Acta Scientiarum Polonorum

Czasopismo naukowe założone w 2001 roku przez polskie uczelnie rolnicze

| Informacje | Recenzenci | Rada Programowa | Rady naukowe | Adresy redakcji | Serie | Wymogi edytorskie | Wzorcowy artykuł | Warunki publikacji | Procedura recenzowania | Prenumerata | Streszczenia | Szukaj | Statystyki |
Administratio Locorum
(Gospodarka Przestrzenna) 10 (3) 2011     ISSN: 1644-0741
Streszczenia
Wybierz numer

TytułWSPÓŁZALEŻNOŚCI MIĘDZY WYDAJNOŚCIĄ MLECZNĄ KÓZ I ZAWARTOŚCIĄ NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW MLEKA ZA OKRES TRZECH I PIĘCIU MIESIĘCY LAKTACJI A PEŁNĄ LAKTACJĄ
AutorHenryka Bernacka, Daria Kasperska, Magdalena Mistrzak
Strony3–10
Słowa kluczowekozy, laktacja, mleko
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania przeprowadzono na 203 kozach rasy białej uszlachetnionej z gospodarstwa w Rożnowie w woj. kujawsko-pomorskim, użytkowanych w latach 2007–2009. W badaniach podjęto próbę zwiększenia dokładności i uproszczenia dotychczas stosowanej oceny użytkowości mlecznej kóz, przez skrócenie okresu jej trwania i wyszukanie reprezentatywnych miesięcy laktacji do oceny. W tym celu wyliczono metodą regresji wielokrotnej współczynniki korelacji fenotypowej między wydajnością i podstawowym składem mleka za 90 i/lub 150 dni laktacji, a tymi samymi cechami za daną pełną laktację, uwzględniając kolejne laktacje kóz. Długość laktacji u kóz rasy białej uszlachetnionej wynosiła w zależności od kolejnej laktacji od 228 dni (I laktacja) do 303 dni (III), o dziennej wydajności mlecznej odpowiednio od 1,90 kg do 2,60 kg i zawartości tłuszczu w granicach 3,10–3,30%, białka 2,80–2,90%. Wysokie i istotne statystycznie wartości współczynników korelacji fenotypowej między wydajnością mleka i jego składem za 90 i 150 dni laktacji a tymi cechami za pełną laktację dowodzą, że każdy wariant skróconej kontroli może być podstawą oceny kóz przed zakończeniem laktacji. Nieco wyższe współczynniki korelacji (w większości powyżej 0,900) stwierdzone dla pięciokrotnej niż trzymiesięcznej kontroli wskazują na większą dokładność oceny obejmującej pięć próbnych udojów w ciągu całej laktacji. Jednak ze względów ekonomicznych korzystniejsza jest kontrola trzymiesięczna obejmująca miesiące żywienia letniego. Skrócenie częstotliwości próbnych udojów i wynikające stąd obniżenie kosztów pozwoli objąć kontrolą większą liczbę stad kóz, co może mieć znaczenie dla efektywności programu hodowlanego.
Pokaż

TytułOCENA WZROSTU I WARTOŚCI RZEŹNEJ KURCZĄT BROJLERÓW ROSS 308
AutorBarbara Biesiada-Drzazga, Teresa Bombik, Urszula Brodzik, Alina Janocha, Anna Rojek
Strony11–20
Słowa kluczowekurczęta brojlery, wartość rzeźna, wzrost
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań była ocena wzrostu kurcząt brojlerów i ich wartości rzeźnej od 1. do 42. dnia życia. Materiał badawczy stanowiły kurczęta Ross 308. W 42. dniu odchowu kurczęta osiągnęły średnią końcową masę ciała 2229,9 g. W kolejnych tygodniach odchowu, wraz ze wzrostem masy ciała ptaków wzrastała masa wszystkich elementów, tj. podrobów, wnętrzności niejadalnych i odpadów poubojowych. Jednocześnie ich udział w masie ciała znacząco malał, a wydajność rzeźna zwiększała się. W 42. dniu odchowu masa tuszki patroszonej wynosiła średnio 1697 g, mięśnie stanowiły w niej 46,7%, skóra z tłuszczem 11,0%, a pozostałość tuszki (kości) 42,5%. W okresie odchowu stwierdzono znaczne zmiany składu tkankowego tuszki i nierównomierny ich wzrost. Ponadto ustalono wpływ wieku i rodzaju mięśnia na skład chemiczny mięśni piersiowych i mięśni nóg u brojlerów.
Pokaż

TytułTRENDY CECH PRODUKCYJNYCH I GENETYCZNYCH W RODZIE KUR NIEŚNYCH NEW HAMPSHIRE W CIĄGU 8 POKOLEŃ
AutorJolanta Calik
Strony21–30
Słowa kluczowedojrzałość płciowa, kury nieśne, masa ciała, masa jaja, nieśność
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań było określenie kształtowania się parametrów genetycznych i produkcyjnych kur nieśnych New Hampshire ród N-11 w ciągu 8 pokoleń. Indywidualną kontrolą użytkowości objęto: masę ciała w 33. tyg. życia kur (g), masę jaja w 30. tyg. życia kur (g), wiek osiągnięcia dojrzałości płciowej wyrażoną liczbą dni życia w momencie zniesienia pierwszego jaja (dni), liczbę jaj zniesionych do 39. tyg. życia kur (osob.). W wyniku realizacji programu genetycznego doskonalenia w oparciu na systemie elektronicznego przetwarzania danych NOVASEL w rodzie N-11 zwiększono nieśność i przyspieszono wiek zniesienia pierwszego jaja, przy obniżeniu masy ciała kury. Analiza oszacowanych wartości efektywnej wielkości populacji (Ne) i współczynnika inbredu (Fx) wskazuje, że zastosowany w reprodukcji stad system kojarzeń kogutów i kur skutecznie chroni populację przed wzrostem zinbredowania.
Pokaż

TytułPORÓWNANIE CECH UŻYTKOWOŚCI MIĘSNEJ OPASÓW I WYBRAKOWANYCH KRÓW RASY MONTBELIARDE ORAZ POLSKIEJ HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKIEJ ORAZ ICH WPŁYW NA WIELKOŚĆ PRZYCHODU Z ICH SPRZEDAŻY
AutorPiotr Brzozowski, Marcin Gołębiewski
Strony31–38
Słowa kluczowekrowy wybrakowane, opasy, rasa montbeliarde, rasa polska holsztyńsko-fryzyjska
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem niniejszej pracy było porównanie wyników oceny użytkowości mięsnej opasów i wybrakowanych krów rasy montbeliarde i polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej oraz ustalenie ich wpływu na wielkość przychodu uzyskiwanego z ich sprzedaży. W badaniach wykorzystano dane dotyczące 97 buhajów oraz 68 krów obu ras. Dane uwzględniały: rasę, wiek, kategorię rzeźną, masę żywego zwierzęcia oraz tuszy, klasyfikację EUROP. Do obliczenia przychodu uzyskiwanego z wybrakowanych krów oraz opasów wykorzystano ceny rynkowe z 2010 r. Stwierdzono istotny wpływ rasy zarówno na masę żywą, jak i masę tuszy badanych buhajów oraz wybrakowanych krów. Krowy i buhaje rasy montbeliarde charakteryzowały się zarówno wyższą masą ciał, lepszą wydajnością rzeźną, jak i lepszymi wynikami klasyfikacji EUROP. Dlatego przeciętna cena uzyskiwana za krowy i opasy tej rasy była istotnie wyższa w porównaniu z bydłem rasy phf.
Pokaż

TytułWPŁYW WIEKU I PŁCI NA MASĘ I WYMIARY CIAŁA PERLIC PERŁOWOSZARYCH (NUMIDA MELEAGRIS L.)
AutorDaria Kasperska, Dariusz Kokoszyński, Henryka Korytkowska
Strony39–44
Słowa kluczowemasa ciała, perlica, płeć, ukształtowanie ciała, wiek
StreszczeniePokaż streszczenie
Badania przeprowadzono na 60 perlicach perłowoszarych. Ptaki utrzymywano w pomieszczeniu zamkniętym, bez podziału na płeć. Przez pierwsze trzy tygodnie perlice utrzymywano w skrzyniach na podłodze z plastikowej siatki, a później w kojcach na słomie i karmiono je przemysłowymi mieszankami paszowymi dla indyków lub kur. Na koniec 13. i 52. tygodnia życia określono masę ciała, a na ptakach wybranych do uboju wykonano pomiary zoometryczne. Wraz z wiekiem stwierdzono zwiększenie masy i wymiarów ciała perlic, z wyjątkiem długości podudzia u samców. Samce w wieku 52 tygodni w porównaniu z 13-tygodniowymi perlikami miały statystycznie istotnie większą masę ciała oraz wysoko istotnie większą długość mostka i obwód klatki piersiowej. U samic wraz z wiekiem odnotowano wysoko istotnie zwiększenie masy ciała, długości podudzia oraz obwodu klatki piersiowej oraz istotne zwiększenie długości mostka i skoków. W obu terminach oceny samce, w porównaniu z samicami charakteryzowały się mniejszą masą ciała, a w wieku 52 tygodni statystycznie istotnie krótszym podudziem. U starszych ptaków stwierdzono większe wartości indeksów ukształtowania ciała –masywności, zwięzłości i wysokonożności.
Pokaż

TytułWPŁYW SEZONU NA KONCENTRACJĘ INSULINOPODOBNEGO CZYNNIKA WZROSTU I ORAZ 1,25 DWUHYDROKSYCHOLEKALCYFEROLU W OSOCZU KRWI KONI
AutorMagdalena Pieszka, Jarosław Łuszczyński
Strony45–54
Słowa kluczoweIGF-I, konie, płeć, rasa, sezon, witamina D3
StreszczeniePokaż streszczenie
W sezonie letnim koncentracja IGF-I w osoczu krwi koni czystej krwi arabskiej, angloarabskich i huculskich a także ogierków i klaczek była wyższa w porównaniu z sezonem zimowym. Istotne różnice w stężeniu IGF-I pomiędzy sezonami wykazano u koni huculskich (P≤0,01) i ogierków (P≤0,05). Nie stwierdzono istotnego wpływu sezonu na koncentrację 1,25(OH)2-D3 u badanych ras koni. Obserwowano jednak, że stężenie tego hormonu w osoczu krwi koni bez względu na rasę (oprócz koni angloarabskich) i płeć było zawsze wyższe w sezonie letnim niż zimowym. Znajomość i monitorowanie fizjologicznych stężeń IGF-I i metabolitów witaminy D3 w różnych porach roku w powiązaniu z analizą tempa wzrostu w tych okresach może przyczynić się do usprawnienia systemu utrzymania i żywienia koni. Ze względu na istniejący związek pomiędzy tymi hormonami a częstotliwością występowania ortopedycznych chorób rozwojowych informacje te mogą też być potencjalnie wykorzystane w praktyce weterynaryjnej.
Pokaż

TytułWPŁYW SYSTEMÓW UTRZYMANIA KRÓW NA WYDAJNOŚĆ, SKŁAD ORAZ LICZBĘ KOMÓREK SOMATYCZNYCH W MLEKU
AutorJan Miciński, Janina Pogorzelska
Strony55–64
Słowa kluczowebiałko, bydło mleczne, liczba komórek somatycznych, mocznik, skład mleka, sucha masa, tłuszcz, wydajność mleka
StreszczeniePokaż streszczenie
Analizę przeprowadzono w dwóch gospodarstwach rodzinnych (stado A i B). Materiał badawczy stanowiły krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej użytkowane w latach 2006–2009. Celem pracy była analiza porównawcza wydajności i składu mleka oraz liczby komórek somatycznych w mleku krów holsztyńsko-fryzyjskich odmiany czarno-białej w okresie ich 4-letniego użytkowania, utrzymywanych w oborze uwięziowej i wolno stanowiskowej. Przeprowadzona analiza wskazuje, że krowy utrzymywane w systemie uwięziowym (stado A) charakteryzowały się wyższą produkcyjnością w porównaniu z krowami utrzymywanymi w oborze wolno stanowiskowej (stado B). Wystąpiła odmienna zależność między wydajnością mleka a liczbą komórek somatycznych w mleku krów w obydwu stadach. Wolno stanowiskowe utrzymanie krów wpłynęło na pozyskanie mleka wyższej jakości.
Pokaż

TytułWPŁYW SEZONU URODZENIA KNURÓW RAS DUROC I PIETRAIN ORAZ ICH MIESZAŃCÓW NA CECHY NASIENIA
AutorKazimierz Pokrywka, Krzysztof Tereszkiewicz
Strony65–72
Słowa kluczowecechy nasienia, knur, mieszaniec, rasa, sezon urodzenia
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem badań była ocena jakości ejakulatów knurów ras duroc, pietrain i ich mieszańców urodzonych w różnych porach roku. Materiał do badań stanowiły wyniki użytkowania rozpłodowego 143 knurów rasy duroc, pietrain i mieszańców (duroc x pietrain i pietrain x duroc). Ocenie poddano łącznie 20 442 ejakulaty knurów użytkowanych w latach 1997–2009 w Małopolskim Centrum Biotechniki, Stacja Eksploatacji Knurów w Czerminie. Ejakulaty oceniano na podstawie: objętości frakcji plemnikowej, odsetka plemników o ruchu postępowym, koncentracji plemników, ogólnej liczby plemników o ruchu postępowym, liczby dawek inseminacyjnych uzyskanych z jednego ejakulatu. Parametry ejakulatów knurów ocenianych ras analizowano statystycznie w porach roku urodzenia knura: wiosna (od 22 marca do 21 czerwca), lato (od 22 czerwca do 21 września), jesień (od 22 września do 21 grudnia), zima (od 22 grudnia do 21 marca).W badaniach wykazano istotny wpływ sezonu urodzenia knurów ocenianych ras i mieszańców na cechy jakościowe nasienia. Najwyższym potencjałem reprodukcyjnym wyrażonym liczbą dawek inseminacyjnych charakteryzowały się knury rasy duroc i pietrain urodzone latem. W przypadku mieszańców tych ras w obu wariantach krzyżowania najkorzystniejszymi parametrami nasienia charakteryzowały się samce urodzone w sezonie zimowym.
Pokaż

TytułWPŁYW DŁUGOŚCI OKRESU ZASUSZENIA NA PRZEBIEG PRODUKCJI MLEKA KRÓW RASY POLSKIEJ HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKIEJ ODMIANY CZARNO-BIAŁEJ
AutorPiotr Guliński, Ewa Salamończyk
Strony73–82
Słowa kluczowebydło mleczne, krzywa laktacji, wytrwałość laktacji, zasuszenie
StreszczeniePokaż streszczenie
Na podstawie wyników użytkowości mlecznej z 15 659 laktacji krów czarno-białych z różnym udziałem genów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej przeprowadzono ocenę przebiegu produkcji mleka w laktacji w zależności od długości okresu zasuszenia przed badanymi laktacjami pełnymi. Wykreślono krzywe laktacyjne wybranych grup zwierząt według modelu Wooda. Średnia wydajność mleka ECM badanej populacji wynosiła: 6 573 kg w laktacji standardowej oraz 7 063 kg w laktacji pełnej trwającej przeciętnie 352 dni. Wykazano także, że krowy wycielone w latach 1995–2008 odznaczały się bardzo wysoką wytrwałością w laktacji. Średni miesięczny spadek produkcji mleka, po szczycie laktacji, wyniósł 3,52% (WWL = 31,7%). Spośród ocenianych 4 grup genetycznych najwyższą wytrwałością laktacji (najniższy wskaźnik WWL) charakteryzowały się krowy z najkrótszym okresem zasuszenia (poniżej 45 dni) w trzech grupach genetycznych: od 50,1 do 75% hf; od 75,1 do 99,9% hf oraz czystorasowe krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. Średni miesięczny spadek dobowej wydajności mleka ECM, począwszy od 1. miesiąca laktacji, dla wymienionych grup zwierząt wynosił od 1,9% do 3,4%.
Pokaż

TytułWPŁYW INOKULANTA BAKTERYJNEGO NA PRZEBIEG FERMENTACJI, SKŁADNIKI ŚCIANY KOMÓRKOWEJ I STABILNOŚĆ TLENOWĄ KISZONEK Z KUKURYDZY
AutorMarek Selwet
Strony83–92
Słowa kluczowedeoksyniwalenol, kiszonki z kukurydzy, stabilność tlenowa
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem pracy było określenie wpływu inokulanta bakteryjnego na przebieg fermentacji, skład ścian komórkowych oraz stabilność tlenową kiszonek z kukurydzy. Kukurydzę zbierano w fazie 89. (BBCH). Zastosowany dodatek biologiczny zawierał w swoim składzie: Enterococcus faecium PCM 1858, Pediococcus acidilactici PAL-34, Lactobacillus plantarum PCM 493, Lactobacillus buchneri DSMZ 5987, Lactobacillus rhamnosus PCM 489, Lactobacillus brevis PCM 488, Lactobacillus lactis PCM 2379. Kukurydzę zakiszano w mikrosilosach laboratoryjnych wykonanych z PCV o pojemności 4 dm3 z możliwością odprowadzenia produktów gazowych. Mikrosilosy były składowane w warunkach laboratoryjnych w temperaturze 10–15±2ºC. Próbki kiszonek do analiz mikrobiologicznych i chemicznych pobierano w 3., 14., 21. i 60. dniu po otwarciu mikrosilosów, a stabilność tlenową określano po 7 dniach napowietrzania. Uzyskane wyniki wskazują wpływ dodatku biologicznego na poprawę przebiegu fermentacji, obniżenie składników ścian komórkowych i poziomu deoksyniwalenolu (DON). Zastosowany dodatek biologiczny nie wpływał na poprawę stabilności tlenowej kiszonek podczas 7-dniowego napowietrzania.
Pokaż

TytułWPŁYW JAKOŚCI OBSŁUGI ZWIERZĄT NA WYBRANE PARAMETRY REPRODUKCYJNE NOREK
AutorMałgorzata Dziadosz, Lidia Felska-Błaszczyk, Bogdan Lasota, Anna Masłowska, Grzegorz Mieleńczuk, Kamil Pławski, Beata Seremak
Strony93–102
Słowa kluczowenorki, obsługa zwierząt, plenność, płodność, wskaźnik odchowu
StreszczeniePokaż streszczenie
Celem pracy było określenie, jaki wpływ na poziom wybranych parametrów rozrodczych samic norek ma właściwa obsługa zwierząt, definiowana jako tak zwany czynnik ludzki. Analizie poddano wybrane parametry rozrodu 6348 samic jednorocznych i dwuletnich odmiany scanbrown, takie jak: płodność, plenność oraz wskaźnik odchowu młodych. Norki podzielono na cztery grupy, grupę I i II stanowiły samice jednoroczne, grupę III i IV samice dwuletnie. Poszczególne grupy samic obsługiwane były przez cztery różne zespoły pracowników. Uzyskane wyniki wskazują na duży wpływ jakości obsługi zwierząt na analizowane parametry rozrodu.
Pokaż

TytułWPŁYW RASY I WIEKU NA LIBIDO KNURÓW INSEMINACYJNYCH
AutorJoanna Sarzyńska, Bogdan Szostak
Strony103–110
Słowa kluczoweinseminacja, knur, libido
StreszczeniePokaż streszczenie
Aktywność płciowa knurów jest bardzo ważną cechą decydującą o przydatności samca do inseminacji. Na behawior seksualny knura wpływa wiele czynników, między innymi wiek i rasa. W niniejszej pracy dokonano oceny wpływu rasy i wieku na zachowanie płciowe knurów oraz określono korelacje fenotypowe między libido knura a parametrami nasienia. Aktywność płciową knurów określano na podstawie pomiarów czasowych, przy pobieraniu nasienia knurów następujących ras: wielka biała polska (wbp) –246 ejakulatów, polska biała zwisłoucha (pbz) –753; pietrain (pie.) –51; mieszańce duroc x pietrain – 122; mieszańce pietrain x duroc – 277; mieszańce hampshire x pietrain – 47; hybrydy PIC – 61; oraz 43 ejakulaty od knurów rasy duroc. Do określania libido knura w modelu statystycznym uwzględniono następujące cechy: czas od momentu wprowadzenia knura do pomieszczenia z fantomem do wykonania skoku, czas od momentu wprowadzenia knura do rozpoczęcia ejakulacji, całkowity czas od momentu wprowadzenia knura do chwili zejścia z fantomu. Stwierdzono, że najwyższym libido spośród badanych ras i mieszańców charakteryzowały się knury – hybrydy PIC oraz mieszańce: pietrain x duroc i duroc x pietrain, a z osobników czystorasowych knury rasy duroc. Stwierdzono również, że wraz z wiekiem spada aktywność płciowa samców. Wykazano istotne korelacje pomiędzy libido knura i niektórymi cechami nasienia.
Pokaż