocena potencjału plonowania oraz masy owocu wskazuje na możliwe do wykorzystania w programie hodowli odmiany ‘Warszawa’ i ‘Wojtek’ oraz klon T2, ze względu na większe wartości tych cech w porównaniu z pozostałymi genotypami. Formy o wczesnej porze dojrzewania owoców można uzyskać poprzez wykorzystanie odmian selekcji rosyjskiej. Ponadto na podstawie metody RAPD dokonano charakterystyki tych genotypów, a także określono ich podobieństwo genetyczne. Analizowane startery produkowały 61 fragmentów, z czego 57 (93,44%) było polimorficznych. Wykorzystując markery RAPD, utworzono matrycę podobieństwa genetycznego. Średnia wartość podobieństwa analizowanych genotypów wynosiła 0,56. Przeprowadzone badania potwierdzają przydatność metody RAPD do oceny podobieństwa genetycznego jagody kamczackiej.

Żywienie roślin krzemem jest szczególnie uzasadnione w systemie bezglebowym, w którym korzenie roślin nie mogą korzystać z zasobów tego pierwiastka znajdującego się w glebie. Krzem to jedyny pierwiastek nieszkodzący roślinom przy nadmiernym pobraniu, a jego stosowanie w żywieniu poprawia plonowanie roślin oraz ich odporność na różnorodne czynniki stresowe. Efektywność stosowania krzemu w uprawie roślin jest ściśle uzależniona zarówno od źródła tego pierwiastka, jak i od uprawianego gatunku i odmiany. Celem badań było określenie wpływu dokorzeniowego stosowania krzemu koloidalnego oraz trzech podłoży o zróżnicowanej zawartości krzemionki i różnej zdolności uwalniania monomerów ortokrzemianowych (wełna mineralna, piasek, słoma) na plonowanie i skład chemiczny pomidora szklarniowego. Badania przeprowadzono w latach 2008–2009 w szklarni. Uprawę prowadzono w cyklu wydłużonym (22 grona) z wykorzystaniem kroplowego systemu nawożenia i nawadniania z zamkniętym obiegiem pożywki. W badaniach wykazano istotnie większy plon ogólny owoców fertygowanych pożywką wzbogaconą w krzem (15,98 kg·roślina^-1) w porównaniu z roślinami uprawianymi w obiektach kontrolnych. Nie stwierdzono istotnych różnic w plonie ogólnym i handlowym, jak również w średniej masie owoców z roślin uprawianych w wełnie mineralnej i w słomie. Plon ogólny pomidorów uprawianych w piasku był mniejszy w porównaniu z roślinami uprawianymi w wełnie mineralnej. W owocach pomidora uprawianego w piasku stwierdzono więcej suchej masy (5,52%), cukrów ogółem (2,58% św. m.) i potasu (4,19% s.m.) w porównaniu z wełną mineralną oraz istotnie najwięcej krzemu. Liście pomidora nawożonego pożywką wzbogaconą w krzem zawierały więcej krzemu oraz mniej manganu i cynku w porównaniu z roślinami kontrolnymi.

Wartość biologiczna świeżego i wysuszonego surowca przyprawowego pozostaje pod silnym wpływem warunków klimatycznych, agrotechnicznych oraz czynników genetycznych i ontogenetycznych. W dostępnej literaturze naukowej nieliczne publikacje przedstawiają problematykę uprawy roślin zielarskich na bezpośrednie spożycie oraz omawiają wartość biologiczną świeżego surowca. Dlatego też celem podjętych badań była ocena plonowania oraz jakości ziela bylicy estragonu w uprawie na zbiór pęczkowy, w zależności od gęstości roślin (20 × 20 cm i 30 × 30 cm) i terminu zbioru (początek lipca i początek września). Badania przeprowadzono w latach 2010–1012 w Stacji Doświadczalnej Katedry Warzywnictwa i Roślin Leczniczych Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie (51º14’N 22º34’E). W świeżym materiale roślinnym określono zawartość kwasu L-askorbinowego, chlorofilu, karotenoidów oraz olejku eterycznego. Natomiast w zielu otartym określono zawartość olejku eterycznego, garbników i flawonoidów. Wielkość plonu ziela estragonu w uprawie na zbiór pęczkowy była zależna od gęstości roślin oraz terminu zbioru, a także ich współdziałania. Rośliny rosnące w mniejszym zagęszczeniu oraz zbierane w okresie wczesnoletnim charakteryzowały się lepszymi parametrami plonu w porównaniu z pozostałymi. Ziele estragonu zbierane na początku lipca charakteryzowało się większą koncentracją kwasu L-askorbinowego, chlorofilu a, b i a + b, flawonoidów oraz olejku eterycznego oraz mniejszą zawartością garbników, niż surowiec zbierany na początku września. Zawartość karotenoidów w surowcu estragonu nie była zależna od badanych czynników, przy ich istotnym współdziałaniu. W uprawie estragonu na zbiór pęczkowy można polecić mniejsze zagęszczenie roślin warunkujące wysoki plon surowca oraz plon olejku. Początek lipca okazał się korzystniejszym terminem zbioru estragonu na pęczki niż początek września, z uwagi na wielkość i wartość biologiczną plonu oraz plon olejku.

W ostatnich latach bionawozy pojawiły się w rolnictwie jako obiecujący element zintegrowanego systemu dostarcznia składników odżywczych. Celem niniejszego badania było zbadanie wpływu wybranych bionawozów na rozwój wegetacyjny i zawartość N, P2O5 oraz K2O w liściach i łodygach, a także na parametry fizjologiczne papryki rocznej odmiany ‘Sofiiska Kapiya’ uprawianej w warunkach rolnictwa organicznego. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2009–2011 na polach doświadczalnych Ośrodka Rolniczo-Ekologicznego Uniwersytetu Rolniczego Plovdiv (Bułgaria) położonych na certyfikowanej farmie ekologicznej. Badanie dotyczyło następujących bionawozów: Boneprot, Lumbrical, Baikal EM “Effective Microorganisms”, Emosan oraz Bio One. Wyniki pomiarów biometrycznych przeciętnej wysokości rośliny pod koniec okresu wegetacyjnego wykazały największe wartości dla odmiany, której aplikowano Emosan przy podstawowym nawożeniu Boneprotem (62,60 cm – 2009; 64,80 cm – 2010 oraz 63,87 cm – 2011). W przypadku podawania bionawozów Emosan i Baikal EM przy podstawowym nawożeniu Boneprotem (2009, 2010 oarz 2011) na etapie plonowania owoców papryki, rośliny wykazywały wększe wartości fotosyntezy netto (PN). Wartości te były podobne do dużych wartości zaobserwowanych na etapie pąków kwiatowych. Największą intensywność transpiracji (E) zaobserwowano u odmian, którym podawano bionawozy Baikal EM (2009 i 2011) oraz Emosan (2010) przy podstawowym nawożeniu Boneprotem. Wyciągnięto wniosek, iż zastosowanie Emosanu stymuluje wzrost wegetacyjny roślin papryki ze względu na wysokie stężenia białek dostarczającyh elementów odżywczych zawartych w tym bionawozie. Wyniki wykazały, że bionawozy nie wpływają w sposób istotny na zawartość P w liściach i łodygach papryki, ale zmiany były bardziej oczywiste w liściach. Nawożenie badanymi nawozami zwiększało zawartość K2O w liściach i łodygach w porównaniu z kontrolą (rośliny nienawożone), a wartości te były większe dla liści.