Alnus glutinosa i A. incana (Betulaceae), są niewielkimi drzewami, występującymi w stanie naturalnym na obszarach półkuli północnej. Liście obu gatunków są stosowane na terenie Białorusi jako źródło antyoksydantów. Celem naszej pracy było oznaczenie aktywności antyoksydacyjnej oraz zawartości sumy polifenoli w różnych wyciągach otrzymanych z liści Alnus glutinosa i A. incana przez ekstrakcję wodą, mieszaniną wody z etanolem (9:1 do 2:8) i etanolem. Zawartość polifenoli oznaczano metodą z odczynnikiem Folin-Ciocalteu, w przeliczeniu na kwas elagowy. Aktywność antyoksydacyjną mierzono, stosując 1,1–diphenyl–2 picrylhydrazyl radical (DPPH) scavenging test. Zaobserwowano, że najwyższa zawartość polifenoli występowała w wyciągach otrzymanych przez ekstrakcję mieszaninami woda:etanol od 7:3 do 3:7 i wynosiła od 17,82% do 18,96% dla A. glutinosa i od 10,82% do 12,55% dla A. incana. Te ekstrakty wykazywały też najwyższą zdolność zmiatania rodnika w granicach od 49,21% do 49,42% dla A. glutinosa i od 41,28% do 41,67% dla A. incana, porównywalną z aktywnością kwercetyny. Stąd mieszanina woda:etanol od 7:3 do 3:7 powinna być stosowana w celu otrzymywania wyciągów stosowanych w celach leczniczych. Wyniki wskazują też na korelację między aktywnością antyoksydacyjną a zawartością związków fenolowych.

Słabe wschody to powszechny problem w produkcji aksamitki. Kondycjonowanie jest jedną ze strategii stosowanych w celu przyspieszenia wzrostu roślin, zwłaszcza kiełkowania nasion. Przeprowadzono więc eksperyment mający na celu zbadanie wpływu różnych technik kondycjonowania na rozwój aksamitki. Oceniono różne techniki kondycjonowania nasion: hydrokondycjonowanie, 50 mM CaCl₂, 100 mg L^-1 kwasu salicylowego oraz 100 mg L^-1 kwasu askorbinowego. Kontrolę stanowiły nasiona bez żadnych zabiegów. Okazało się, że kondycjonowanie za pomocą 50 mM CaCl₂ było najbardziej skutecznym zabiegiem wzmagającym kiełkowanie i żywotność siewek w porównaniu ze wszystkimi innymi zabiegami, łącznie z kontrolą, co było widoczne na podstawie wyższego końcowego kiełkowania/wschodów, energii kiełkowania oraz mniejszego czasu kiełkowania/wschodów. Ponadto, dodatnia korelacja między cukrami redukującymi a suchą masą i aktywnością α-amylazy a także stężenie cukrów redukujących wskazujące na wzmożony wzrost będący efektem kondycjonowania można przypisywać wyższej zawartości cukrów redukujących i całkowitej zawartości cukrów oraz wyższej aktywności α-amylazy w nasionach poddanych kondycjonowaniu.

Wydajność mikrorozmnażania roślin uzależniona jest od wielu czynników, m.in. od koncentracji i rodzaju węglowodanów dodawanych do pożywki. Celem pracy było określenie wpływu różnych źródeł węgla na poziom proliferacji (współczynnik rozmnażania) i stopień ukorzenienia mikrosadzonek pęcherznicy kalinolistnej (Physocarpus opulifolius (L.) Maxim.) w warunkach in vitro. Do pożywek dodawano fruktozę, glukozę, maltozę i sacharozę w stężeniach 0–50 g dm^-3. Zawartość suchej masy, cukrów redukujących i sacharozy w pędach związana była ze stężeniem węglowodanów w pożywce i wpływała na proces rizogenezy u mikrosadzonek. Sacharoza nie wpływała stymulująco na proliferację nowych pędów, natomiast glukoza okazała się być całkowicie nieefektywna w ukorzenianiu mikrosadzonek. Najwyższy współczynnik rozmnażania zaobserwowano na pożywce wzbogaconej we fruktozę. Pomimo że współczynnik rozmnażania na pożywce zawierającej 30 i 40 g dm^-3 był zbliżony, to długość wytworzonych pędów była istotnie większa na pożywce zawierającej 30 g dm^-3, dlatego stężenie to uznano za optymalne. Najwyższy stopień ukorzenienia mikrosadzonek zaobserwowano na pożywce z dodatkiem 30 g dm^-3 fruktozy. Fruktoza może być więc zalecana jako najlepsze źródło węgla do namnażania i ukorzeniania pęcherznicy kalinolistnej w warunkach in vitro.

W wyniku częstych zabiegów uprawowych i chemizacji upraw, w warstwie uprawnej gleby zachodzą niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Następuje zanikanie struktury agregatowej gleby, zmniejszenie zawartości substancji organicznej i osłabienie aktywności biologicznej. W celu reprodukcji substancji organicznej i poprawy właściwości gleby wprowadzane są do uprawy rośliny międzyplonowe na przyoranie. Doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2006–2008, na glebie płowej. Rośliną doświadczalną była salsefia (Tragopogon porrifolius L.) odmiany ‘Mamut’. W badaniach uwzględniono trzy rośliny międzyplonowe: wykę siewną, facelię błękitną i owies; dwa sposoby uprawy roli: a) zespół uprawek przedsiewnych, siew roślin międzyplonowych w drugiej dekadzie sierpnia, orka przedzimowa (wymieszanie zielonej masy z glebą), b) zespół uprawek przedsiewnych, siew roślin międzyplonowych w drugiej dekadzie sierpnia, orka wiosenna (wymieszanie masy roślinnej z glebą) oraz dwie metody uprawy roślin: na redlinach i na płask. Uprawa roli pod salsefię z wykorzystaniem biomasy wyki siewnej, facelii błękitnej i owsa, jako źródła substancji organicznej, miała istotnie dodatni wpływ na wielkość plonu handlowego korzeni salsefii. Stwierdzono także jej dodatni wpływ na procentowy udział korzeni handlowych w plonie korzeni ogółem. Spośród badanych roślin międzyplonowych najkorzystniejszym wpływem na plonowanie salsefii wyróżniała się wyka siewna. Najlepszą metodą uprawy salsefii była uprawa roślin na redlinach, z której uzyskano największy plon korzeni i najwyższy procentowy udział plonu handlowego. Korzenie pochodzące z tej uprawy odznaczały się większą długością. Stwierdzono w nich także najwyższą zawartość potasu. Nie stwierdzono istotnego wpływu badanych czynników na zawartość azotu ogółem i fosforu w korzeniach salsefii. Pod względem wielkości plonu korzeni i jego struktury, najkorzystniejszym terminem przyorania biomasy międzyplonów był termin wiosenny.

Fertygacja w połączeniu z tradycyjnym nawożeniem posypowym może polepszyć wzrost i plonowanie borówki wysokiej. Badania przeprowadzono w latach 2002–2004 na 10-letniej plantacji borówki wysokiej odmiany ‘Bluecrop’. Badano wpływ fertygacji 3 pożywkami (F-1 – F-3) w porównaniu z nawadnianiem kroplowym (F-0) na wzrost i plonowanie borówki wysokiej. Fertygacja pożywką F-1 zawierającą (w mg·dm^-3): 100 (N-NH₄+N-NO₃), 30 P-PO₄, 60 K, 30 Mg, 0,30 B i 0,03 Mo, przy zawartości w wodzie 84,5 Ca, 47,9 S-SO₄, 4,8 Na, 6,6 Cl, 0,160 Fe, 0,054 Mn, 0,041 Zn i 0,009 Cu (pH 5,50 EC 1.13 mS∙cm^-1) pozytywnie wpływała (w porównaniu z nawadnianiem kroplowym) na masę pojedynczego owocu oraz plon owoców borówki wysokiej odmiany ‘Bluecrop’. Wzrost zawartości składników w pożywce F-2 do zawartości (w mg·dm^-3): 150 (N-NH₄+N-NO₃), 45 P-PO₄, 90 K, 45 Mg, 0,30 B i 0,03 Mo (pozostałe jak w F-1; pH 5.50 i EC 1.40 mS∙cm^-1) nie obniżał plonu w stosunku do F-1, natomiast zmniejszał masę pojedynczego owocu. Wzrost plonu borówki wysokiej pod wpływem fertygacji kroplowej w stosunku do nawadniania kroplowego (F-0), przy optymalnej zasobności gleby uzyskanej przez nawożenie posypowe, wynosił dla pożywek: F-1 – 17,3%, F-2 – 21,9% i F-3 – 5,3%. Największy wpływ fertygacji na plonowanie borówki wysokiej wystąpił w roku posuchy glebowej, w którym zastosowano największe dawki pożywek. Fertygacja pożywkami F-1 do F-3 zwiększała zawartość suchej masy owoców, jakkolwiek była ona niższa niż w wyniku nawadniania kroplowego. Nie stwierdzono obecności azotanów i azotynów w owocach borówki wysokiej. Borówka wysoka odmiany ‘Bluecrop’ jest rośliną w wysokich wymaganiach nawozowych. Średnie roczne dawki składników dla 10–13-letniej plantacji w kombinacji F-1 i F-2 (suma nawożenia posypowego i fertygacji) wynosiły: 19–24 g N, 10–12 g P, 7–10 g K, 9 g Ca, 6–8 g Mg i 4 g S·m^-2·krzew^-1. Wydaje się, że dla praktyki ogrodniczej można zalecać pożywkę F-1 ze względu na jej korzystny wpływ na plonowanie i niskie zużycie nawozów.

Stosowanie pożywek do fertygacji może zmieniać chemiczne właściwości gleby. Pożywki dla borówki wysokiej są specyficzne, ze względu na charakterystyczne proporcje między składnikami pokarmowymi oraz kwaśny odczyn. Badania przeprowadzono w latach 2002–2004 na 10-letniej plantacji borówki wysokiej odmiany ‘Bluecrop’. Badano wpływ fertygacji 3 pożywkami (F-1, F-2, F-3) w porównaniu z nawadnianiem kroplowym (F-0) na zawartość makro- i mikroelementów oraz sodu i glinu w glebie. Fertygacja kroplowa pożywkami F-1 do F-3, w stosunku do nawadniania kroplowego F-0, zwiększała w warstwie ornej (0–20 cm) gleby zawartość K, Mg, Fe, Mn, Zn i Cu, natomiast pożywkami F-2 i F-3 zawartość P, S-SO₄ i B. Wpływ fertygacji na wzrost zawartości składników w warstwie podornej (20–40 cm) zaznaczył się głównie dla K i Mg. W wyniku stosowania fertygacji pożywką o najwyższej zawartości składników (F-3) nastąpił wzrost zawartości N-NO₃ w warstwie podornej. W obu natomiast warstwach zaznaczyła się tendencja do wzrostu zawartości N-NO₃ w wyniku stosowania fertygacji kroplowej w stosunku do nawadniana kroplowego. Fertygacja pożywką F-3 obniżała zawartość chlorków w warstwie ornej gleby a pożywkami F-2 i F-3 zawartość sodu. W wyniku stosowania fertygacji pożywkami F-2 i F-3 (pH 5.50) następowało obniżanie wartości pH (w H₂O) gleby w warstwie ornej (0–20 cm) w stosunku do nawadniania kroplowego (woda o pH 7,37). Nie stwierdzono natomiast wpływu fertygacji na wartość pH (w H₂O) gleby w warstwie podornej (20–40 cm). W wyniku obniżania wartości pH (w H₂O) zwiększała się zawartość glinu w warstwie ornej gleby. Fertygacja pożywkami F-1 do F-3, w stosunku do nawadniania kroplowego F-0, zwiększała wartość EC warstwy ornej gleby. Efekt ten zaznaczył się częściowo również w warstwie podornej.

Fertygacja pożywkami zawierającymi makro i mikroelementy może wpływać na stan odżywienia krzewów borówki wysokiej. Badania przeprowadzono w latach 2002–2004 na 10-letniej plantacji borówki wysokiej odmiany ‘Bluecrop’. Badano wpływ fertygacji 3 pożywkami (F-1 – F-3) zawierającymi makro- i mikroelementy, w porównaniu z nawadnianiem kroplowym (F-0), na zawartość makro- i mikroelementów oraz sodu i glinu w liściach. Fertygacja pożywkami F-1, F-2 i F-3 w stosunku do nawadniania kroplowego (F-0) zwiększała zawartość azotu, potasu i wapnia w liściach borówki wysokiej odmiany ‘Bluecrop’ w obu terminach badań (15.06 i 15.07), natomiast obniżała zawartość magnezu w II terminie przy stosowaniu pożywek F-2 i F-3. Nie stwierdzono wyraźnego wpływu fertygacji na zawartość fosforu i siarki w liściach. Wśród mikroelementów, największy wpływ fertygacji zaznaczył się dla boru. Pożywki F-2 i F-3 w I terminie oraz F-1, F-2 i F-3 w II terminie zwiększały zawartość boru w liściach. Wykazano wpływ fertygacji na wzrost zawartość manganu i miedzi w II terminie oraz cynku w I terminie. Fertygacja nie różnicowała zawartości żelaza, natomiast obniżała zawartość glinu w liściach borówki wysokiej. Efekt ten zaznaczył się głównie pod wpływem stosowania pożywki F-2. Wykazano wpływ terminu pobierania prób na zawartość składników pokarmowych oraz sodu i glinu w liściach borówki wysokiej. Zawartość N, P, K, Zn, Na i B obniżała się między I (15.06) i II terminem (15.07) pobierania prób, natomiast Ca, Mg, Fe, Mn i Al wzrastała. Nie stwierdzono zmian zwartości S i Cu w liściach borówki w dwóch terminach pobierania prób. Dla oceny stanu odżywienia borówki wysokiej w warunkach Polski korzystniejszy wydaje się być termin II, tj. druga połowa lipca – po pierwszym zbiorze odmiany „Bluecrop”. Jest to okres stabilizacji wzrostu wegetatywnego z zaznaczonymi efektami plonowania krzewów.

W uprawie roślin korzeniowych jednym z głównych czynników decydujących o ich plonowaniu jest uprawa roli. Na znacznych obszarach współczesnych upraw coraz częściej obserwuje się zjawiska degradacji gleby. Są one wynikiem m.in. wzrostu częstotliwości zabiegów uprawowych i zaniechania uprawy międzyplonów na przyoranie. W wyniku niszczenia struktury agregatowej gleby i spadku zawartości w niej substancji organicznej pogorszeniu ulegają warunki wzrostu i plonowania roślin uprawnych. Doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2006–2008, na glebie płowej o nietrwałej strukturze. Rośliną doświadczalną była cykoria korzeniowa (Cichorium intybus var. sativum Bisch.) odmiany ‘Polanowicka’, gatunek ważny gospodarczo, dostarczający cennego surowca do produkcji inuliny. W badaniach uwzględniono dwa sposoby przedsiewnej uprawy roli i zagospodarowania międzyplonów: a) zespół uprawek przedsiewnych, siew roślin międzyplonowych (II dekada sierpnia) i przyoranie międzyplonów orką przedzimową, b) zespół uprawek przedsiewnych, siew roślin międzyplonowych (II dekada sierpnia), pozostawienie międzyplonów do wiosny i przyoranie orką wiosenną, dwie metody uprawy roślin: na redlinach i na płask oraz trzy rośliny międzyplonowe (międzyplony letnie): wykę siewną, facelię błękitną i owies. Wykazano istotnie korzystny wpływ mulczowania gleby facelią błękitną na plon korzeni ogółem cykorii w porównaniu z uprawą bez mulczu. Najwyższą zawartość inuliny stwierdzono w korzeniach cykorii zebranych z obiektów mulczowanych wyką siewną. Była ona istotnie większa od stwierdzonej w korzeniach pochodzących z obiektów mulczowanych owsem. Pod względem plonowania i produktywności inuliny z jednostki powierzchni, najkorzystniejszą kombinacją uprawową była uprawa cykorii na redlinach po wiosennym wymieszaniu z glebą mulczu z wyki siewnej. Badane czynniki doświadczenia nie miały istotnego wpływu na zawartość suchej masy i białka w korzeniu cykorii.

W latach 2009–2011 na plantacjach produkcyjnych zgrupowanych w południowo-wschodniej Polsce przeprowadzono badania nad grzybami zasiedlającymi i uszkadzającymi wybrane organy babki lancetowatej (Plantago lanceolata L.). Grzyby izolowano z powierzchniowo odkażonych korzeni, szyjki korzeniowej oraz liści, używając pożywki mineralnej. Z korzeni oraz szyjki korzeniowej wykazujących objawy w postaci nekrozy i rozpadu tkanek uzyskano Fusarium spp., Boeremia exigua var. exigua comb. nov. oraz Rhizoctonia solani. Z liści z objawami drobnych, regularnych, nekrotycznych plam powszechnie izolowano nie notowany wcześniej w Polsce gatunek Phyllosticta plantaginis.

Celowość badań nad wpływem substancji pochodzenia naturalnego na ukorzenianie sadzonek wynika z zapisów prawa unijnego, które nakłada coraz większe ograniczenia w kwestii stosowania syntetycznych substancji w produkcji roślinnej. Założeniem przeprowadzonego w latach 2010–2011 doświadczenia było określenie wpływu biostymulatora AlgaminoPlant na proces rizogenezy w sadzonkach pędowych Physocarpus opulifolius ‘Dart’s Gold’ i ‘Red Baron’. Sadzonki opryskiwane były auksyną IBA lub biostymulatorem AlgaminoPlant (0,2%) jedno-, dwu- lub trzykrotnie w odstępach tygodniowych. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń wykazano, że najlepszym preparatem do ukorzeniania był roztwór auksyny IBA. Dobre rezultaty uzyskano również dzięki opryskaniu sadzonek AlgaminoPlantem, lecz były one uzależnione od liczby wykonanych zabiegów. Aplikacja biostymulatorów spowodowała również zmianę zawartości w sadzonkach takich związków organicznych jak: chlorofilu, cukrów redukujących, polifenolokwasów i wolnych aminokwasów. Poziom tych związków zależny był od odmiany.

Szereg z prowadzonych obecnie badań dotyczy zastosowania biostymulatorów w intensywnej uprawie roślin. Jednym z pierwiastków mających cechy biostymulatora jest tytan. Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu stosowania tytanu na odżywienie roślin, ich plonowanie oraz zawartość makroskładników i wartość biologiczną owoców pomidora uprawianego w wełnie mineralnej. Badano następujące poziomy dokorzeniowego stosowania tytanu wynoszące odpowiednio: kontrola (bez stosowania tytanu), Ti-I (co odpowiada dawce rocznej 80 g Ti·ha^-1), Ti-II (240 g Ti·ha^-1), Ti-III (480 g Ti·ha^-1), Ti-IV (960 g Ti·ha^-1). Źródłem tytanu był nawóz „Tytanit” (Intermag Olkusz). W przeprowadzonych badaniach wykazano istotny wpływ stosowania tytanu przy poziomie Ti-IV na uzyskiwany plon całkowity i handlowy, przy jednoczesnym zwiększeniu plonu owoców o największych średnicach (klas I, II i III) w porównaniu z pozostałymi badanymi kombinacjami. Wykazano istotny wpływ Ti na wzrost zawartości w częściach wskaźnikowych roślin: azotu, fosforu, wapnia i magnezu (największa zawartość N, P, Ca i Mg oznaczony przy Ti-IV) oraz potasu (największa zawartość przy Ti-I). Stwierdzono generalną tendencję (za wyjątkiem Ti-II) do zwiększenia w owocach zawartości azotu pod wpływem stosowania tytanu, przy jednoczesnym braku oddziaływania na zawartość fosforu i potasu. W przypadku wapnia i magnezu oznaczone zmiany były wielokierunkowe. Nie wykazano istotnego wpływu tytanu na zawartość: suchej masy i cukrów w owocach, a także ich kwasowość czynną. Stwierdzono jednocześnie istotne zróżnicowanie zawartości witaminy C w owocach w zależności od poziomu żywienia roślin tytanem.

Poprzez regulację aktywności merystemów cytokininy warunkują pokrój roślin. Stymulujący wpływ cytokinin na wzrost pędów bocznych jest wykorzystywany w produkcji roślin ozdobnych. Z drugiej strony jednak najczęściej wpływają one ujemnie na rizogenezę, co wyklucza ich stosowanie przy rozmnażaniu przez sadzonki, mimo iż zdarza się, że cytokininy poprawiają ukorzenianie. Celem badań było określenie wpływu benzyloadeniny w szerokim zakresie stężeń na ukorzenianie i rozwój sadzonek gaury Lindheimera Gaura lindheimeri oraz wzrost następczy roślin. Wyniki wykazały wysoką skuteczność stosowania BA w niektórych stężeniach w kształtowaniu pokroju sadzonek gaury bez negatywnego wpływu na ukorzenianie. Jedyną kombinacją stymulującą tworzenie korzeni (o 48%) była BA w stężeniu 0,02 g dm^-3. Sadzonki traktowane BA w stężeniu 0,1 g dm^-3 i wyższych wytworzyły znacznie dłuższe i liczniejsze pędy boczne. Najdłuższe i w największej liczbie pędy stwierdzono na sadzonkach traktowanych BA w stężeniu 2,0 g dm^-3. Biorąc pod uwagę ukorzenianie oraz rozkrzewianie się roślin, ta sama kombinacja okazała się najbardziej korzystna dla rozwoju roślin gaury Lindheimera.

Podkładka wywiera duży wpływ m.in. na wzrost drzew, plonowanie oraz jakość owoców. Pomimo nieustannych poszukiwań ciągle najlepszą podkładką dla jabłoni jest M.9. Wiosną 2007 r. w Stacji Badawczo-Dydaktycznej w Samotworze pod Wrocławiem założono doświadczenie, w którym ocenianych jest kilka mniej znanych podkładek wyhodowanych głównie w Europie Wschodniej. Przedmiotem badań były drzewa odmiany ‘Mutsu’ posadzone w rozstawie 3,5 m między rzędami, a w rzędzie co 0,8 m (PB-4, B.146), 1,2 m (B.491, P 16) i 1,7 m (B.7-35, B.396 i ARM 18). Za podkładki standardowe posłużyły M.9 i M.26. Do piątego roku po posadzeniu najsilniejszym wzrostem charakteryzowały się drzewa rosnące na podkładce B.7-35, natomiast najsłabiej rosły na PB-4. Najbardziej plenne były jabłonie na B.396. Najdrobniejsze owoce miały drzewa na PB-4. Jabłka z drzew okulizowanych na pozostałych podkładkach charakteryzowały się zbliżoną masą.

Różeniec, Rhodiola rosea L. od wieków stosowany był w tradycyjnej azjatyckiej, skandynawskiej i wschodnioeuropejskiej medycynie jako środek poprawiający kondycję fizyczną, w przypadku anemii, depresji, astenii, impotencji, zaburzeń żołądkowo-jelitowych i układu nerwowego, a także jako immunostymulant i środek przeciwzapalny. Ta cenna roślina rośnie w Himalajach, górach Ałtaju, Alpach i Karpatach. Surowiec zielarski rożeńca zawiera fenyloetanoidy (salidrozyd i p-tyrozol) i glikozydy kwasu cynamonowego znane jako fenylopropanoidy (rozyna, rozawina i rozaryna), które uważane są za najważniejsze substancje aktywne w nim zawarte. Celem niniejszego eksperymentu było porównanie zawartości związków fenolowych (salidrozydu, p-tyrozolu, rozaryny, rozawiny i rozyny) metodą HPLC w poszczególnych częściach morfologicznych roślin (korzeniach, kłączach, i po raz pierwszy – tipsach i częściach nadziemnych) w surowcu uprawianym w Polsce w ciągu kolejnych siedmiu sezonów wegetacyjnych. W tych badaniach stwierdziliśmy coroczne istotne zwiększanie się ogólnej zawartości fenyletanoidów i fenylpropanoidów w Rhodiola rosea rosnącym w Polsce. Kłącza charakteryzowały się największą koncentracją fenyletanoidów i fenylpropanoidów, w porównaniu z pozostałymi częściami morfologicznymi roślin w tym samym wieku, podczas gdy pewną ilość substancji aktywnych znaleźliśmy także w łodygach i liściach R. rosea (przeciętnie dwukrotnie mniej niż w częściach podziemnych). Dlatego też wydaje się, że części nadziemne mogą być potencjalnym źródłem fenyletanoidów i fenylpropanoidów dla przemysłu farmaceutycznego. Różeniec zbierany po trzech latach uprawy zawierał istotnie mniejsze ilości fenyletanoidów i fenylpropanoidów w częścich podziemnych niż zebrany po 4, 5 lub 6 latach. Ponieważ glikozydy są najważniejszymi składnikami aktywnymi Rhodiola rosea zmiana polegająca na wcześniejszym zbiorze (przed czwartym lub w odpowiednich przypadkach w trzecim roku) może mieć wpływ na jakość zebranego surowca.

Hyzop lekarski (Hyssopus oficinalis L.) jest wieloletnią rośliną pochodzenia śródziemnomorskiego. Surowcem jest ziele (Hyssopi herba) o wielokierunkowym działaniu leczniczym. Główną substancją biologicznie aktywną jest olejek eteryczny. Zawartość olejku oraz jego skład chemiczny decyduje o aromacie surowca. W okresie wegetacji rośliny zmienia się zawartość olejku eterycznego. Celem badań była ocena składu jakościowego i ilościowego olejku hyzopowego w zależności od fazy rozwojowej rośliny. Badania przeprowadzono w latach 2007–2008. Ziele hyzopu zebrano z roślin będących następujących fazach rozwoju: w fazie wegetatywnej (połowie czerwca), na początku kwitnienia (połowa lipca) oraz w pełni kwitnienia (połowa sierpnia). Ziele wysuszono w temperaturze 30°C, a następnie otarto na sitach o średnicy oczek 4–5 mm. Z ziela otartego otrzymano olejek eteryczny w procesie destylacji z parą wodną. Głównymi składnikami olejku hyzopowego były: cis-pinokamfon, trans-pinokamfon (ketony monoterpenowe), β-pinen (węglowodór monoterpenowy), germacrene D (węglowodór seskwiterpenowy) oraz elemol (alkohol seskwiterpenowy). W olejku z hyzopu zebranego w fazie wegetatywnej dominował trans-pinokamfon, jego zawartość malała w miarę rozwoju rośliny, natomiast zawartość cis-pinokamfonu wzrastała. Zawartość β-pinenu była największa w olejku z hyzopu ściętego w fazie wegetatywnej i ponad dwukrotnie mniejsza w olejku z roślin zebranych na początku i w pełni kwitnienia.

Soja jest jedną z najbardziej wartościowych roślin uprawnych na świecie. Nasiona i produkty sojowe zawierają błonnik pokarmowy, lecytynę, witaminy, zwłaszcza z grupy B, składniki mineralne, izoflawony (genisteina i daidzeina), kwas fitynowy, inhibitory proteinaz i saponiny. Przedmiotem badań były rośliny soi odm. 'Aldana' wyrosłe z nasion zaprawianych bezpośrednio przed wysiewem płynami pohodowlanymi Pseudomonas sp. Ps 255 i Bacillus sp. B 73. W badaniach uwzględniono również kombinację z chemicznym zaprawianiem nasion Zaprawą Oxafun T oraz kombinację bez żadnego zaprawiania. Określono skuteczność płynów pohodowlanych bakterii antagonistycznych w ochronie soi przed grzybami odglebowymi. Płyny pohodowlane wpłynęły korzystnie na liczebność, zdrowotność i plonowanie badanej rośliny. Soja porażana była głównie przez Fusarium culmorum, F. oxysporum, Phoma exigua, Rhizoctonia solani, Sclerotinia sclerotiorum. Z porażonych nasion wyosobniono dodatkowo gatunek Phomopsis sojae. Grzyby te izolowano znacznie rzadziej z roślin w kombinacjach z zastosowaniem płynów pohodowlanych bakterii antagonistycznych, aniżeli z roślin kontrolnych. Odwrotną zależność stwierdzono w przypadku występowania grzybów saprotroficznych z rodzajów Gliocladium, Penicillium i Trichoderma.

Zielona biotechnologia odgrywa ważną rolę we współczesnej gospodarce. Rozwój biologii molekularnej oraz inżynierii genetycznej pozwala na tworzenie roślin transgenicznych o ulepszonych cechach, takich jak plon, wartość odżywcza, smak, skład chemiczny, tolerancja na chłód czy odporność na patogeny. Rośliny genetycznie modyfikowane mogą być wykorzystane do produkcji białek rekombinowanych ważnych z punktu widzenia medycyny i przemysłu, jak na przykład enzymy, przeciwciała, hormony czy metabolity wtórne. Badania nad roślinami transgenicznymi przeprowadzane są w wielu krajach. Mając na uwadze ogólnoświatowy rozwój zielonej biotechnologii, nie należy zapominać o osiągnięciach Polskich naukowców. Praca prezentuje badania nad otrzymywaniem roślin genetycznie zmodyfikowanych, które wykonano w Polskich ośrodkach badawczych. Ponadto przedstawiono potencjalne możliwości zastosowania otrzymanych bioproduktów z tych roślin.